Energia – Środowisko – Infrastruktura
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
21 marca 2006 r.
Bliżej europejskich standardów
Rozmowa z Wandą Kobla, kierownikiem Jednostki Realizującej Projekt (PIU) w Urzędzie Miasta Katowice
| Najtrudniejsze za nami
Wypowiedź Pierwszym etapem tego projektu była rewitalizacja rzeki. Obecnie w ramach tego przedsięwzięcia realizujemy kolejny etap, czyli przebudowę kanalizacji w centrum miasta oraz budowę nowej oczyszczalni. Po zakończeniu pierwszego etapu inwestycji, czyli uporządkowania gospodarki ściekowej w zlewni rzeki przystąpimy do modernizacji kanalizacji w pozostałych dzielnicach miasta. Do 2015 r. planujemy dostosowanie gospodarki ściekowej Katowic do wymogów dyrektyw UE. W tym celu opracowany został Master Plan gospodarki ściekowej dla miasta, który będzie podstawą do aplikacji o dalsze środki unijne na lata 2007-2013. Miasto Katowice od dawna skutecznie prowadzi inwestycje proekologiczne. Dzięki środkom Phare powstała sortownia odpadów komunalnych. Od 2005 r. rozpoczęliśmy inwestycje współfinansowane z funduszy strukturalnych, tj. budowę drogi, budowę sieci publicznych punktów dostępu do elektronicznych usług administracji. n |
Jeszcze przed przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej miasto Katowice starało się dostosować swą infrastrukturę do unijnych wymogów dotyczących ochrony środowiska. Jednym z najpoważniejszych przedsięwzięć jest uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki Rawy. Znaczne zanieczyszczenie wód rzeki Rawy, płynącej m.in. przez Katowice, oraz szkody górnicze, które zniszczyły koryto rzeki sprawiły, że miasto znalazło się w trudnej sytuacji ekologicznej. Konieczne stało się przeprowadzenie znaczących inwestycji. Czego one dotyczyły?
Szkody górnicze znacznie obniżyły zlewnię rzeki, a na niektórych odcinkach jej koryto posiada nawet przeciwspadki, co spowodowało przedostawanie się ścieków do rzeki. Ponadto piwnice domów podtapiane są ściekami, a w czasie dużych opadów deszczu dodatkowo zalewane wodami, które siecią kanalizacyjną przepływają od rzeki w kierunku budynków. Kanalizację w centrum Katowic wybudowano ponad 80 lat temu, a jej stan techniczny pogarszają dodatkowo szkody górnicze. Mamy więc częste przeciwspadki, rozszczelnienia i załamania kolektorów, co zakłóca prawidłowe odprowadzanie ścieków sanitarnych i deszczowych do oczyszczalni.
W tej sytuacji miasto Katowice podjęło działania w celu uporządkowania gospodarki ściekowej na terenie obszaru zlewni rzeki Rawy. W pierwszej kolejności zadecydowano uregulować rzekę. Inwestycja z tym związana jest w 90% zrealizowana, a prowadzona jest przez wcześniejszego zarządcę, tj. Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach (obecny zarządca to RZGW).
Wartość inwestycji zapewne przekracza możliwości finansowe miasta. W jaki sposób pozyskano środki na jej realizację?
Od początku wiedzieliśmy, że budżet miasta nie będzie w stanie sfinansować tej inwestycji w tak krótkim przedziale czasowym. Dlatego Katowice, jako jedno z pierwszych polskich miast wystąpiło z wnioskiem do Komisji Europejskiej o współfinansowanie inwestycji z przedakcesyjnego Funduszu ISPA. Po podpisaniu traktatu akcesyjnego przez Polskę, Fundusz ISPA został zastąpiony Funduszem Spójności.
Nasze przedsięwzięcie na kwotę około 50 mln euro uzyskało akceptację Komisji Europejskiej w lipcu 2001 r. Kontrakty na budowę oczyszczalni ścieków podpisaliśmy dwa lata później, a na budowę kanalizacji w kwietniu 2004 r. W roku bieżącym planowane jest podpisanie kontraktu na budowę kanalizacji w innej dzielnicy Katowic, w ramach niniejszego przedsięwzięcia, po wcześniejszym uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej. Bezzwrotne dofinansowanie z Funduszu Spójności obejmie 60 procent kosztów przedsięwzięcia. Pozostały koszt inwestycji zostanie sfinansowany z budżetu miasta, Miejskiego Funduszu Ochrony Środowiska oraz pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Realizacja projektu zaplanowana jest na lata 2002-2007.
