Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
23 czerwca 2009 r.
Bezpieczeństwo energetyczne
Henryk Majchrzak,
dyrektor departamentu energetyki Ministerstwa Gospodarki
Polska dysponuje największymi złożami węgla kamiennego w całej UE. Zgodnie z założeniami Polityki energetycznej Polski do 2030 r. będzie się na nim opierać bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. W wypełnieniu tego ważnego zadania istotną rolę odegrają technologie ograniczania emisji CO2.
Według przewidywań Międzynarodowej Agencji Energii, w perspektywie 20 lat węgiel będzie zaspokajać 25 proc. światowego zapotrzebowania na energię pierwotną. W Polsce udział tego surowca w produkcji energii elektrycznej jest najwyższy na świecie i sięga 94 proc. Wychodząc naprzeciw unijnym celom „3×20” oraz wyzwaniom pakietu klimatyczno-energetycznego, wiele miejsca w Polityce energetycznej poświęcono zagadnieniom dotyczącym rozwoju czystych technologii węglowych (CTW).
Unia Europejska bardzo aktywnie dąży do pogodzenie celów ograniczania emisji CO2 z zachowaniem silnej pozycji węgla w strukturze wykorzystywanych paliw. Ważną inicjatywą w tym obszarze jest wdrażanie zeroemisyjnej technologii produkcji energii z paliw kopalnych przy zastosowaniu wychwytu i magazynowania dwutlenku węgla, czyli CCS – Carbon Capture and Storage.
Plany Komisji Europejskiej w tym zakresie są bardzo ambitne. Komisja proponuje, aby do 2050 r. kraje UE produkowały 90 proc. energii elektrycznej w elektrowniach węglowych wyposażonych w instalacje CCS. W tym celu został utworzony Program Flagowy, w ramach którego do 2015 r. powstanie 10-12 instalacji demonstracyjnych dużej skali. Obiekty te dostarczą rozwiązań technicznych i ekonomicznych poprawiających parametry tej technologii, co umożliwi jej powszechne wdrożenie po 2020 roku.
Chcielibyśmy, aby w Polsce zostały zlokalizowane co najmniej dwie tego typu instalacje. MG zgłosiło w 2008 r. do Dyrekcji Generalnej ds. Transportu i Energii KE dwa polskie projekty demonstracyjne CCS. Pierwszy, to instalacja wychwytu, transportu i magazynowania CO2 w nowobudowanym bloku na węgiel brunatny w Elektrowni Bełchatów. Drugim jest zakład realizowany wspólnie przez Elektrownię Blachownia i elektrociepłownię przemysłową ZA Kędzierzyn, w którym możliwe będzie jednoczesne wytwarzanie „czystej” energii elektrycznej i ciepła oraz produkcja metanolu.
Obecnie technologia CCS jest jeszcze na wczesnym etapie rozwoju i wymaga wypracowania rozwiązań, które pozwolą obniżyć bardzo dziś wysokie koszty jej wdrożenia. Konieczne jest finansowe wsparcia budowy obiektów demonstracyjnych i usunięcia barier dla komercjalizacji technologii CCS. Komisja Europejska postanowiła przeznaczyć ok. 1 mld euro na projekty CCS ulokowane w 7 krajach członkowskich. Na tej liście znalazł się projekt Bełchatów, który ma niepowtarzalną szansę otrzymać 180 mln euro do wydatkowania w ciągu 2 lat (2009-2010).
We wdrażaniu nowych czystych technologii węglowych ogromną rolę ma do odegrania nauka. Mamy nadzieję, że budowane Centrum Badań Energo-Chemicznego Wykorzystania Węgla wraz z działającymi w tym regionie instytutami i uczelniami, będzie stanowiło podstawę polskiej platformy rozwoju technologii czystego węgla.