Jakość - Normalizacja - Certyfikacja
Dodatek lobbingowy do RZECZPOSPOLITEJ.
9 listopada 2007 r.

in english

"ABC Jakości" laureatem Polskiej Honorowej Nagrody Jakości

Rozmowa z Wojciechem Henrykowskim, prezesem Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji S.A.

Jaką rolę kwartalnik "ABC Jakości" odgrywa w życiu Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji S.A.? Czy odnosi się wyłącznie do działalności samego PCBC S.A., czy też ma do spełnienia misję na rynku jakości?

Pierwszy numer ukazał się w 1995 roku i niewątpliwie ma do spełnienia pewną misję. Przede wszystkim dostarcza informacji, np. o dostosowaniu prawa polskiego w dziedzinie jakości i certyfikacji do wymagań Unii Europejskiej. Stąd też nazwa pisma "ABC", czyli akredytacja, badania, certyfikacja. Ostatnio doszedł jeszcze temat notyfikacji. W ciągu minionych 12 lat charakter publikacji także nieco się zmienił. Już jesteśmy członkami UE i obecnie informujemy o współpracy PCBC S.A. z unijnymi organizacjami oraz naszym w nich udziale. Poza tym podajemy informacje o szkoleniach, nowych certyfikatach itp. Merytorycznie jesteśmy nastawieni na przekazywanie informacji związanych z jakością w różnych branżach gospodarki. Podajemy informacje o narzędziach, stosowanych w zarządzaniu firmą w celu podniesienia jakości. Ze względu na podstawowy temat - jakość - wydaje się, iż pismo ma charakter branżowy. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę, iż zarządzanie jakością dotyczy wszystkich sektorów gospodarczych, to jest to periodyk interdyscyplinarny.

Czy w krajach UE są odpowiedniki kwartalnika?

Niektóre jednostki certyfikujące, podobne do nas, mają również swoje publikacje. Są wydawane w nieco innej formule, nie tak atrakcyjnej, jak "ABC Jakości" i ukazują się okazjonalnie. Pełnią raczej rolę biuletynu.

Kim są czytelnicy kwartalnika?

"ABC Jakości" czytają przede wszystkim firmy i laboratoria zrzeszone w różnych organizacjach, takich jak Polskie Forum ISO 9000 lub POLLAB, który zrzesza ponad 400 laboratoriów. Wiele firm prenumeruje nasze czasopismo. W miarę wzrostu liczby certyfikowanych firm rośnie też zainteresowanie naszym pismem. Kadra zarządzająca, która już wdrożyła u siebie system zarządzania jakością, musi śledzić zmiany na rynku, nowe przepisy i nowe wymagania. "ABC Jakości" służy jej pomocą. Obecnie nakład pisma wynosi około 1200 egzemplarzy.

Kwartalnik "ABC Jakości" kończy 12 lat, ale PCBC S.A. niedługo będzie obchodzić okrągłą rocznicę półwiecza istnienia. Jak bardzo zmieniła się instytucja w ciągu tych 50 lat?

Obchody 50-lecia organizujemy w przyszłym roku, bowiem pełna rocznica powołania firmy przypada na listopad 2008 roku. 8 listopada 1958 roku Rada Ministrów powołała Biuro Znaku Jakości uchwałą nr 426 w sprawie oznaczania wyrobów znakiem jakości.

Jaka była idea znaku jakości? Ambicją ówczesnej administracji była chęć osiągnięcia przez polskie przedsiębiorstwa wysokiej jakości produktów. Zadaniem BZJ stała się kwalifikacja produktów na znak "Q" dla wyrobów, który świadczył o tym, że towar odznacza się najwyższym poziomem światowym, a także na znak "1" dla wyrobów o najwyższej jakości krajowej. Była to próba administracyjnego oddziaływania na podniesienie jakości, zaś zadaniem dyrektorów zrzeszeń i zjednoczeń było określenie planu dla kwalifikowanych wyrobów. W BZJ opracowywano wzorce i normy dla tych wyrobów według zachodnich parametrów. W pewien sposób Biuro Znaku Jakości spełniło oczekiwania decydentów i społeczeństwa. W następnych latach BZJ przekształcono w Centralne Biuro Jakości Wyrobów, które pod tą nazwą przetrwało do początku lat 90. CBJW, jako pierwsze w kraju, rozpoczęło certyfikację systemów jakości zgodnych z wymaganiami norm ISO serii 9000. Rozpoczęło też akredytację laboratoriów badawczych i jednostek certyfikujących wyroby zgodnie z normami EN serii 45000. W 1994 roku CBJW zastąpiło Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, które w 2003 roku przekształcono w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Jako PCBC musieliśmy się dostosować do wymagań europejskich, wiedząc, iż polską gospodarkę czeka ostra konkurencja. Znaki jakości nie zniknęły, lecz zmieniły swoją formułę. PCBC S.A. jest jednostką notyfikowaną nr 1434. Oferujemy usługi w zakresie 10 dyrektyw UE w dziedzinie bezpieczeństwa wyrobów, m.in.: zabawek, sprzętu elektrycznego, wyrobów budowlanych, maszyn. W filozofii Unii przejawia się przede wszystkim troska o bezpieczeństwo i zdrowie. Natomiast w stosunku do jakości filozofia jest nieco inna. Unia Europejska uważa, że jakość powinna być weryfikowana przez rynek i konkurencję. Potwierdzać to mają certyfikaty, wydawane m.in. przez PCBC S.A. Dlatego naszymi głównymi zadaniami obecnie jest certyfikowanie systemów zarządzania, certyfikowanie oraz badanie wyrobów, a także prowadzenie szkoleń. Warto też przypomnieć, że jako państwowa jednostka, z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie jakości otrzymujemy od administracji wiele aktów prawnych do zaopiniowania.