Program współfinansowania inwestycji jest realizowany przez Komisję Europejską przy wykorzystaniu mechanizmu zdecentralizowanego. Co to oznacza?
Oznacza to, że Urząd Miasta występuje o środki finansowe, przygotowuje materiały przetargowe, zawiera umowy, kontroluje realizację, prowadzi sprawozdawczość rzeczową i finansową oraz publikację projektu pod kontrolą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Rozwoju Terytorialnego oraz Ministerstwa Finansów. Dodam jeszcze, że nasz projekt był konsultowany pod względem technicznym i ekonomicznym przez specjalistów unijnych, którzy ocenili go bardzo dobrze.
Projekt realizowany jest w oparciu o cztery podpisane kontrakty, jakie działania one obejmują?
Pierwszy kontrakt obejmował weryfikację i tłumaczenie materiałów przetargowych dla kolejnych kontraktów. W ramach drugiego kontraktu realizowanego przez wykonawcę (konsorcjum: ILF Austria, ILF Polska, Biprowod Warszawa i WBP Zabrze) zespół specjalistów zarządza kontraktami, kontroluje i rozlicza prowadzone prace, sprawdza i zatwierdza projekt budowlany dla oczyszczalni.
Trzeci kontrakt dotyczy robót inżynieryjnych i budowlanych przy budowie sieci kanalizacyjnej. Chodzi tu o modernizację sieci kanalizacyjnych w zlewni rzeki Rawy na długości 7 km o średnicach od 2,0 m do 0,5 m. Inwestycja jest realizowana w ścisłym centrum miasta o dużym natężeniu ruchu szynowo-kołowego, starej zwartej zabudowie i licznie występującej niezinwentaryzowanej infrastrukturze podziemnej. Modernizacja kanalizacji umożliwi odprowadzanie ścieków sanitarnych i wód deszczowych z obszaru całej zlewni Rawy. Nowa, szczelna kanalizacja zapobiegnie przesiąkaniu ścieków przez grunt do rzeki, jak również zahamuje dopływ nieoczyszczonych ścieków do Rawy przez istniejące przelewy.
Kontrakt nr 4 obejmuje zaprojektowanie i wybudowanie oczyszczalni ścieków w dzielnicy Zawodzie. Nowy obiekt powstanie na terenie istniejącej oczyszczalni ścieków „Centrum – Gigablok”. Do tego czasu będą pracować urządzenia starej oczyszczalni, ich demontaż planowany jest na koniec 2006 r., czyli po uruchomieniu nowego obiektu. Wykonawcą kontraktu jest konsorcjum firm: Hydrobudowa 6 S.A. oraz Passavant Roediger Anlagenbau GmbH. Nowa oczyszczalnia o przepustowości 40 000 m3/d i RLM 200 000 umożliwi osiągnięcie jakości oczyszczanych ścieków, odpowiadającej wymaganiom Unii Europejskiej.
Prace przy modernizacji kanalizacji są bardzo trudne, ponieważ prowadzone w ścisłym centrum, gdzie mamy gęstą zabudowę, duży ruch uliczny, czy możliwe jest prowadzenie robót przy zachowaniu komunikacji i niewystępowaniu utrudnień dla życia mieszkańców?
Jeśli rozejrzymy się dokoła widzimy, że odbywa się ruch pojazdów szynowych i kołowych po ulicach centrum. Inwestycja oczywiście niesie za sobą pewne uciążliwości dla mieszkańców centrum Katowic, ale cały czas podejmowane są działania w cele ich zminimalizowania. Między innymi dla ułożenia w centrum miasta przesyłowych ciągów kanalizacyjnych o średnicach 2,0 m i 1,6 m zastosowano tzw. bezwykopową metodę mikrotunelingu. Jest to jedna z najnowocześniejszych technologii w dziedzinie instalacji sanitarnych. Dzięki niej uniknęliśmy całkowitego zamknięcia głównej ulicy i konsekwencji z tym związanych dla całego centrum miasta. Mogły również funkcjonować linie tramwajowe łączące kilka miast aglomeracji. Tradycyjna technologia z głębokimi i rozległymi wykopami stanowiłaby również duże zagrożenie dla starych kamienic.
