Jakość XV
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 262 (6642) 10 listopada 2003 r.

Zespół Elektrowni PAK SA – Energoprojekt Katowice SA

Ważne partnerstwo

Decyzje o powstaniu w okolicach Konina energetyki zawodowej i industrializacji tego regionu zapadły w połowie ubiegłego stulecia. Potwierdzone zasoby węgla brunatnego we wschodniej części Wielkopolski stały się genezą budowy Elektrowni Konin, a odkrycie kolejnych złóż tego surowca w okolicach Turku pozwoliły na realizację kolejnego projektu Elektrowni Adamów. W końcu lat sześćdziesiątych do eksploatowanych już siłowni dołączyła największa Elektrownia Pątnów. Od 1970 roku w regionie konińskim funkcjonuje Zespół Elektrowni, powstały z połączenia Pątnowa, Adamowa i Konina.

ZE PAK SA dostarcza na rynek około 12 procent wytwarzanej w kraju energii elektrycznej i jest drugim co do wielkości krajowym producentem energii elektrycznej, otrzymywanej z węgla brunatnego. Łączna moc zainstalowana w Zespole Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA stanowi około 8 procent mocy krajowej i wynosi 2338 MW.

W latach 1994-2000 w ZE PAK przeprowadzony został proces prywatyzacji i restrukturyzacji organizacyjnej przedsiębiorstwa. Celem wdrożonych zmian było zwiększenie efektywności gospodarowania, wprowadzenie nowoczesnego systemu zarządzania, zgodnego z trendami obowiązującymi w światowej energetyce zawodowej oraz dostosowanie spółki do funkcjonowania w gospodarce rynkowej.

Potwierdzeniem dążenia PAK-u do profesjonalnego, nowoczesnego zarządzania było podjęcie – 26 maja 1999 roku – decyzji o wdrożeniu w spółce Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością, Bezpieczeństwem i Środowiskiem w zakresie produkcji energii elektrycznej i cieplnej.

Wdrażając System Zarządzania Jakością zgodny z normami serii ISO 9000:2000 koncentrowaliśmy się na udokumentowaniu procesów i procedur, sterowaniu jakością oraz tworzeniu klimatu sprzyjającego włączeniu wszystkich pracowników spółki w działania na rzecz jakości.

Mając na uwadze stworzenie pracownikowi takich warunków pracy, aby mógł on wykonywać pracę w sposób produktywny, bez narażania go na niezasadne ryzyko wypadku lub choroby zawodowej, wdrożyliśmy System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodny z normami OHSAS 18001 i PN-N 18001, zapewniając zarządzanie ryzykiem zawodowym, występującym w środowisku pracy.

Nasza działalność gospodarcza nie pozostaje bez negatywnego wpływu na środowisko. Aby to niekorzystne w ostatecznym rozrachunku dla człowieka oddziaływanie ograniczyć i niepożądane skutki zminimalizować oraz wykorzystać produkty uboczne z pożytkiem dla otoczenia, planujemy wdrożyć System Zarządzania Środowiskiem zgodny z normami serii ISO 14000. Jest to kolejny element wypełniania misji ZE PAK SA, tj. „Produkcja czystej ekologicznie energii elektrycznej i cieplnej w sposób efektywny i zapewniający bezpieczeństwo”.

Wdrożone w ZE PAK SA certyfikaty pozwalają na kreowanie lepszego wizerunku firmy w opinii zewnętrznej. W związku z rozwijającym się w Polsce rynkiem energii elektrycznej i perspektywami współpracy z krajami Unii Europejskiej stają się one wizytówką budującą wiarygodność ZE PAK SA w oczach naszych obecnych i przyszłych klientów. Zarząd spółki, chcąc zachować certyfikaty nie poprzestaje jedynie na prawidłowej realizacji procesów, ale dąży do ciągłego ulepszania i rozszerzania systemu. Inaczej mówiąc – w ZE PAK SA rozpoczęto marsz na drodze do doskonalenia jakości, która nie ma końca i prowadzi spółkę w kierunku Kompleksowego Zarządzania Jakością TQM pozwalającego na dalsze doskonalenie organizacji.

