Energia XXVI
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 61 (5834) 13 marca 2001 r.

Skutki wprowadzenia obowiązku zakupu energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła dla ŁZE SA i innych spółek dystrybucyjnych, posiadających
na swoim terenie działania elektrociepłownie

Wbrew zasadzie TPA

Wypowiedź Romana Pionkowskiego, Członka Zarządu
Łódzkiego Zakładu Energetycznego SA ds. Obrotu Energią Elektryczną

Znowelizowana ustawa Prawo energetyczne nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek zakupu energii elektrycznej, wytwarzanej w skojarzeniu z produkcją ciepła. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 15.12.2000 r. w tej sprawie (Dz.U. 122 z 31.12.2000 r.) precyzuje, iż obowiązek zakupu mają te przedsiębiorstwa energetyczne, do sieci których przyłączone jest źródło generacji takiej energii.

Istotą problemu realizacji tego obowiązku przez spółki dystrybucyjne jest to, że poziom cen (120-130 zł/MWh) energii elektrycznej, produkowanej w skojarzeniu z ciepłem, jest zdecydowanie wyższy (nawet o 30%!) od cen możliwych do uzyskania na rynku. Nie znajduje to uzasadnienia w technologii produkcji (energia elektryczna jest produktem ubocznym wytwarzania ciepła przy teoretycznie wyższej sprawności przemiany paliwa pierwotnego) ani analogii w innych krajach Unii Europejskiej czy USA. De facto sytuacja taka jest subsydiowaniem odbiorców ciepła elektrociepłowni przez odbiorców energii elektrycznej spółki dystrybucyjnej, na terenie której znajduje się elektrociepłownia.

Przy takim kształcie Rozporządzenia obowiązek zakupu dotyczy tylko niektórych spółek dystrybucyjnych, przy czym jest szczególnie uciążliwy dla tych, dla których udział energii produkowanej w skojarzeniu w całości zapotrzebowania spółki jest wysoki, niekiedy nawet kilkudziesięcioprocentowy. Ograniczenie możliwości swobodnego dostępu do źródeł zakupu energii powoduje zdecydowane osłabienie zdolności konkurencyjnej spółek zobligowanych do zakupu relatywnie drogiej energii na rynku hurtowym. W następstwie pozycja spółki dystrybucyjnej na rynku detalicznym ulegnie dalszemu pogorszeniu w zakresie możliwości oferowania konkurencyjnych cen na swoje produkty dla końcowych odbiorców energii elektrycznej. Konieczność przeniesienia do taryfy wzrostu kosztów zakupywanej energii elektrycznej spowoduje znaczący wzrost cen końcowych i w konsekwencji utratę klientów przez spółki dystrybucyjne, zobowiązane do zakupu energii elektrycznej produkowanej w skojarzeniu.

Co prawda §1 ust. 6. Rozporządzenia mówi, iż w przypadku, gdy udział energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z ciepłem przekroczy 25% zapotrzebowania spółki dystrybucyjnej, istnieje możliwość odsprzedaży nadwyżki operatorowi systemu przesyłowego, jednakże obecnie obowiązujące zasady rozliczeń z tzw. rynkiem bilansującym powodowałyby konieczność odsprzedaży nadwyżki energii po cenie około 80 zł/MWh, czyli ze stratą rzędu 40-50 zł/MWh.

Przedstawiona sytuacja oznacza w praktyce nierówne traktowanie poszczególnych przedsiębiorstw wobec prawa, a w szczególności ograniczenia możliwości korzystania z zasady swobodnego dostępu do sieci (TPA).

Obowiązek zakupu energii produkowanej w skojarzeniu z ciepłem pociąga za sobą również inne, nie mniej ważkie, utrudnienia w funkcjonowaniu spółki na rynku energii elektrycznej, a mianowicie:

1. Skutki niedotrzymania grafików godzinowych produkcji energii przez elektrociepłownie, powodujące odchylenie od pozycji kontraktowej na rynku bilansującym – zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi – poniesie w całości spółka dystrybucyjna.

2. Łączna pula obowiązkowych zakupów energii elektrycznej przez spółkę w ramach zakupu obowiązkowego minimalnej ilości energii, energii pochodzącej z generacji wymuszonej i skojarzonej z produkcją ciepła, przekroczy zapotrzebowanie na energię spółki.

3. Realizacja obowiązku zakupu energii produkowanej w skojarzeniu spowoduje konieczność wycofania się przez spółkę z wcześniej zawartych umów na zakup energii oraz poniesienia skutków prawnych, będących konsekwencją tego kroku.

Reasumując, zarządy spółek dystrybucyjnych rozumieją znaczenie makrogospodarczych przesłanek preferencji produkcji energii elektrycznej, wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła. Wątpliwości budzi jednak formuła przeniesienia kosztów takiej polityki preferencyjnej, dyskryminująca spółki dystrybucyjne posiadające przyłączone do swoich sieci źródła, które produkują energię elektryczną w skojarzeniach z ciepłem.

Mając na uwadze dobro końcowych odbiorców energii elektrycznej na równi z makrogospodarczymi przesłankami preferencji systemowych dla elektrociepłowni, wydaje się celowe przyjęcie rozwiązania opartego na trwałych elementach docelowego rynku energii elektrycznej, a nie na jego przejściowych mechanizmach. Rysują się co najmniej dwie możliwości rozwiązania problemu bez naruszania równowagi podmiotów podsektora obrotu i dystrybucji energii elektrycznej, a mianowicie:

1. Wpisanie obowiązku zakupu energii elektrycznej produkowanej w skojarzeniu z ciepłem w mechanizm rynku bilansującego, z rozliczeniem kosztów tej energii na wszystkie podmioty, zajmujące się obrotem energią elektryczną, proporcjonalnie do udziału w sprzedaży energii. Rozwiązanie to zapewnia bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznego w związku z wymuszonym charakterem generacji energii produkowanej w elektrociepłowniach, ułatwia także funkcjonowanie niezwykle ważnego segmentu rynku, jakim jest rynek bilansujący.

2. Zastosowanie w odniesieniu do energii elektrycznej, produkowanej w skojarzeniu z ciepłem, zasad wprowadzonych tym samym Rozporządzeniem dla energii, wytwarzanej w źródłach odnawialnych, tj. nałożenie na wszystkie przedsiębiorstwa obrotu określonego procentowo w stosunku do wolumenu zakupywanej energii, udziału energii, pochodzącej z produkcji w skojarzeniu, jak to ma miejsce dla energii elektrycznej, wytwarzanej w źródłach odnawialnych i niekonwencjonalnych.

Przyjęcie któregokolwiek z nich pozwala na zapewnienie realizacji makrogospodarczej polityki wytwarzania energii elektrycznej przy zachowaniu nadrzędnej zasady równości warunków funkcjonowania wszystkich podmiotów, zajmujących się obrotem energią elektryczną na konkurencyjnym rynku energii.

Łódzki Zakład Energetyczny SA
90-950 Łódź, ul. Tuwima 58
tel. (042) 675-11-00, fax (042) 675-10-60
e-mail: [email protected]
www.lze.lodz.pl

 

• Informacje o firmie Łódzki Zakład Energetyczny SA