Chcemy być nie tylko policjantem

Ochrona Środowiska XI – Międzynarodowe Targi Ekologiczne POLEKO 2000
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 271 (5741) 21 listopada 2000 r.

Chcemy być nie tylko policjantem
Wypowiedź Andrzeja Ruraż-Lipińskiego, głównego inspektora ochrony środowiska

Foto

Inspekcja Ochrony Środowiska może poszczycić się 20-letnią tradycją, choć w tym czasie przyjmowała różne formy organizacyjne. Musimy przyznać, że dołożyliśmy wszelkich starań, by w czasie tej ostatniej transformacji, wymuszonej reformą administracyjną, nie obniżyć jakości naszej pracy.

Niemniej, po roku funkcjonowania, dostrzegamy mankamenty rozwiązań legislacyjnych, które wynikają z podwójnego przyporządkowania wojewódzkich inspektoratów głównemu inspektorowi i wojewodom oraz niejednoznacznie zdefiniowanego w prawie podziału kompetencji w zakresie wdrażania prawa między Inspekcją i władzami samorządowymi. Obecne rozwiązania organizacyjne, a w szczególności brak odpowiedniego zasilania budżetowego, nie gwarantują też możliwości utrzymania laboratoriów na poziomie, który udało nam się uzyskać w minionym okresie, poziomie, którego obiektywnym świadectwem było uzyskanie przez 44 na 48 laboratoriów, certyfikatów zgodności z wymaganiami europejskiej normy EN 45 000.

Mamy świadomość roli i znaczenia dorobku Inspekcji, który został wypracowany w ciągu 20 lat jej działań i konieczności wykorzystania go do realizacji nowych wyzwań, jakie stoją przed nami w związku z integracją z UE. Do naszych niewątpliwych osiągnięć można zaliczyć m.in. wprowadzenie jednolitych, na terenie całego kraju, zasad i procedur prowadzenia kontroli, ujednolicenie metodyk pomiarowych, wdrożenie systemu szkoleń, mających na celu przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska i systemu kontroli przemieszczania niebezpiecznych odpadów zgodnego z wymogami Konwencji Bazylejskiej. W ostanim okresie Inspekcja przeprowadza ok. 16 tys. kontroli rocznie. Łączna kwota kar nałożonych na zakłady, nie spełniające wymagań ochrony środowiska, tylko w 1999 r. wyniosła 191 mln zł. Główny inspektor ochrony środowiska koordynuje realizację zadań Państwowego Monitoringu Środowiska. Dane te są wykorzystywane na potrzeby krajowej i międzynarodowej statystyki.

Truizmem jest stwierdzenie, że najlepsze nawet prawo nie zagwarantuje ochrony środowiska, jeżeli nie będzie przestrzegane. Dlatego właśnie Komisja Europejska, oceniając polskie postępy w procesie integracji, zwraca szczególną uwagę na dostosowanie służb Inspekcji Ochrony Środowiska do wymagań unijnych. By sprostać wspólnotowym wymaganiom musimy wzmocnić kadrowo inspekcję. W niektórych wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska liczbę inspektorów należałoby podwoić. Wiele uwagi musimy poświęcić szkoleniu kadr, zwłaszcza wobec ogromnych zmian zachodzących w naszym systemie legislacyjnym, które są wymuszone procesem dostosowania polskiego prawa do unijnych dyrektyw. Jest faktem, że Inspekcja aktywnie uczestniczy w opiniowaniu projektów ustaw i współtworzy wiele aktów wykonawczych. To właśnie daje nam dużą wiedzę o kierunkach ewolucji prawa i pozwala zawczasu przygotować się do nadchodzących zmian. Szeroki program szkoleń będziemy w nadchodzącym roku realizować dzięki wsparciu środków PHARE przy udziale holenderskich i brytyjskich ekspertów.

Dostosowaniu będzie podlegać także Państwowy Monitoring Środowiska, tak abyśmy mogli bez przeszkód współpracować z Europejską Agencją Środowiska odpowiedzialną za zbieranie, przetwarzanie i upowszechnianie danych o stanie środowiska w UE. Wykonanie wymagań unijnych dyrektyw, tylko w zakresie pomiarów czystości powietrza, oznacza konieczność wyposażenia wybranych punktów pomiarowych w większych aglomeracjach w automatyczne analizatory zanieczyszczeń pyłu i dwutlenku siarki. Wartość inwestycji, które bezwzględnie należy zrealizować w zakresie dostosowania monitoringu powietrza do momentu przystąpienia do UE, sięga 150 mln zł.

Współpraca z bratnimi organizacjami w krajach Unii, realizowana dzięki naszemu udziałowi w pracach Europejskiej Sieci Wdrażania i Egzekucji Ekologicznego Prawa – IMPEL wykazała, jak wiele musimy jeszcze zrobić, by zmienić filozofię i zasady działania Inspekcji. Chcemy, nie rezygnując z funkcji policjanta stojącego na straży ekologicznego prawa, stać się partnerem podmiotów gospodarczych, podpowiadającym dobre rozwiązania i wspierającym wysiłki zakładów, a także negocjującym rygorystycznie egzekwowane programy dostosowawcze. Chcemy nie tylko napiętnować największych trucicieli, ale promować też zakłady wyróżniające się troską o środowisko, które skutecznie rozwiązały ekologiczne problemy, wdrożyły systemy zarządzania środowiskowego, zastosowały rozwiązania ograniczające ich wpływ na środowisko do poziomu jaki gwarantują najlepsze dostępne techniki.

Mamy świadomość, że osiągnięcie tych celów wymagać będzie daleko idących zmian legislacyjnych i organizacyjnych, ale są one nieuniknione, bowiem wynikają z konieczności dostosowania służb odpowiedzialnych za wdrażanie i egzekucję ekologicznego prawa do wymagań UE.


Nasz adres internetowy: http://www.pios.gov.pl