Zmiany w normie środowiskowej

Energia – Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 137 (6820) 14 czerwca 2004 r.

ISO 14001:2004

Zmiany w normie środowiskowej

Właśnie opublikowano końcowy projekt normy ISO 14001 (The ISO/FDIS 14001 – Final Draft International Standard). To ostatni etap procesu zmian, a ISO zamierza wydać nową normę ISO 14001:2004 pod koniec roku 2004. Okres transformacji będzie trwał od 12 do 18 miesięcy, a więc dużo krócej niż 36 miesięcy, jaki określono dla przejścia na ISO 9001:2000.

W okresie I – VII 2005, przeznaczonym na tłumaczenie, można stosować obie normy dla nowych (certyfikacja) i starych klientów (re-cert./nadzór). Od VII 2005 do VII 2006, przeznaczonym na wdrażanie, kryterium zgodności będzie tylko nowa norma. Niezgodności wobec niej podnoszone będą jako obserwacje. Od VII 2006 obowiązuje jedynie norma ISO 14001:2004.

Co zawiera ISO/FDIS 14001?

Początkowo wielu systemowców wierzyło, że zmiany będą minimalne lub zaledwie „biznesowe”. Jednakże dokładna analiza FDIS pokazuje, że niektóre nowe wymagania wpłyną na zmianę SZŚ firm. Poniżej przedstawiono podsumowanie zmian, jakie przygotowaliśmy dla czytelników. Oprócz zmian podsumowanie to zawiera analizę kompatybilności z 9001:2000, oddziaływanie zmian na SZŚ firm, a także potencjalne nakłady finansowe, jakie wymusi nowa norma.