Czy zmieniła się rola PCBC S.A. po wejściu Polski do Unii Europejskiej?

Tak. Przed 1 maja 2004 roku Centrum pełniło rolę koordynatora krajowego systemu badań i certyfikacji, do którego należało około 60 jednostek certyfikujących i ponad 200 laboratoriów. Po wejściu do UE sytuacja się zmieniła dlatego, że zostaliśmy włączeni w europejski system oceny zgodności. Staliśmy się wyłącznie jednostką certyfikującą, ale nie koordynującą. Dlatego zagraniczne jednostki certyfikujące stały się dla nas konkurentami. Musimy szukać swojego miejsca. Jednak pewne cechy wyróżniają nas spośród innych jednostek. Po pierwsze, nie dokonała się całkowita integracja UE, np. pozostały elementy systemu krajowego w przypadku certyfikacji budownictwa. Po drugie, dzięki współpracy międzynarodowej otrzymaliśmy kompetencje, których nie mają inne jednostki. Już w 1998 roku otrzymaliśmy od Europejskiej Organizacji Jakości (EOQ) akredytację do prowadzenia szkoleń według programu tej organizacji oraz możliwość wydawania certyfikatów europejskiego auditora i europejskiego menedżera. W 2004 roku PCBC S.A. zostało wyznaczone do pełnienia roli właściwego organu w zakresie realizacji zadań wynikających z programu przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego "Ecolabel", zgodnie z wprowadzoną zasadą, że w jednym kraju może działać tylko jedna jednostka przyznająca "Ecolabel". Wydaliśmy 10 certyfikatów, w tym dla hotelu. Od 1997 roku jesteśmy członkiem IQNet, co pozwala nam na wydawanie polskim przedsiębiorstwom międzynarodowych certyfikatów w zakresie wielu systemów zarządzania. Dodam, że w ubiegłym roku wydaliśmy też pierwsze certyfikaty na systemy ISO 27001 i 22000 oraz system przeciwdziałania korupcji. Współpraca międzynarodowa zaowocowała też możliwością wydawania certyfikatów British Retail Consortium (BRC) dla żywności, opakowań i produktów konsumpcyjnych oraz niemiecko-francuskich certyfikatów International Food Standard (IFS), nadzorowanych przez niemiecką organizację sieci handlowych HDE. To jest nasza nowa oferta dla kooperantów sieci handlowych.

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. otrzymało za swą działalność wiele nagród. Ale sama jednostka też podejmuje wiele przedsięwzięć w dziedzinie promowania jakości...

Zgadza się. Razem z Krajową Izbą Gospodarczą i Stowarzyszeniem Konsultantów Umbrella stworzyliśmy Krajową Organizację Partnerską (NPO), reprezentującą w Polsce Europejską Fundację Zarządzania Jakością (EFQM), która kreuje Europejską Nagrodę Jakości. Jako polska organizacja partnerska EFQM możemy wydawać wyróżnienia I i II stopnia.

Co PCBC S.A. planuje w najbliższej przyszłości?

Przede wszystkim śledzimy tendencje w dziedzinie zarządzania przez jakość, jak też ciągle rozszerzamy ofertę naszych usług. Powoli też "wychodzimy z kraju" z naszą działalnością. Podpisaliśmy porozumienia z firmami w Chinach, Turcji, Korei i Indiach. W Turcji wydaliśmy już ponad 200 certyfikatów.

Co roku w listopadzie świętujemy "Europejski Dzień Jakości", a 11 listopada na Zamku Królewskim w Warszawie są wręczane Polskie Nagrody Jakości.

W ramach Europejskiej Nagrody Jakości wyróżniane są 3 poziomy: zaangażowanie w doskonalenie, uznanie za doskonalenie i ostatni poziom Europejska Nagroda Jakości. Pierwsze dwa poziomy ocenia Krajowa Organizacja Partnerska, czyli PCBC S.A. wraz z KIG i Umbrellą. Natomiast EFQM przyznaje najwyższą nagrodę. Do tej pory otrzymały ją dwie polskie firmy z branży motoryzacyjnej. W tym roku hasłem Europejskiego Tygodnia Jakości, przypadającego na dni od 5 do 11 listopada jest: "Jakość w Europie: Innowacyjność i troska o środowisko". Bez innowacji nie można sobie wyobrazić doskonalenia działalności firm. Natomiast we wrześniu odbyło się posiedzenie Komitetu Polskiej Nagrody Jakości w siedzibie KIG, który wyłonił tegorocznych laureatów i wyróżnionych Polskiej Nagrody Jakości. Miło mi poinformować, iż kwartalnik "ABC Jakości" jest tegorocznym laureatem Polskiej Honorowej Nagrody Jakości.

Jakie problemy z jakością przeżywają polskie firmy?

Nie wszystkie firmy przywiązują wagę do ciągłego doskonalenia się, stosowania narzędzi w celu poprawy zarządzania, a tym samym podnoszenia jakości produktów lub usług. Nie myślą choćby o benchmarkingu, obniżaniu kosztów funkcjonowania, nie śledzą tendencji modelów zarządzania itd. Później okazuje się, iż w zetknięciu z konkurencją nie mają szans. Dlatego moje przesłanie dla firm brzmi, aby kroczyły drogą jakości. Od tego zależy ich przyszłość. Wzrasta też rola polskiego potencjału gospodarczego. Dzięki doskonaleniu, firmy z polskim kapitałem mogą się rozwijać i poszukiwać nowych rynków zbytu, również za granicą.

Dziękuję za rozmowę.

MW

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A.
02-699 Warszawa, ul. Kłobucka 23A
tel. centr. 022 46-45-200, fax 647-12-22
www.pcbc.gov.pl