Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
9 września 2008 r.
Cele nowej polityki energetycznej w odniesieniu do sektora węgla brunatnego
Stanisław Żuk,
prezes Zarządu Związku Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego
Jacek Kaczorowski,
przewodniczący Rady Związku Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego
Zbigniew Kasztelewicz,
prof. AGH Kraków, wiceprezes ds. górnictwa odkrywkowego i otworowego ZG SITG w Katowicach
Energia elektryczna wytwarzana z węgla brunatnego jest w obecnych warunkach najtańsza, to racjonalne i optymalne gospodarowanie zasobami węgla brunatnego jest jednym z ważniejszych zadań w nadchodzącym okresie. Oceniając polskie górnictwo węgla brunatnego musimy przyznać, że jego atutami są rozpoznane złoża, doświadczona kadra techniczno-inżynierska, menedżerowie na europejskim poziomie, młodzi i wykształceni pracownicy oraz zaplecze naukowo-techniczne w postaci wyższych uczelni współpracujących ściśle z przemysłem, liczne instytuty badawczo-projektowe i przedsiębiorstwa pracujące na rzecz przemysłu wydobywczego. Fakty te powinny być brane pod uwagę przy budowaniu nowej Strategii energetycznej dla Polski na następne 30-50 lat, która ma wejść w życie na przełomie 2008/2009 roku w postaci nowej Polityki energetycznej Polski. Celem strategicznym powinno być utrzymanie dotychczasowego procentowego udziału produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego na następne 30-50 lat.
Zagospodarowanie perspektywicznych złóż węgla brunatnego pozwoli za około 30-40 lat na podniesienie wydobycia węgla brunatnego w Polsce do wielkości ok. 120-140 mln Mg rocznie i utrzymanie go na tym poziomie przez co najmniej 50-100 lat. Planowany poziom wydobycia gwarantowałby podwojenie obecnej produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego do poziomu około 100 TWh, a moce zainstalowane w elektrowniach wynosiłyby około 20 tys. MW. Mimo dwukrotnego wzrostu produkcji energii elektrycznej wytwarzanej z węgla brunatnego, jej udział spadnie poniżej 30% łącznej produkcji w tym okresie, a więc będzie mniejszy niż obecnie.
Nowa Polityka energetyczna Polski
Priorytet 1. – Zbudowanie nowego zagłębia górniczo-energetycznego opartego na węglu brunatnym
Strategiczne znaczenie dla polskiej energetyki ma przygotowanie do eksploatacji nowego zagłębia górniczo-energetycznego, mogącego w przyszłości zastąpić produkcję energii elektrycznej pochodzącej z dziś eksploatowanych rejonów. Najlepiej nadającymi się do górniczego zagospodarowania na dużą skalę są złoża w rejonie Legnicy (o zasobach około 14,5 mld Mg) i Gubina (około 4,25 mld Mg), czyli o zasobach kilkakrotnie większych niż łączne z dotychczas eksploatowanych złóż.
Dla realizacji priorytetu 1 winno się wdrażać następujące działania:
Należy wyznaczyć zastępczego inwestora strategicznego dla złoża Legnica. Do czasu podjęcia budowy kopalni i elektrowni przez inwestora strategicznego w tym rejonie będzie on zobowiązany chronić złoże przed zabudową kubaturową i liniową (drogi) oraz prowadzić dalsze niezbędne prace przygotowujące złoże do udostępnienia.
W celu zbudowania nowego zagłębia górniczo-energetycznego należy w oparciu o ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym opracować program zawierający zadania rządowe służące realizacji celu publicznego o znaczeniu krajowym, tj. uznające m.in. węgiel brunatny za surowiec strategiczny dla energetyki i budowę Zagłębia Górniczo-Energetycznego „Legnica”. Program taki, po zatwierdzeniu przez Radę Ministrów, umożliwiłby wprowadzenie inwestycji do Koncepcji Krajowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego oraz wojewódzkich i gminnych planów zagospodarowania przestrzennego.
Dla ochrony udokumentowanych zasobów węgla brunatnego w planach przestrzennych należałoby ustalić listę jego złóż, które mogą być w przyszłości gospodarczo wykorzystane.
Priorytet 2. – Wydłużenie wydobycia i produkcji energii z węgla brunatnego w czynnych zagłębiach górniczo-energetycznych węgla brunatnego
Poza wymienionymi nowymi złożami strategicznymi „Legnica” i „Gubin-Mosty-Brody”, bardzo ważnymi złożami węgla brunatnego są tzw. złoża satelickie kopalń czynnych, tj.:
- Złoczew dla PGE KWB Bełchatów S.A.,
- Radomierzyce dla PGE KWB Turów S.A.,
- Rogóźno, Koźmin dla KWB „Adamów” S.A.,
- Tomisławice, Piaski, Ościsłowo i Dęby Szlacheckie-Izbica Kujawska, Mąkoszyn-Grochowiska dla KWB „Konin” S.A.