Analiza wymagań – wpływ głównych zmian

  • Punkt: 3. Terminy i definicje
    • Integracja z ISO 9001: Wysoka
    • Zmiana: Definicje zgodne z ISO 9001:2000 np. takie jak niezgodność, działanie prewencyjne etc.
    • Wpływ na SZŚ: Jedynie na dokumentację
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: Brak
  • Punkt: 4.1. Wymagania ogólne
    • Integracja z ISO 9001: Wysoka
    • Zmiana: Organizacja musi zdefiniować zakres swego SZŚ
    • Wpływ na SZŚ: Jedynie na dokumentację
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: Brak
  • Punkt: 4.2. Polityka środowiskowa
    • Integracja z ISO 9001: Niska
    • Zmiana: W zdefiniowanym zakresie „…Polityka musi zawierać zobowiązania do zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi, które dotyczą jej aspektów środowiskowych” (Istniejąca wersja wspomina jedynie „legislację środowiskową”)
    • Wpływ na SZŚ: Polityka nie powinna wykraczać poza zakres (systemu). W części legislacyjnej sięga ona teraz ponad prawo „czysto” środowiskowe. Może zawierać np. wymagania BHP-owskie, o ile wiążą się z aspektami środowiskowymi. Stwierdzenie powyższe dotyczy także punktu (4.3.2) Wymagania prawne i inne oraz punktu (4.5.2) Ocena zgodności.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $
  • Punkt: 4.3.1. Aspekty środowiskowe
    • Integracja z ISO 9001: Niska
    • Zmiana: Aspekty środowiskowe muszą być udokumentowane i obejmować działania, usługi i produkty (istniejąca wersja stosuje LUB zamiast I)
    • Wpływ na SZŚ: O ile produkty (lub usługi) generujące znaczące aspekty środowiskowe nie były poprzednio włączone do SZŚ, zmiana może wywołać głębszą przebudowę systemu.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$$
  • Punkt: 4.3.2. Wymagania prawne i inne
    • Integracja z ISO 9001: Niska
    • Zmiana: Organizacja musi określić, w jaki sposób wymagania te związane są z jej aspektami środowiskowymi.
    • Wpływ na SZŚ: Końcowy efekt jest bardziej skomplikowany niż prosta lista wymagań, która była stosowana w dotychczasowej praktyce.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$$
  • Punkt: 4.3.3. Cele, zadania i programy
    • Integracja z ISO 9001: Średnia
    • Zmiana: Cele i zadania zostały połączone z Programem Środowiskowym w jednym punkcie.
    • Wpływ na SZŚ: Jedynie na dokumentację
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: Brak
  • Punkt: 4.4.2. Szkolenie
    • Integracja z ISO 9001: Średnia
    • Zmiana: Zastosowanie zwrotu „wszystkie osoby działające w imieniu lub dla organizacji zamiast słów „pracownicy” lub „członkowie”
    • Wpływ na SZŚ: Może skutkować szkoleniem podwykonawców, handlowców, pracowników pracujących w domu, o ile dotychczas tego nie zrobiono. To samo dotyczy znajomości Polityki.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$
  • Punkt: 4.4.3. Komunikacja
    • Integracja z ISO 9001: Średnia
    • Zmiana: Organizacja musi zadecydować, czy chce przekazać na zewnątrz informację o swoich znaczących aspektach środowiskowych, a także udokumentować swą decyzję.
    • Wpływ na SZŚ: Jedynie na dokumentację
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: Brak-$$
  • Punkt: 4.5.2. Ocena zgodności
    • Integracja z ISO 9001: Niska
    • Zmiana: Nowy punkt, ale zawartość odpowiada ostatniemu paragrafowi punktu 4.5.1 starej normy. Obecnie zawiera ocenę zgodności nie tylko z wymaganiami prawnymi, ale także „innymi”. Nowy wymóg utrzymywania zapisów rezultatów oceny zgodności.
    • Wpływ na SZŚ: Może wywołać dodatkowe działania związane z wdrażaniem innych wymagań. Stwierdzona niezgodność może skutkować, w wyniku działań korygujących, wysokimi nakładami finansowymi.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$$$
  • Punkt: 4.5.3. (poprzednio 4.5.2) Niezgodność, działanie korygujące i prewencyjne
    • Integracja z ISO 9001: Wysoka
    • Zmiana: Dostosowanie do ISO 9001:2000; dostarcza jasnych, zaprezentowanych krok po kroku wymagań.
    • Wpływ na SZŚ: Nowe wymagania dotyczące identyfikowania i badania przyczyn niezgodności. Włączono tu także wymaganie prowadzenia efektywnych działań korygujących i prewencyjnych.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$
  • Punkt: 4.6. Przegląd Kierowniczy
    • Integracja z ISO 9001: Wysoka
    • Zmiana: Dostosowanie do ISO 9001:2000; zawiera dokładną listę charakteryzującą wymagany materiał wejściowy na PK
    • Wpływ na SZŚ: Nowe wymagania obejmujące długą listę tematów, jakie należy uwzględnić na PK: ocena zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi, komunikowanie się ze stronami trzecimi, efekty oddziaływań środowiskowych, status działań korygujących i prewencyjnych, realizacja wniosków i zaleceń z poprzednich PK.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: $-$$
  • Punkt: Różne. [Ogólnie – Dokumenty]
    • Integracja z ISO 9001: Średnia
    • Zmiana: Wymagane są mniej udokumentowane procedury – wprost – jedynie te, które dotyczą nadzoru operacyjnego.
    • Wpływ na SZŚ: Potencjalne uproszczenie, ale SZŚ większości organizacji będą wymagały zastosowania udokumentowanych procedur. Nowa norma wymaga jednak nowych dokumentów: Zakresu Systemu, Aspektów Środowiskowych, Decyzji dotyczącej Komunikacji Zewnętrznej, Dokumentowania informacji na temat monitorowania oddziaływań środowiskowych, Stosowanego nadzoru operacyjnego oraz Zgodności z celami i zadaniami środowiskowymi organizacji. A naprawdę całego SZŚ! Udokumentowania w dalszym ciągu wymagają: Polityka, Cele i zadania, Odpowiedzialności, Komunikacja Zewnętrzna.
    • Potencjalne oddziaływanie na finanse: Brak-$

BVQI Polska aktualizuje swoje kursy szkoleniowe i przygotowuje audytorów do przejścia na nową normę.

Nie czekaj, zgłoś się do nas, jeśli potrzebujesz dalszych informacji: [email protected]

Aleksandra Żelechowska
Wiodący Audytor Środowiskowy BVQI Gdynia, Polska  

Márcio Viegas
Global Product Manager: Environment, Safety and Social Responsibility
BVQI Holdings, London

CENTRALA:
Gdynia: 81-346, ul. Żeromskiego 26
tel. (058) 666 50 20; fax (058) 666 50 08

ODDZIAŁY:
Warszawa: 02-796, ul. Migdałowa 4, tel. (022) 549 04 50
Katowice: 40-954, ul. Dąbrowskiego 22, tel. (032) 355 93 70
Szczecin: 70-515, ul. Małopolska 43, tel. (091) 431 51 61
Poznań: 61-707, ul. Libelta 22/5, tel. (061) 858 99 25

e-mail: [email protected]
www.bvqi.pl