Od 2003 roku nowoczesne zarządzanie firmą wspierane jest systemem informatycznym mySAP.com, który obejmie wszystkie kluczowe obszary funkcjonalne przedsiębiorstwa i wspomaga realizację procesów biznesowych przedsiębiorstwa.

Rok 2004 będzie rokiem realizacji I etapu rekonstrukcji technicznej Elektrowni Pątnów. W ramach tego programu przewiduje się kontynuację budowy największego w kraju bloku opalanego węglem brunatnym o mocy 460 MW na parametry nadkrytyczne. Nowy blok spełniać będzie wszystkie wymagania w zakresie dotrzymania norm ochrony środowiska. Wyposażony zostanie w najnowocześniejsze instalacje ochrony atmosfery, w tym w instalację mokrego odsiarczania spalin, i będzie charakteryzował się bardzo wysoką sprawnością wytwarzania energii. Drugi etap rekonstrukcji przewiduje modernizację czterech bloków energetycznych w Elektrowni Pątnów I. Każdy z nich ma być przygotowany do pracy z mocą 200 MW oraz wyposażony zostanie w najnowocześniejsze instalacje proekologiczne.

Zarząd i kadra menedżerska ZE PAK SA wypełniając misję spółki, którą jest produkcja czystej ekologicznie energii elektrycznej w sposób efektywny i zapewniający bezpieczeństwo, podejmuje działania zmierzające do godzenia własnych interesów z interesami lokalnej społeczności i otoczenia przyrodniczego. Kolejnym tego przykładem jest zrealizowany w 2003 roku, wspólnie z Energoprojektem Katowice SA, projekt pn. „Odpopielanie dla Elektrowni Pątnów”. n

 

Najnowszy projekt Energoprojektu dla ZE PAK

Wytwarzanie energii elektrycznej w elektrowniach spalających węgiel, a szczególnie węgiel brunatny oprócz atrakcyjności ekonomicznej powoduje znaczące uciążliwości dla środowiska naturalnego. Dużym problemem jest degradacja terenów w wyniku eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową.

Nawet najwyższa kultura techniczna i technologiczna stosowana przy metodzie odkrywkowej powoduje trudno odwracalne zmiany warunków wodnych oraz widoczne zmiany użytkowe i krajobrazowe terenu. Z drugiej strony elektrownie mają problem z zagospodarowaniem odpadów paleniskowych. Uwzględniając zatem konieczność rekultywacji terenów powstałych w wyniku eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową oraz potrzebę deponowania odpadów paleniskowych powstałych w wyniku spalania tego węgla, w Elektrowni Pątnów podjęte zostały działania zapewniające kompleksowe rozwiązanie tego problemu.

Należy dodać, że istniejące do tej pory składowisko popiołu i żużla jest już prawie zapełnione, natomiast stosowana technologia składowania metodą hydrauliczną z dużą ilością wody nie odpowiada aktualnym normom w zakresie ochrony środowiska.

Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA ogłosił konkurs na zaprojektowanie i zbudowanie instalacji rozwiązującej w sposób optymalny to zadanie, przy uwzględnieniu:

• wymogów ochrony środowiska,
• niezawodności pracy,
• minimalizacji nakładów inwestycyjnych,
• minimalizacji kosztów eksploatacyjnych.

Konkurs ten wygrało Biuro Studiów Projektów i Realizacji „Energoprojekt Katowice” SA, oferując zaprojektowanie i zbudowanie instalacji z zastosowaniem technologii suspensji.