Zagospodarowanie tych złóż umożliwi wydłużenie wydobycia i produkcji energii elektrycznej w tych regionach górniczo-energetycznych opartych o węgiel brunatny.
Priorytet 3. – Rozwój nowych możliwości bezemisyjnej produkcji energii elektrycznej
Dotychczasowe osiągnięcia polskiej energetyki opartej na węglu brunatnym w zakresie ograniczenia emisji siarki, tlenków azotu, a także pyłów należy ocenić pozytywnie. Natomiast nie udało się zasadniczo zredukować emisji dwutlenku węgla, co w myśl polityki ekologicznej Unii Europejskiej oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym stanowi obecnie najważniejsze wyzwanie. Wydaje się, że obecnie jedynym możliwym rozwiązaniem tego problemu jest wychwytywanie i sekwestracja CO2, czyli technologia CCS. Wybudowany blok 464 MW w Pątnowie II i budowany obecnie nowy blok 858 MW w Bełchatowie charakteryzują się nadkrytycznymi parametrami pary, co umożliwia osiągnięcie około 41-42% sprawności netto, przy sprawności brutto około 45%. Wydaje się, że w przyszłości, aby móc zrekompensować straty energii w procesie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, konieczne będzie budowanie w Polsce bloków o sprawności netto ok. 50%. W tym celu Polska w sposób zdecydowany winna przyłączyć się do prac związanych z opracowaniem i szybkim wdrożeniem bezemisyjnej produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego. Światowe firmy energetyczne prowadzą intensywne prace w tym temacie. W pierwszej kolejności należy doprowadzić do opracowania zintegrowanych programów badawczych obejmujących kompleksowo cały proces wydobywczo-wytwórczy z ukierunkowaniem na nowe sposoby wykorzystania węgla brunatnego.
Priorytet 4. – Rozwój nowych możliwości wykorzystania węgla brunatnego
W związku z rozwojem technologicznym oraz sytuacją na rynku nośników energii, pojawiają się nowe możliwości wykorzystania węgla brunatnego. Powinien on być postrzegany inaczej niż dotychczas, nie tylko jako paliwo nadające się do spalania.
Przy utrzymujących się wysokich cenach ropy naftowej i gazu oraz dalszych wzrostowych tendencjach cen tych surowców, zwiększenia roli węgla brunatnego należy upatrywać w jego przetwórstwie na paliwa płynne i gazowe, a w tym gaz syntezowy i wodór oraz produkcji brykietu czy pyłu węglowego.
Kolejne możliwości wykorzystania węgla brunatnego daje podjęcie dalszych prób nad jego zgazowaniem.
Dzięki rodzimym, bardzo dużym zasobom węgla brunatnego, rozwój nowych technologii będzie mieć znaczny wpływ na poprawę bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Polska w ramach Unii Europejskiej podejmować będzie wysiłki wraz z innymi europejskimi producentami i użytkownikami węgla brunatnego, w celu wspierania i rozwoju tych technologii.
Rząd RP w ramach swoich kompetencji i możliwości winien wspierać działania związane z dywersyfikacją źródeł energii oraz poszukiwaniem nowych możliwości pozyskania energii z węgla brunatnego. Należy opracować program czystej technologii produkcji energii i przetwórstwa na paliwa płynne i gazowe, a w tym gaz syntezowy i wodór oraz produkcji brykietu czy pyłu węglowego z węgla brunatnego.
Priorytet 5. – Zmniejszenie negatywnego oddziaływania górnictwa węgla brunatnego na środowisko
Kopalnie węgla brunatnego szczególną rolę wyznaczają zadaniom związanym z ochroną gruntów, powietrza i wody. Kopalnie nie mają zaległości w rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Rekultywacja terenów pogórniczych prowadzona przez kopalnie wielokrotnie oceniana była przez przedstawicieli krajowych i zagranicznych instytucji. Niezależni eksperci pracujący dla Unii Europejskiej i Banku Światowego oceniają, że prace rekultywacyjne prowadzone są na najwyższym europejskim poziomie, zapewniającym wykorzystanie przekazywanych terenów pokopalnianych do produkcji rolnej, leśnej lub dla potrzeb rekreacji. Nowym elementem zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych jest tworzenie dużych akwenów, służących dla celów rekreacyjnych, jak również stanowiących rezerwuar słodkiej wody w Polsce i to w okresie ujemnego bilansu wodnego na dużym obszarze naszego kraju. Łącznie w wyrobiskach poeksploatacyjnych obecnie czynnych kopalń węgla brunatnego będzie zmagazynowanych ponad 5 mld m3 wody.
