Energia XXIX
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 296 (6069) 19 grudnia 2001 r.

Energetyka po polsku

Energetyka, która przez całe lata była jednym z nienaruszalnych elementów bezpieczeństwa państwa, nagle odkryła w sobie potencjał rynkowy. Dotychczas centralnie sterowany sektor zaczął się przeobrażać w zdrowy rynek, oparty o zasady realnej ekonomii. Zanim jednak indywidualni klienci mogli zacząć myśleć o wyborze spośród wielu dostawców energii, ci musieli nie tylko całkowicie zmienić swoją mentalność oraz sposób funkcjonowania, ale i przygotować skomplikowane zaplecze technologiczne – systemy informatyczne, telekomunikacyjne, rozwiązania techniczne, pomiarowo-rozliczeniowe czy choćby nawet organizacyjne.

Prąd na giełdzie

Brak infrastruktury i platformy technologicznej do efektywnej wymiany informacji pomiędzy uczestnikami rynku i rozliczeń u Operatora Systemu Przesyłowego (którego rolę pełnią Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA) nie był jedynym problemem polskiej energetyki. Podstawową przeszkodą był brak faktycznego rynku, który umożliwiałby współpracę z instytucjami finansowymi oraz dokonywanie transakcji w krótkim czasie. Czas stał się bowiem w energetyce nową i cenioną wartością. Te czynniki leżały u podstaw stworzenia giełdy energii. Dziś handluje się energią elektryczną w obrocie hurtowym i detalicznym. Ten pierwszy składa się z kontraktów dwustronnych zawieranych między dostawcą i odbiorcą (rynek kontraktowy), a dalej z rynku giełdowego oraz bilansowego. Polski model rynku energii zakładał też wprowadzenie kolejnej innowacji – całkowitą zmianę cyklu rozliczeniowego. Zamiast dotychczasowych rozliczeń miesięcznych transakcje będą dokonywane w układzie dobowo-godzinowym.

Infoenergetyka

Historia powstawania rynku energii w Polsce to historia budowy Infrastruktury Technicznej Rynku Energii Elektrycznej przez wrocławską firmę WINUEL SA. Projekt obejmował stworzenie od podstaw systemu OSP, budowę infrastruktury komunikacyjnej oraz wewnętrznych systemów Uczestników Rynku Energii.

Po miesiącach przygotowań organizacyjnych i legislacyjnych w kwietniu 2000 r. WINUEL rozpoczął prace informatyczne. Informatyka penetruje zazwyczaj obszary dobrze rozpoznane, wspomagając i zwiększając efektywność ich funkcjonowania. W przypadku rynku energii w Polsce nie było na to czasu. Równolegle z dyskusjami prowadzonymi przez energetyków, doskonale znających dotychczasowe zasady funkcjonowania branży elektroenergetycznej, wkroczyli młodzi analitycy informatyczni. Z ich współpracy wyłaniał się zupełnie nowy twór – infoenergetyka. A tu informatycy nierzadko podpowiadali konkretne rozwiązania.

Energetycy i informatycy na bieżąco uzgadniali technologiczne i organizacyjne aspekty komunikacji uczestników nowego rynku energii. Dla efektywnej wymiany danych WINUEL stworzył największą w kraju platformę business-to-business: System Wymiany Informacji o Rynku Energii (WIRE) oraz System Operatywnej Współpracy z Elektrowniami (SOWE).

PSE zezwoliło licznej grupie pracowników na korzystanie już z pierwszej wersji systemu zaprojektowanego przez WINUEL. Również bezpośredni późniejsi użytkownicy systemu w elektrowniach i zakładach energetycznych mogli zgłaszać uwagi i propozycje usprawnień nie tylko do systemu, ale do planowanych dokumentów, mechanizmów itp. Miało to na celu wyłonienie wszystkich potencjalnych niedoskonałości produktu tworzonego pod tak dużą presją czasu. Pomysł sprawdził się – uwagi zgłaszane przez uczestników rynku pozwoliły na wprowadzanie do systemu na bieżąco usprawnień funkcjonalnych i ergonomicznych. Współpraca z przyszłymi użytkownikami systemu jeszcze na etapie jego tworzenia dała dobre efekty – możemy mówić o wdrażaniu rynku w bardzo szybkim tempie, dzięki czemu Polska jest w ścisłej czołówce krajów ze zliberalizowaną gospodarką energetyczną.

