Energia XXIV cz. 1
10 lat Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A.
50 lat służb dyspozytorskich
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 214 (5684) 13 września 2000 r.

Uwarunkowania prywatyzacji PSE S.A.
Biuro Strategii Firmy PSE SA

Są dwie możliwości zaoferowania inwestorom akcji w trakcie prywatyzacji PSE SA:

 

• sprzedaż istniejących akcji przez akcjonariusza (którym jest Skarb Państwa),
• emisja i sprzedaż nowych akcji.

W przypadku sprzedaży istniejących akcji, przychody będą kierowane bezpośrednio do budżetu państwa i nie przyczyniłoby się to do sfinansowania potrzeb inwestycyjnych PSE SA (ale np. pomogłoby zmniejszyć deficyt budżetowy). Natomiast w przypadku sprzedaży nowo emitowanych akcji przychody będą wpływać bezpośrednio do PSE SA. Emisja nowych akcji oznacza również zwiększenie finansowania potrzeb kapitałowych firmy i poprawę struktury jej bilansu, co pozwala na powiększenie zdolności kredytowej.

Wybór jednej z ww. możliwości będzie zależał od celów, jakie zechce osiągnąć Skarb Państwa za pomocą prywatyzacji. Aby połączyć zarówno interesy Skarbu Państwa, jak i potrzeby finansowe PSE SA, zasadna może okazać się prywatyzacja zaplanowana w taki sposób, aby dostarczyć przychody jednocześnie Skarbowi Państwa i PSE SA, poprzez emisję pewnej liczby nowych akcji oraz sprzedaż części istniejących akcji. Te dwie operacje mogą być przeprowadzone równocześnie.

Dwie drogi

Przy prywatyzacji PSE SA możliwe są dwie drogi: sprzedaż akcji inwestorowi strategicznemu albo inwestorom finansowym.

Wprowadzenie inwestora strategicznego do PSE SA, z punktu widzenia pozyskania niezbędnych kapitałów, może być korzystne. Trudno jednak oszacować kwotowo możliwe do uzyskania z tego tytułu korzyści finansowe. Inwestor strategiczny może bowiem udostępnić nowe, zaawansowane technologie, może też przyczynić się do podniesienia bezpieczeństwa i wydajności pracy. Pomoc w podjęciu dodatkowych przedsięwzięć, nie należących do działalności podstawowej, ale z nią związanych, na przykład w doradztwie i telekomunikacji również leży w gestii inwestora strategicznego. Te oraz inne działania, związane z wprowadzeniem inwestora strategicznego będą oznaczać wzrost przychodów bądź ograniczenie kosztów.

Sprzedaż akcji inwestorom finansowym może oznaczać szybsze pozyskanie kapitału. Notowania PSE SA na krajowej lub zagranicznej giełdzie papierów wartościowych, zwiększą dostęp PSE SA do rynku instrumentów dłużnych i kapitałowych.

Ponadto cena akcji spółki odzwierciedla opinię rynku na temat firmy, bez względu na to, kto firmę kontroluje. Trzeba mieć jednak na uwadze fakt, że inwestor giełdowy nie będzie chciał zapłacić tak wysokiej ceny, jak inwestor strategiczny. Wynika to z różnych poziomów kontroli, jakie chcą osiągnąć inwestorzy strategiczni i giełdowi. Inwestorzy strategiczni mieliby większą kontrolę nad działalnością i zarządzaniem PSE SA i byliby gotowi zapłacić więcej za taką kontrolę. Oznacza to większe środki pieniężne przy sprzedaży określonego pakietu akcji inwestorowi strategicznemu; natomiast otwarcie drogi do rynków instrumentów dłużnych i kapitałowych daje możliwość stosunkowo szybkiego dokapitalizowania firmy. Niemniej koszt prywatyzacji PSE SA poprzez pierwszą ofertę publiczną będzie większy (ze względu na opłaty za doradztwo oraz opłaty gwarancyjne i wynikające z przeprowadzania transakcji) niż koszt prywatyzacji poprzez wprowadzenie inwestora strategicznego. Jeżeli rozważamy pozyskanie kapitału drogą drugiej oferty publicznej (podwyższenie kapitału akcyjnego spółki – korzyści staną się udziałem PSE SA), to można założyć, że cena drugiej oferty będzie znacznie wyższa niż ta uzyskana w pierwszej ofercie, ponieważ spółka będzie już znana na rynku.

Do rozważenia pozostaje notowanie spółki na giełdach międzynarodowych. Na przykład międzynarodowa transza przyniosła Bankowi Gdańskiemu ponad 150 milionów złotych przychodu. Dzięki temu bank ten uzyskał dostęp do szerszego kręgu inwestorów. W przypadku Banku Handlowego inwestorom zagranicznym sprzedano akcje za prawie 700 milionów złotych, z czego 20% akcji poprzez globalne kwity depozytowe zostało wprowadzone na giełdę londyńską. W Polsce natomiast zostały sprzedane i wprowadzone na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie akcje za około 1,2 miliarda złotych. W ramach międzynarodowej oferty sprzedaży akcji KGHM sprzedano akcje za około 750 milionów złotych.

Najprawdopodobniej najszybszą drogą pozyskania przez PSE SA niezbędnego kapitału byłaby prywatyzacja poprzez sprzedaż mniejszościowego pakietu akcji inwestorowi strategicznemu wraz z przeprowadzeniem pierwszej oferty publicznej sprzedaży akcji. Równocześnie źródłem środków finansowych dla PSE SA byłoby podniesienie kapitału akcyjnego i nowa emisja akcji.

Potrzeby kapitałowe

Wielkość oferty bezpośrednio wpływa na przychody uzyskane z prywatyzacji. Jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że istnieją również inne czynniki mające wpływ na przychody, między innymi ryzyko, które wiąże się z każdym procesem restrukturyzacji (takim, jaki obecnie przechodzi polska elektroenergetyka). Dla przykładu, przychody z całkowitej prywatyzacji, w odróżnieniu od pierwszej sprzedaży akcji PSE SA, mogłyby być zwiększone, jeśli mały pakiet akcji zostałby sprzedany inwestorowi strategicznemu. Na późniejszym etapie pozostałe akcje PSE SA mogłyby być sprzedane (poprzez pierwszą ofertę publiczną) po wyższej cenie, ze względu na rzeczywisty (nie tylko przewidziany) wzrost efektywności i zwiększoną rentowność PSE SA. To mogłoby być korzystne dla Skarbu Państwa, gdyż uzyskałby wyższe przychody z pierwszej oferty publicznej i z kolejnych ofert sprzedaży akcji.

Biuro Strategii Firmy PSE SA

 

• Informacje o firmie Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA