Energia XXV
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 296 (5766) 20 grudnia 2000 r.

Europejskie standardy w polskiej energetyce
Tomasz Szajnocha

Rynki energetyczne podlegają ostatnio gwałtownym zmianom na całym świecie. Prywatyzacja przedsiębiorstw tego sektora w Europie i Ameryce Południowej, deregulacja w Ameryce Północnej, gwałtowne fuzje i przejęcia oraz rosnąca konkurencja wymuszają na firmach poszukiwanie rozwiązań, pozwalających na optymalizację działania, ułatwiających podejmowanie decyzji, integrujących procesy wewnętrzne i poprawiających jakość obsługi klientów.

Zmiany nie ominęły naszego kraju. Obowiązująca ustawa Prawo energetyczne całkowicie zmieniła sytuację na rynku energetycznym. Wprowadziła elementy gospodarki rynkowej i konkurencji. Zmusza to przedsiębiorstwa energetyczne do zastosowania nowoczesnych rozwiązań we wszystkich dziedzinach działalności. Efektem jest m.in. nowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwami oraz całymi grupami kapitałowymi, modernizacją sieci przesyłowych, a także przywiązywanie coraz większej wagi do jakości obsługi klientów.

Krajowe przedsiębiorstwa energetyczne w ciągu kilku ostatnich lat ze względów ekonomicznych i organizacyjnych przyjęły formę holdingów. Praca w ruchu ciągłym i prowadzenie przez spółki zależne działalności gospodarczej w różnych branżach, handlu i usługach, dodatkowo komplikuje zarządzanie całością grupy, ale też przynosi wymierne efekty finansowe, dzięki którym możliwe jest modernizowanie istniejących sieci przesyłowych i budowa nowych.

Efektywne zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem energetycznym nie jest możliwe bez zastosowania zintegrowanego systemu informatycznego. Musi to być jednak system uwzględniający specyfikę branży oraz obowiązujące przepisy prawa, określające np. sposób rozliczania dostaw energii do poszczególnych odbiorców.

Systemy wspomagające zarządzanie przedsiębiorstwem oferuje wiele różnych firm. Znacznie mniej dostarcza jednak specyficzne rozwiązania dla energetyki. Największym producentem tego typu oprogramowania w Europie jest SAP AG. W chwili obecnej SAP posiada już ponad 1000 instalacji w sektorze Utilities na całym świecie. Są wśród nich takie przedsiębiorstwa, jak: RWE Energie AG, EWE AG, STAWAG, VEW Energie AG, Electricidad de Portugal, Electrabel, Iberdrola, Pacific Gas&Electric, Tractebel, Marubeni, Vattenfall, Electricité de France.

Oprogramowanie dostarczane przez SAP wykorzystywane jest w wielu dziedzinach działalności przedsiębiorstwa. Służy ono m.in. do zarządzania finansami, remontami, środkami trwałymi, a także do rozliczeń dostaw energii do klientów i zarządzania relacjami z klientami.

Od kilku lat także i czołowe polskie firmy energetyczne wdrażają u siebie rozwiązania oferowane przez SAP. O ich wyborze decyduje wiele różnych czynników, ale do najważniejszych należą rekomendacje udzielane przez europejskie przedsiębiorstwa energetyczne, zakres funkcjonalny oraz ciągły rozwój oprogramowania gwarantujący spełnienie potrzeb użytkowników w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu.

Nowe realia, w jakich przyszło działać firmom polskiego sektora energetycznego, były dla Energetyki Kaliskiej jednym z czynników, który zrodził potrzebę zainwestowania w nowe rozwiązanie informatyczne.

Jerzy Gruszka, prezes Zarządu stwierdza: – „Uznaliśmy, że w obecnej sytuacji uwolnienia rynku energii, konieczne jest nieco inne spojrzenie na działalność przedsiębiorstwa dystrybucyjnego. Dotychczas nie było możliwości bieżącej oceny stanu finansowego firmy, co za tym idzie – brak było podstaw do szybkiego podejmowania decyzji. Wyraźnie brakowało nam prognoz przepływów finansowych. Użytkowanie systemu oraz otwarty rynek dadzą nam dużą szansę na uzyskanie przewagi konkurencyjnej.”

Według prezesa Gruszki kilka elementów zadecydowało o wybraniu przez Energetykę Kaliską rozwiązania SAP: „Przeprowadziliśmy bardzo wnikliwy proces przetargowy, w którym wszystkie nasze wymagania spełnił najlepiej system R/3. Brane były również pod uwagę bardzo bogate dokonania firmy SAP w energetyce światowej. Dużą wartość stanowiła także perspektywa wprowadzenia specjalizowanych modułów IS-U\CCS dla przedsiębiorstw typu Utilities lub możliwość integracji z zewnętrznymi systemami billingowymi zawierającymi funkcjonalność obsługi Call Center. Wspomniane moduły są w pełni zintegrowane z R/3, a obecnie wykorzystywane są szeroko w energetyce zachodniej. Również bardzo interesujące jest mocne wejście firmy SAP w rozwiązania internetowe, e-biznes”.

Piotr Barański, pełnomocnik zarządu Zakładu Energetycznego Toruń SA ds. informatyzacji i zarazem kierownik projektu wdrożeniowego systemu SAP w tej firmie, stwierdził: „W obliczu zmian zachodzących na rynku energetycznym w Polsce zarząd ZE Toruń SA uznał, że jednym z decydujących elementów zwiększających konkurencyjność naszej firmy będzie zintegrowany system informatyczny, obejmujący wszystkie kluczowe procesy gospodarcze. Liczyliśmy na to, że wdrożenie jego pozwoli zracjonalizować zarządzanie przedsiębiorstwem oraz uprości wybrane procesy eksploatacyjne, remontowe i inwestycyjne. Dodatkowym walorem systemu R/3 był i jest zakres oraz jakość informacji operacyjnych, przy jednoczesnym skróceniu czasu dostępu do nich”.

Natomiast Mariola Penno-Szypowska, wicedyrektor ds. informatyki w Górnośląskim Zakładzie Elektroenergetycznym SA, podkreśla: „Dla nas ważne było i to, że SAP to duża fabryka oprogramowania, która stale pracuje nad rozwojem swojego produktu, inwestując w to część swoich zysków. Daje nam to poczucie bezpieczeństwa i ciągłości. Nie obawiamy się, że w jakimś momencie nie będziemy mogli się rozwijać. Wdrożenie systemu SAP R/3 usprawniło procesy gospodarcze, przyspieszyło przepływ informacji, pozwoliło na lepsze zarządzanie środkami finansowymi, inwestycjami, kadrami przedsiębiorstwa, a nade wszystko umożliwiło szybkie dostosowanie sposobu rozliczania dostaw energii do przepisów nowego Prawa energetycznego.

Piotr Krajewski, kierownik zespołu wdrożeniowego systemu R/3 w Zakładzie Energetycznym Toruń SA, odpowiadającego za moduł kontrolingu, zauważa: „Dostęp do informacji staje się dla wszystkich przedsiębiorstw coraz większą wartością. Dane dotyczące klientów, produktów, kosztów, przychodów i działań konkurencji mają podstawowe znaczenie dla przyszłości firmy. Nie wyobrażam sobie sposobu, w jaki można korzystać ze wszystkich tych informacji bez odpowiedniego narzędzia do ich zbierania i analizy. System SAP R/3 jest dla nas właśnie takim narzędziem”. Zdaniem Zbigniewa Koniecznego, kierownika Zespołu Wdrożeniowego Systemu R/3 w ZE Toruń S.A. w obszarze Remontów i Eksploatacji – „System R/3 pozwala w pełni ewidencjonować wszystkie zdarzenia i koszty związane z działaniami eksploatacyjnymi w odniesieniu do poszczególnych obiektów technicznych zgrupowanych na odpowiednich pozimach”.

Natomiast Marek Bulwicki, kierownik działu planowania i analiz finansowych GZE, stwierdza: „Zauważyliśmy, że system R/3 da nam szansę dorośnięcia do nowoczesnych rozwiązań, które są w systemie, a wynikają z bogatych doświadczeń firm zachodnich. Dotyczy to szczególnie funkcjonalności w zakresie zarządzania finansami (Treasury), która oferuje narzędzia czasami jeszcze mało u nas znane, ale bardzo przydatne. Daje nam to przewagę nad wieloma konkurentami, bowiem już teraz możemy przygotować się do tego, co będzie jutro”.

Energetyka Kaliska planuje start produktywny swojego systemu z początkiem nowego roku i dopiero po jego uruchomieniu będzie można mówić o wymiernych korzyściach. „Jesteśmy na etapie pozytywnego zakończenia testów systemu i przygotowujemy się do startu produktywnego, zgodnie z przyjętym harmonogramem – mówi prezes Gruszka. – Trudno więc tu mówić o bezpośrednich korzyściach w dniu dzisiejszym. Jednak wkrótce po starcie produktywnym spodziewamy się: poprawy organizacji firmy, integracji i przejrzystości procesów gospodarczych, sprawnego systemu informowania kierownictwa, bezpośredniego połączenie z systemami billingowymi, lepszej obsługi klienta, realnej oceny stanu finansowego przedsiębiorstwa, pełnej kontroli kosztów, prognozowania przepływów finansowych, wyższego poziomu współpracy z bankami obsługującymi naszą spółkę w zakresie elektronicznej wymiany danych.”

Kończący się dużym sukcesem projekt wdrożenia systemu SAP w ZE Toruń SA realizowano w kilku fazach. W ciągu 15 miesięcy udało się wdrożyć niezwykle bogatą funkcjonalność w obszarach ekonomiczno–finansowych: Rachunkowości finansowej, Środków trwałych, Controllingu oraz w obszarach logistycznych związanych m.in. z remontami, eksploatacją, inwestycjami, gospodarką materiałową, sprzedażą. Systemem objęto dyrekcję oraz wszystkie rejony do poziomu posterunków. Kolejny rozpoczęty już etap, to wdrożenie zarządzania zasobami ludzkimi.

Konkurencja na krajowym rynku energetycznym już za chwilę stanie się faktem. Niedługo kraj nasz otworzy swe granice także i dla firm z Unii Europejskiej. W nadchodzącej walce wygrają te przedsiębiorstwa, które będą sprawniej zarządzane i lepiej zaopiekują się swoimi klientami. Zintegrowany system informatyczny SAP R/3, używany także przez renomowane firmy zachodnioeuropejskie, uzupełniony o moduły i scenariusze gospodarcze przeznaczone dla branży energetycznej, a także nowe rozwiązania oferowane w ramach mySAP.com mogą pomóc w przygotowaniu się do nadchodzących czasów. Dotychczasowe doświadczenia polskich firm energetycznych, które zdecydowały się już na wdrożenie tych rozwiązań, wskazują, że przynoszą one wymierne korzyści.

Tomasz Szajnocha