Priorytet 6. – Kontynuacja procesu restrukturyzacji
Kopalnie węgla brunatnego dla utrzymania bieżącej zdolności wydobywczej uruchamiają nowe odkrywki w czynnych zagłębiach. W KWB „Bełchatów” budowana jest odkrywka Pola „Szczerców”, w KWB „Adamów” odkrywka „Pole Koźmin Północ”, a w KWB „Konin” odkrywka „Tomisławice”. Branża węgla brunatnego skupiona jest w dwóch strukturach organizacyjnych: Kopalnia i Elektrownia Bełchatów oraz Kopalnia i Elektrownia Turów należą do Polskiej Grupy Energetycznej. Natomiast Kopalnia „Adamów” i „Konin” należą do Skarbu Państwa, a Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin do Skarbu Państwa i Elektrimu S.A. Dla sprostania nowym wyzwaniom w zakresie prowadzenia inwestycji w kopalniach i elektrowniach w czynnych zagłębiach oraz ewentualnego uczestniczenia w budowie nowych kopalń i elektrowni na złożach perspektywicznych, np. „Legnica”, konieczne jest kontynuowanie procesu restrukturyzacji w firmach w ramach PGE, jak i w Zagłębiu Turkowsko-Konińskim. Restrukturyzacja kopalń i elektrowni jest procesem koniecznym, mającym na celu zwiększenie konkurencyjności i efektywności branży węgla brunatnego.
Uwarunkowania (geologiczne, górnicze, prawne i ekologiczne) związane z projektowaniem i budową nowych kopalń węgla brunatnego powodują, że czas od rozpoczęcia prac geologicznych i projektowych do uruchomienia pierwszego wydobycia węgla brunatnego wydłużył się do około 15-20 lat. W związku ze skomplikowaną procedurą prawną należałoby podjąć starania dla opracowania i uchwalenia przez Parlament Ustawy górniczej na wzór autostradowej dla skrócenia czasu budowy nowych kopalń węgla brunatnego i ustawy energetycznej dla budowy nowych linii przesyłowych i bloków energetycznych. n
Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
9 września 2008 r.
The objectives of the new energy policy with reference to the brown coal sector
Stanislaw Zuk, President of the Management Board of the Employer Union of the Association of Brown Coal Producers
Jacek Kaczorowski, Chairman of the Council of the Employer Union of the Association of Brown Coal Producers
Zbigniew Kasztelewicz, Professor of the AGH University of Science and Technology, Krakow, deputy president for strip and pit mining of ZG SITG in Katowice
Electrical energy generated from brown coal is now the cheapest energy and therefore rational and optimum management of brown coal resources is major task in the near future. Assessing the Polish brown coal industry we must admit that its advantages are recognised deposits, experienced engineering staff, managers with European level skills, young and educated employees as well as R&D facilities at universities collaborating closely with the industry, numerous R&D institutes and enterprises working for the mining industry. Those facts should be taken into account during development of a new Power Strategy for Poland for the next 30-50 years to become effective in a few months in the form of Energy Policy for Poland. The strategic goal should be to maintain the existing percentage share of brown coal generated energy over the next 30-50 years.
Development of prospective brown coal deposits will provide for increased brown coal mining over the next 30-40 years to about 120-140 million Mg annually and maintaining it at that level for minimum 50-100 years. The planned output level would guarantee doubling of today’s energy generation from brown coal up to about 100 TWh with the power installed at power plants amounting to about 20,000 MW. Despite such doubling of energy production generated from brown coal its share will drop below 30% of total production at that time and it will be less than it is today.
New Poland’s Energy Policy
Priority 1. – Building a new mining and power generation centre based on brown coal
It is of strategic importance for Polish power industry to prepare the operation of a new mining and power generation centre that in the future may replace the production of electrical energy coming from today’s centres. The best resources suitable for large-scale mining operation are located near Legnica (with resources of about 14.5 billion Mg) and Gubin (about 4.25 billion Mg), that is resources several times larger than the total volumes of deposits exploited today.
In order to implement Priority 1, the following actions need to be taken:
A strategic management investor needs to be designated for the deposit in Legnica. Before starting constructing a mine and power plant, the investor shall be obliged to protect the deposit from developing buildings and roads above it and perform the required works preparing the deposit for exploitation.
In order to build a new mining and power generation centre, in accordance with the Act of 27 March 2003 on spatial planning and development, it is necessary to develop a program specifying government-related tasks related to performing a public project on national significance, i.e. recognising brown coal as a strategic raw material for power industry and the construction of the Mining and Power Generation Centre „Legnica”. Such program, once approved by the Council of Ministers, would become part of the National Conceptual Spatial Development Plan as well as voivodeship and municipal spatial development plans.
In order to protect documented brown coal deposits, the spatial development plans need to contain a list of deposits that may be used economically in the future.