Opis technologii i instalacji

W wyniku zmieszania dynamicznego popiołu i wody uzyskuje się mieszaninę heterogeniczną zbliżoną własnościami do homogenicznej, która posiada korzystne cechy dla transportu. Proporcje popiołu i wody powinny być tak dobrane, ażeby w czasie możliwie najkrótszym popiół związał wodę zawartą w mieszaninie. Korzystne cechy suspensji uzewnętrzniają się przede wszystkim po jej umieszczeniu na terenie wyrobiska górniczego. Szybkie ukształtowanie złoża zachodzi poprzez wiązanie się popiołu z wodą zawartą w suspensji, która tworzy twardą masę. Powierzchnia takiej masy nie poddaje się erozji i nawet w warunkach wietrznych nie pyli. Wylana na wyrobisku suspensja szybko tężeje, osiągając już po kilku dniach stosunkowo dużą wytrzymałość mechaniczną. Powstałe z suspensji złoże posiada niską wodoprzepuszczalność z tendencją do zmniejszania się z upływem czasu wskutek zachodzących procesów komutacji mechanicznej i chemicznej. Odporność na erozję zestalonego złoża utworzonego z suspensji wynika ze zjawiska upakowania ziaren. Duże ziarna stanowią dla ziaren mniejszych siatkę, ograniczającą porywanie przez wiatr ziaren mniejszych i lżejszych. W złożu utworzonym z suspensji są one zatrzymane i równomiernie rozmieszczone w zdeponowanej masie.

Wykazane powyżej właściwości suspensji spełniają wszystkie wymagania i normy ekologiczne w zakresie użycia produktów spalania z Elektrowni Pątnów do wypełniania i rekultywacji wyrobiska górniczego.

Ze względu na wyjątkowo złożony charakter projektu poprzedzony on został licznymi pracami studialnymi i badaniami laboratoryjnymi. Zezwoliło to na pełną identyfikację możliwych rozwiązań technologicznych i konstrukcyjnych oraz optymalnych parametrów pracy w danych warunkach otoczenia i zmiennych właściwości fizykochemicznych popiołów.

Zaprojektowanie i zbudowanie instalacji wytwarzania i transportu suspensji popiołowo-wodnej stanowiło pierwszy etap przedsięwzięcia.

Instalacja została zrealizowana w ten sposób, ażeby w drugim etapie była zdolna do wytwarzania i transportu suspensji składającej się z popiołu, żużla i wody przy zachowaniu parametrów technicznych, ekonomicznych i ekologicznych nie gorszych niż uzyskano w etapie pierwszym. Podkreślić należy, że w omawianym projekcie ze względu na dużą odległość przesyłu suspensji (ok. 6,5 km) zastosowano wysokociśnieniowe pompy tłokowo-membranowe.

Ocena pracy instalacji

Obserwacje i ocena pracy instalacji w okresie ruchu próbnego, w trakcie jej eksploatacji oraz w trakcie pomiarów optymalizacyjnych i gwarancyjnych stanowią miarodajne przesłanki do stwierdzenia, że dotrzymane zostały oczekiwane i gwarantowane warunki pracy instalacji:

• parametry gwarantowane,
• warunki pracy i niezawodność,
• wymagania ekologiczne.

Zrealizowana instalacja przystosowana jest do 25-letniej eksploatacji.

Suspensja popiołowo-wodna służąca do rekultywacji wyrobiska pokopalnianego cechuje się następującymi podstawowymi właściwościami:

• gęstość objętościowa 1,700 g/cm² do 2,100 g/cm²,
• ilość wody nadmiarowej 3% do 18%,
• czas zestalenia suspensji 20 h do 100 h,
• wodoprzepuszczalność 8×10^-7 m/s do 6×10^-5 m/s.

Zaprojektowany i zbudowany system pomiarów, sterowania i zarządzania zezwala na pełną optymalizację procesu technologicznego oraz optymalizację kosztów eksploatacyjnych instalacji.

Jerzy Mierzejewski – Energoprojekt Katowice SA
Marek Kowalski – ZE PAK SA

Energoprojekt Katowice SA
62-510 Katowice, ul. Jesionowa 15
tel. (032) 208-95-00, fax (032) 259-88-20
e-mail: [email protected]
www.energoprojekt.com.pl

Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA
62-510 Konin, ul. Kazimierska 45
tel. (063) 247-30-00, fax (063) 247-30-30
www.zepak.com.pl