Energia XXIII
72 Międzynarodowe Targi Poznańskie
Technologie przemysłowe i dobra inwestycyjne
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 137 (5607) 13 czerwca 2000 r.

Sektor energetyczny z perspektywy CA IB
Wypowiedź Piotra Samojlika, dyrektora generalnego CA IB Financial Advisers S.A., wiodącego banku inwestycyjnego

 

Banki inwestycyjne od dłuższego już czasu z dużą uwagą obserwują wydarzenia na polskim rynku elektroenergetycznym. Sektor elektroenergetyczny był, jest i będzie w perspektywie kilku następnych lat w spektrum ich zainteresowania, głównie ze względu na duże potrzeby kapitałowe przedsiębiorstw z tego sektora, jak również na jego postępującą prywatyzację.

Banki inwestycyjne zaczęły interesować się sektorem elektroenergetycznym w pierwszej połowie lat 90., poprzez udział w finansowaniu programów rehabilitacji i modernizacji w elektroenergetyce. Robiono to w oparciu o tzw. kontrakty długoterminowe zawierane z PSE i udzielane przez rząd polski gwarancje. W tym samym czasie banki inwestycyjne wraz z bankami komercyjnymi uczestniczyły w finansowaniu eksportu polskiej energii na zachód. Bank Creditanstalt (obecnie Bank Austria Creditanstalt, siostrzana firma CA IB) uczestniczył m.in. w syndykacji kredytu w kwocie przekraczającej 100 milionów dolarów związanego z eksportem energii elektrycznej do Austrii. W ciągu ostatnich kilku lat wzrosło zaangażowanie banków inwestycyjnych w rozpoczętą prywatyzację polskiej elektroenergetyki i doradztwo z zakresu prywatyzacji, fuzji i przejęć, jak również tzw. project and acquisition finance. CA IB aktywnie uczestniczy w tych procesach. Sukcesem zostały uwieńczone projekty związane z doradztwem na rzecz Vattenfall AB przy nabyciu 55% akcji Elektrociepłowni Warszawskich S.A., jak również na rzecz zarządu Elektrowni im. Tadeusza Kościuszki S.A. w Połańcu, w procesie prywatyzacji elektrowni poprzez sprzedaż 25% akcji belgijskiej firmie Tractebel.

Globalizacja i liberalizacja

Postępująca prywatyzacja polskiej elektroenergetyki jest ściśle związana z dokonującą się liberalizacją tego sektora w Unii Europejskiej. Coraz częściej mówi się o globalnym, zliberalizowanym rynku energetycznym w Europie, którego częścią w przyszłości będzie niewątpliwie polska elektroenergetyka. Globalizacja i liberalizacja wiążą się również z postępującą konsolidacją sektora energetycznego i tworzeniem wertykalnych grup infrastrukturalnych. Banki inwestycyjne tradycyjnie uczestniczą w tym procesie, doradzając zarówno sprzedającym, jak i kupującym, pomagając w strukturyzacji i negocjacji warunków transakcji i aranżacji finansowania.

Procesy prywatyzacyjne są niezbędne dla umocnienia pozycji konkurencyjnej polskiej elektroenergetyki i jej przygotowania do wolnej konkurencji. Oczywiste jest, że należy prowadzić prywatyzację firm z tej branży z uwzględnieniem interesów pracowników i kadry menedżerskiej. Trzeba przy tym pamiętać o stworzeniu warunków do podnoszenia efektywności prywatyzowanych przedsiębiorstw. Przebieg dotychczasowych transakcji prywatyzacyjnych pokazuje, że inwestorzy strategiczni rozumieją konieczność stworzenia sprzyjającej atmosfery związanej z prywatyzacją. Zawierane pakiety gwarancji socjalnych stanowią dodatkowe zabezpieczenie dla pracowników prywatyzowanych przedsiębiorstw.

Prywatyzacja Elektrowni Rybnik S.A.

Jedną z kluczowych transakcji, która będzie miała olbrzymi wpływ na postęp prywatyzacji w sektorze elektroenergetycznym w Polsce jest prywatyzacja Elektrowni Rybnik S.A. Transakcja ta jest pod wieloma względami wyjątkowa, ze względu na fakt, że Elektrownia Rybnik S.A. nie ma kontraktu długoterminowego na odbiór energii, a konsorcjum wybrane przez Ministerstwo Skarbu Państwa, jako potencjalny inwestor strategiczny dla Rybnika, stanowią trzy całkowicie prywatne firmy. CA IB jest wyłącznym doradcą konsorcjum w procesie prywatyzacji Elektrowni Rybnik S.A., a nasze zadania związane z tą transakcją, oprócz doradztwa prywatyzacyjnego, obejmują również aranżację finansowania zakupu akcji przez konsorcjum. Jest to finansowanie bez regresu, a dla jego finalizacji niezbędne jest m.in. wynegocjowanie średnioterminowych umów na odbiór energii elektrycznej z odbiorcami komercyjnymi i umów na dostawy węgla energetycznego. W związku z tym prywatyzacja Elektrowni Rybnik S.A. stanowi pierwszą w polskiej elektroenergetyce transakcję typu „merchant” (rynkowa), a jej powodzenie będzie świadectwem zaawansowania procesów prywatyzacyjnych i jedną z oznak powstawania wolnego rynku energetycznego w Polsce.

Nowe instrumenty finansowe

Zainteresowanie banków inwestycyjnych polską elektroenergetyką ma również podłoże związane z instrumentami finansowymi i ich pochodnymi, które w najbliższym czasie będą coraz popularniejszym narzędziem finansowym pomagającym w zabezpieczaniu się przed ryzykami związanymi z wolnym rynkiem. Wprowadzenie zasad wolnego rynku i stworzenie giełdy energii elektrycznej umożliwi zawieranie kontraktów finansowych opartych o dostawy towaru – którym niewątpliwie jest energia. Rynek energetyczny i „handlowane” na nim dobro jest znakomitą podstawą tworzenia derywatyw, złożonych instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu. W opinii CA IB wprowadzany system opłat kompensacyjnych i renegocjacje oraz ewentualna restrukturyzacja umów długoterminowych również wymagać będą udziału banków inwestycyjnych.

Polski sektor elektroenergetyczny stwarza bankom inwestycyjnym możliwość wykazania się umiejętnościami związanymi z prywatyzacją, pozyskiwaniem kapitału i strukturyzacją transakcji. O tym, czy i jak banki inwestycyjne poradziły sobie, można będzie się przekonać już za dwa – trzy lata, gdy zgodnie z planami Ministerstwa Skarbu Państwa, większa część sektora będzie w rękach prywatnych.

 

• Informacje o firmie CA IB Financial Advisers S.A.