Priority 2. – Extension of mining and energy generation from brown coal in existing brown coal mining and power generation centres
Apart from the new strategic deposits „Legnica” and „Gubin-Mosty-Brody”, satellite deposits of existing mines are very important brown coal deposits, namely:
- Zloczew for PGE KWB Belchatow S.A.,
- Radomierzyce for PGE KWB Turow S.A.,
- Rogozno, Kozmin for KWB „Adamow” S.A.,
- Tomislawice, Piaski, Oscislowo and Deby Szlacheckie-Izbica Kujawska, Makoszyn-Grochowiska for KWB „Konin” S.A.
Exploitation of those deposits will provide for prolonged output and production of electrical energy in those mining and power generation centres on the basis of brown coal.
Priority 3. – Development of new capacities of emission-free power generation
The achievements of Polish power industry based on brown coal with respect to reduced emissions of sulphur, nitrogen oxides and dust should be assessed positively. However, there has been no success in reducing carbon dioxide emissions which is the major challenge in accordance with EU ecological policy and counteraction to climate changes. It seems that at present the only available solution to the problem is CO2 capture and storage, or the CCS technology. The completed power unit of 464 MW in Patnow II and the new power unit of 858 MW now under construction in Belchatow are characterised with supercritical steam parameters which assures net efficiency of about 41-42% with gross efficiency of about 45%. It seems that in the future it will be necessary to build in Poland power units with net efficiency of about 50% in order to compensate energy losses in the process and carbon dioxide capture and storage. To this end, Poland should soon join works on development and fast implementation of emission-free generation of power from brown coal. Global power companies conduct intensive works on the subject. First, it is necessary to develop integrated research programs covering the entire mining and generation process, focused on new methods of using brown coal.
Priority 4. – Development of new methods of using brown coal
In view of technology development and the situation in the energy market, there are new methods of using brown coal. Brown coal should be viewed not only as a fuel that may be burnt.
With high oil and gas prices and further upward trends of the prices, a more important role of brown coal should be expected in processing thereof into liquid and gas fuels, including synthesis gas and hydrogen as well as production of briquettes or coal dust.
Other potential use of brown coal is associated with efforts to gasify it.
Due to domestic very large brown coal deposits, development of new technologies may have major impact on improving energy security of our country. Within the European Union, Poland will take up efforts jointly with other European coal brown producers and consumers to support such new technologies.
Within its competence and capacities, the Government of Poland will support actions related to diversification of energy sources and looking for new possibilities of energy generation from brown coal. It is necessary to develop a program of clean technologies of energy production and processing of brown coal into liquid and gas fuels, including synthesis gas and hydrogen as well as production of briquettes and coal dust from brown coal.
Priority 5. – Reduction of negative impact of brown coal mining on the environment
Brown coal mines attach special importance to tasks related to soil, air and water protection. The mines have no arrears in reclaiming post-mining land. Reclaiming of post-mining land performed by mines has been evaluated many times by representatives of domestic and foreign institutions. Independent experts from the European Union and the World Bank assess that the reclaiming works have been performed at top European level, preparing the post-mining land to be used for agricultural, forestry production and for recreation needs. A new element in using such post-mining pits is creation of large water bodies used for recreation as well as being reservoirs of fresh water in Poland, especially in view of a negative water balance in large parts of the country. Jointly, over 5 billion m3 of water will be stored in post-mining pits of now operating brown coal mines.
Priority 6. – Continuation of the restructuring process
In order to maintain its output potential, brown coal mines open new strip pits in existing mining centres. At KWB „Belchatow” a strip pit Pola „Szczercow” is being built, at KWB „Adamow” – strip pit „Pole Kozmin Polnoc” and at KWB „Konin” – strip pit „Tomislawice”. The brown coal sector is concentrated in two organisational structures: Mine and Power Plant Belchatow and Mine and Power Plant Turow belong to the Polska Grupa Energetyczna (PGE – Polish Power Group). The Mines „Adamow” and „Konin” belong to the State Treasury and the Power Plant complex Patnow-Adamow-Konin – to the State Treasury and Elektrim S.A. In order to meet new challenges with respect to investments in mines and power plants in existing coal basins and potential participation in the construction of new mines and power plants in prospective fields, e.g. „Legnica”, it is necessary to continue the restructuring process within PGE and the Turek-Konin Basin. Restructuring of mines and power plants is an indispensable process aimed at improving competitiveness and efficiency of the brown coal industry.
Conditions (geological, mining, legal and ecological) related to designing and construction of new brown coal mines result min that the time from commencement of geological exploration and design works until the first output of brown coal has extended to about 15-20 years. In view of the complex legal procedure, it seems necessary to take steps to have the Parliament approve a mining Act, similar to the highway Act to shorten the time to construct new brown coal mines as well as a power Act with respect to the construction of transmission lines and power units. n