– Po raz pierwszy w historii realizacji przez WINUEL SA różnych projektów informatycznych spotkaliśmy się z tak pełnym zaangażowaniem i zrozumieniem systemu ze strony jego użytkowników. Byli oni po prostu ciekawi, jak system działa od środka. Dzięki temu użytkownicy doskonale wiedzieli, jaki system używają i mogli zgłaszać swoje pomysły. Pilnie słuchaliśmy, co mają do powiedzenia, więc wiele z tych rozwiązań ma swoją realizację w końcowym produkcie – mówi Elżbieta Płonka-Szydłak, kierownik projektu ze strony WINUEL SA.

Prace nad stworzeniem infrastruktury teleinformatycznej WINUEL rozpoczął od ustanowienia standardów komunikowania się uczestników rynku, nie ograniczając rozwiązań do już istniejących podmiotów. Udało się w ten sposób uniknąć ponownej monopolizacji rynku energii elektrycznej przez konkretne rozwiązania informatyczne. Wszelkie informacje pomiędzy uczestnikami rynku energii wymieniane są dziś zgodnie z opracowanymi standardami.

Czas realizacji projektu od momentu podpisania umowy do przekazania systemu do testowania zamknął się w 7 miesiącach. Stworzenie i wdrożenie przez WINUEL SA systemu informatycznego obsługującego tak skomplikowany i złożony obszar w tak krótkim czasie, przetestowanie go i przeszkolenie ok. półtora tysiąca osób było ogromnym wyzwaniem i przedsięwzięciem nie tylko od strony informatycznej, ale i organizacyjnej.

– Przy projekcie pracowało ponad 60 osób. Jest to ogromna liczba, choćby ze względu na fakt rozproszenia terytorialnego. System tworzyliśmy we Wrocławiu, zarządzany był w Warszawie, analitycy i wdrożeniowcy pracowali z klientami w całej Polsce. Zarządzanie i koordynacja zadania były ogromnym wyzwaniem – dodaje Elżbieta Płonka-Szydłak.

Od momentu oddania projektu żaden z uczestników rynku nie popełnił błędu w obsłudze swoich systemów, zgłaszaniu pozycji kontraktowych, ofert itp. Budowa rynku od strony teleinformatycznej zakończyła się sukcesem. W znacznym stopniu przyczyniła się do tego prowadzona od początku otwarta polityka informacyjna. Każdy z uczestników rynku był na bieżąco informowany o postępie prac, prowadzonych testach, możliwościach zgłaszania uwag.

Nie spocząć na laurach

Stworzenie przez WINUEL infrastruktury teleinformatycznej w sektorze energetycznym to pierwszy etap liberalizacji rynku. Kolejnym krokiem w usprawnianiu funkcjonowania sektora energii będzie integracja systemów planistycznych i prognostycznych (PLANKTON/UR firmy WINUEL SA), systemów obsługi klienta (w tym również obsługi elektronicznej) i nowoczesnych systemów pomiarowo-rozliczeniowych (eSPIM 3.0 firmy WINUEL SA).

Energetyka na prowadzeniu

Proces liberalizacji europejskich rynków energii trwał zazwyczaj przynajmniej kilka lat. Rozwiązania informatyczne WINUEL-a pozwoliły na skrócenie tego czasu do miesięcy. W efekcie polski rynek energii jest uważany za jeden z najbardziej posuniętych w liberalizacji na świecie. Przeprowadzenie tak głębokich zmian w tak krótkim czasie było możliwe w dużej mierze dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii informatycznych. Polska staje się liderem w pewnym obszarze. n

WINUEL SA
53-611 Wrocław, ul. Strzegomska 56a
tel. (071) 356-30-00, fax (071) 356-30-01
e-mail: [email protected]
www.winuel.com.pl

• Informacje o WINUEL SA