Prace mikrotunelowe wykonała firma Ludwig Pfeiffer Hoch, tworząca konsorcjum wraz z Hydrobudową 6 S.A. oraz Bilfinger Berger AG. Duże doświadczenie firmy w prowadzeniu tego typu prac umożliwiło szybki ich postęp. Główne prace zostały zakończone w lipcu ubiegłego roku.
Prace związane z budową sieci kanalizacyjnej są kontynuowane w miarę możliwości nawet w okresie zimy, aby roboty zakończyć zgodnie z planami, tj. w IV kw. 2006 r.
Jakie korzyści z realizacji inwestycji będą mieli mieszkańcy Katowic?
Jeśli spojrzymy na przedsięwzięcie z punktu widzenia naszego członkostwa w Unii Europejskiej i celów Funduszu Spójności, możemy powiedzieć, że jego celem było dążenie do zmniejszenia różnic społecznych i gospodarczych w obrębie Wspólnoty. Jeśli mówimy o skutkach inwestycji, warto pamiętać, że dzięki nim dostosujemy naszą gospodarkę środowiskową do wymogów UE i unikniemy tym samym kar za zanieczyszczanie środowiska, które groziłyby nam w przyszłości. Realizacja projektu niewątpliwie podniesie również jakość i komfort życia mieszkańców naszego miasta. Dzięki tej inwestycji zwiększy się ponadto atrakcyjność terenów miejskich położonych wzdłuż rzeki. Sama realizacja projektu wniosła pewne ożywienie gospodarcze i nowe miejsca pracy w czasie trwania inwestycji.
Dziękuję za rozmowę.
Piotr Janczarek
Energia – Środowisko – Infrastruktura
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
21 marca 2006 r.
Closer to European standards
Interview with Wanda Kobla, Head of Project Implementation Unit in Katowice City Hall
| The worst is behind us
Statement by Józef Kocurek, Deputy Mayor of Katowice, Measure Authorising Officer
The first phase of this project involved revitalization of the river. Currently we are implementing the second phase which consists of upgrading the sewage system in the city centre and construction of a new sewage treatment plant. After completion of the first investment phase, consisting of sewage management improvement in the river catchment area, we will begin to upgrade the sewage system in other parts of the city. We plan to comply with EU requirements on sewage management by 2015. With this end in view, we have developed a sewage management Master Plan which will provide a basis for our further EU applications for the 2007-2013 period. The city of Katowice has been successfully implementing eco-investments for many years. Thanks to the PHARE funding, we have now a new municipal waste sorting facility. In 2005, we launched several investments co-financed by the EU structural funds which consisted of construction of a new road and creation of public access points to electronic services offered by the authorities. n |
Recently the city of Katowice faced a difficult environmental situation caused by serious contamination of the Rawa River and the damaging impact of mining activities on the riverbed. It became necessary to make substantial environmental investments. What is their purpose?
Mining has had a significant negative impact on the Rawa River. It has led to lowering of catchment and caused damage to the riverbed. As a consequence, on some stretches the river is polluted from sewage leakages. Another problem is basement flooding caused by sewage backups and excess stormwater carried by sewers from the river towards buildings during heavy rainfalls. The sewage system in Katowice is over 80 years old and additionally damaged by mining activities. Therefore, we often face leakages and collector failures which impede transmission of sanitary sewage and storm water drainage to the treatment plant.
To change this situation, the city authorities took actions to improve sewage management system in the catchment area of the Rawa River. The first step involved river engineering. The investment has been already implemented in 90% by the former managing body – Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji in Katowice (currently the managing body is the Regional Board for Water Management).
Investment costs probably exceed financial capabilities of the city. How did you obtain funds necessary to implement the project?
We knew from the beginning that our budget was too small to implement the investment over a short time. That is why Katowice, as one of the first cities in Poland, applied for European Commission assistance under the ISPA pre-accession fund. After Poland had signed the Accession Treaty, the ISPA fund was replaced with the Cohesion Fund.
