Kompletna stacja WN 110 kV dla elektrociepłowni Nowa Sarzyna
Schneider Electric

Schneider Electric Polska dostarcza kompletną przyelektrownianą stację WN 110 kV dla elektrociepłowni budowanej w Nowej Sarzynie koło Rzeszowa.

Schneider Electric Polska jest podwykonawcą niemieckiej firmy Deutsche Babcock, głównego wykonawcy elektrociepłowni. Inwestorem jest amerykańska firma Enron Engineering and Construction Company. Głównym zadaniem nowej elektrociepłowni będzie dostawa pary technologicznej dla Zakładów Chemicznych "Organika" w Nowej Sarzynie, produkujących m.in. silikony budowlane oraz środki ochrony roślin. Elektrociepłownia wyposażona jest w dwie turbiny gazowe oraz jedną turbinę parową. Napędzane turbinami generatory dostarczą mocy (maks. 120 MW) do krajowego systemu elektroenergetycznego.

Napowietrzna, przyelektrowniana stacja wysokiego napięcia w Nowej Sarzynie składa się z siedmiu pól - trzech transformatorowych, trzech liniowych oraz pola sprzęgłowego, połączonych dwoma systemami szyn zbiorczych. Stacja budowana jest z wykorzystaniem najnowocześniejszych rozwiązań technicznych, zarówno w dziedzinie aparatury pierwotnej, jak i obwodów wtórnych - automatyki, pomiarów i zabezpieczeń. Projekt stacji Nowa Sarzyna powstał w Centrum Projektów Schneider Electric Polska w oparciu o aparaturę Merlin Gerin i Magrini Galileo.

We wszystkich polach stacji zainstalowane są wyłączniki wysokiego napięcia typu SB6 123 Magrini Galileo, wykorzystujące gaz SF6 (sześciofluorek siarki) jako medium izolacyjne i gaszeniowe, a także jako czynnik energetyczny w napędach wbudowanych do biegunów.

Nowoczesny system oszynowania rurowego stacji (dwa systemy szyn zbiorczych połączone polem sprzęgłowym) to rozwiązanie nie tylko estetyczne, ale również gwarantujące oszczędność miejsca. Z systemem szyn współpracują odłączniki pantografowe SPC z napędami elektrycznymi MH91 Merlin Gerin. W poszczególnych polach zastosowano również odłączniki poziomoobrotowe typu DR 123 Merlin Gerin.

Na szczególną uwagę zasługują przekładniki (transformatory pomiarowe) Magrini Galileo. W polach transformatorowych zainstalowano najnowocześniejsze przekładniki kombinowane z izolacją gazową SF6 typu AVG 123. Są to pierwsze aparaty tego typu zainstalowane w Polsce i jedne z pierwszych na świecie. Przekładnik kombinowany umożliwia połączenie funkcji pomiaru prądu i napięcia w jednym urządzeniu. Z kolei zastosowanie izolacji gazowej znacznie podwyższa poziom bezpieczeństwa eksploatacji przekładników (zastosowanie izolacji gazowej całkowicie eliminuje niebezpieczeństwo eksplozji przekładnika). W Nowej Sarzynie zainstalowano również przekładniki prądowe TAG 123 (także z izolacją gazową) oraz przekładniki napięciowe indukcyjne typu TVH 123 i napięciowe pojemnościowe CPTf 123.

Trzy trójfazowe transformatory mocy (46,2 MVA i 53,2 MVA) pochodzą z włoskich zakładów Schneidera Stem Trento.

Stacja Nowa Sarzyna pracować będzie całkowicie automatycznie - bez załogi. Została wyposażona w najnowocześniejsze systemy pomiarów, zabezpieczeń i monitoringu produkcji Schneider Electric. Każde z siedmiu pól stacji zaopatrzone jest w mikroprocesorowy sterownik pola typu Sepam Bay Controller Merlin Gerin. Funkcje zabezpieczeń podstawowych pól liniowych i transformatorowych realizują cyfrowe terminale zabezpieczeniowe typu "S". Zastosowany w polach liniowych zespół S21 jest najczęściej instalowanym w świecie przekaźnikiem odległościowym. Jego doskonałe parametry techniczne i łatwość adaptacji dają możliwość stosowania go zarówno w sieciach nowych, jak i już eksploatowanych. Sterowniki przekazują wszelkie dane o stanie pola za pośrednictwem szyny danych J-Bus do koncentratora - rejestratora zdarzeń. Stąd pełna informacja o pracy stacji dostarczana jest za pośrednictwem łącza światłowodowego do głównego systemu zarządzania elektrociepłowni. Informacja o pracy stacji przekazywana będzie również do Okręgowej Dyspozycji Mocy (Radom) i Krajowej Dyspozycji Mocy (Warszawa) oraz do Rzeszowskiego Zakładu Energetycznego.

Nowa oferta Schneider Electric w dziedzinie dostawy kompletnych stacji wysokich napięć na rynku polskim obejmuje także najnowsze rozwiązanie techniczne firmy - napowietrzne modułowe stacje kompaktowe typu SCM i wchodzące w ich skład moduły zintegrowane typu MCI. Idea konstrukcyjna stacji SCM opiera się na zastosowaniu zintegrowanych modułów, z których zestawić można praktycznie dowolną stację WN - począwszy od najprostszego układu H, a skończywszy na układzie pierścieniowym. Podstawowym elementem stacji jest zintegrowany moduł kompaktowy typu MCI, łączący w sobie funkcje wyłącznika, dwóch odłączników, uziemników oraz przekładników. W konstrukcji modułu MCI wykorzystano nowoczesne, sprawdzone aparaty - wyłącznik SB6 z napędami gazodynamicznymi oraz przekładniki z izolacją gazową (przekładniki kombinowane AVG lub zamiennie przekładniki prądowe TAG).

Powierzchnia zajmowana przez stacje modułowe może być nawet o 30% mniejsza niż w przypadku stacji zbudowanych przy wykorzystaniu klasycznych aparatów wysokiego napięcia. Rozwiązanie techniczne SCM umożliwia radykalne skrócenie procesu projektowania stacji, jej szybki montaż i uruchomienie.

Można z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że polski rynek aparatury wysokich napięć (zgodnie zresztą z tendencjami europejskimi i światowymi) będzie ewoluował od sprzedaży poszczególnych elementów wyposażenia do dostawy kompletnych obiektów - takich właśnie jak stacja WN przy elektrociepłowni Nowa Sarzyna. Przyczyną tej tendencji będzie w najbliższych latach stopniowa prywatyzacja polskiej energetyki - elektrowni, elektrociepłowni i wreszcie zakładów energetycznych. Przedsiębiorstwa te po prywatyzacji będą w większym niż dotąd stopniu zainteresowane obiektami "pod klucz" niż nabywaniem poszczególnych elementów stacji WN.

Jacek Nowicki
Schneider Electric Polska

• Strona Schneider Electric Polska