In July 2001, our projects worth around 50 million euro were approved by the European Commission. Two years later we signed contracts for construction of a sewage treatment plant, and, in April 2004, one for construction of sewage system. This year, after approval from the European Commission, we plan to sign a contract for construction of sewage system in another district of Katowice, within a smaller project. Over 60% of total investments costs will be covered from the Cohesion Fund’s direct assistance. The remaining investment cost will be financed from the city budget, the City Fund for Environmental Protection and a loan from the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The project implementation is scheduled for 2002-2007.
European Commission’s programmes for investment co-funding are realized through a decentralised mechanism. What does it mean?
It means that city authorities apply for financial assistance, prepare tender materials, sign agreements, supervise project implementation, prepare in-kind and financial reporting and arrange project publication under the supervision of the National Fund for Environmental Protection and Water Management, the Ministry of Environment, the Ministry for Regional Development and the Ministry of Finance. I would also like to add that we consulted on the technical and economic aspects of our project with EU experts, who assessed it very positively.
The project is being implemented through four contracts. What is their scope?
The first contract involves verification and translation of tender materials for subsequent contractors. Under the second contract, executed by the consortium of ILF Austria, Biprowod Warszawa and WBP Zabrze, a group of experts manages contracts, supervises and prepares accounts for contracted works, checks and approves construction project for the waste water treatment plant.
The third contract concerns engineering and construction of the new sewage system and involves mainly modernization of 7 km of the sewage network (2.0m – 0.5m diameter sewers) in the Rawa River catchment area. Construction works within this contract are being carried out in the city centre characterized by heavy tram and road traffic, high density of buildings and extensive underground infrastructure which is often not listed on inventory. Upgraded sewage network will collect sanitary sewage and stormwater drainage form all areas of the catchment. New leak-tight sewage system will prevent sewage from seeping into the soil and river and will reduce untreated sewage overflows to the Rawa.
The fourth contract covers design and construction of a sewage treatment plant in Zawodzie which will replace the existing facility „Centrum-Gigablok”. However, until full completion of construction works, sewage will be treated in the old plant as the plant structures will be dismantled only after the new facility is put into operation in late 2006. The contractor is the consortium of Hydrobudowa 6 SA and Passavant Roediger Anlagebau GmbH. The new treatment plant with capacity of 40 000 m3/d and RLM 200 000 will allow us to meet EU requirements on the quality of treated sewage.
Modernization is not easy, as works are being carried out in the city centre where high density of buildings and heavy traffic pose considerable obstacles. Is it possible to carry out works and at the same time avoid inconveniences for the community?
If we take a look around, we will see that tram and road traffic in Katowice has not been halted. Obviously, construction works cause certain inconveniences but we are making continuous efforts to minimize them. For example, in order to reduce construction impacts on the community, we decided to use the trenchless method of micotunnelling for the construction of 2.0m and 1.6m diameter sewers. Thanks to the application of microtunnelling – which is one of the most modern technologies in the area of sanitary installations – we could keep the city’s main street open for traffic. Neither have tram lines, which connect several cities of the agglomeration, been suspended from service. It is also important to note that application of the traditional tunnelling method involving extensive excavations would have posed a major threat to old buildings in the city centre.
Microtunnelling works were carried out by Ludwig Pfeiffer Hoch which is in consortium with Hydrobudowa 6 SA and Bilfinger Berger AG. Thanks to the company’s extensive experience in this type of projects, works progressed very quickly. The main tasks were completed last July.
In order to meet the investment timetable, which envisages full completion of works in the 4th quarter of 2006, construction of the sewage network is, if possible, done even during winter months.
What benefits will this investment bring for the inhabitants of Katowice?
If we approach the investment from the perspective of our membership in the European Union and the goals of the Cohesion Fund, we may say that the project seeks to reduce economic and social disparities in the Community. We should also remember that thanks to this investment we will align our environmental policy with EU requirements and thereby avoid pollution penalties which we would have otherwise faced in the future. The project will undoubtedly enhance living conditions in Katowice and will raise the attractiveness of the urban waterfronts. Implementation of the project has provided an economic stimulus and created new jobs.
Thank you.
Piotr Janczarek