Infrastruktura – Środowisko – Energia: Infrastruktura Kolejowa
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
15 września 2009 r.
Infrastruktura kolejowa w Polsce – inwestycje
I. Drugi etap „jedynki”
W czerwcu 2008 r. zakończyliśmy I etap modernizacji linii Warszawa – Łódź, prawie 63 km od Skierniewic do Łodzi Widzewa. Najszybszy pociąg dystans między Łodzią Fabryczną i warszawskim Dworcem Centralnym pokonuje w 88 minut, rozwijając na zmodernizowanym odcinku prędkość do 140 km/h. Środki na modernizację pochodziły z Sektorowego Programu Operacyjnego Transport (SPOT) 2004-2006, realizowanego z udziałem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W 2012 r. zakończony będzie II etap tych prac. Od Skierniewic do Warszawy pociągi pojadą jeszcze szybciej, 160 km/h. Równolegle zostanie zrealizowana modernizacja odcinka od Widzewa do Łodzi Fabrycznej i wielkie zadanie, owoc współpracy PKP PLK S.A., władz miasta Łodzi i PKP S.A., budowa nowego Dworca Fabrycznego, połączonego z nową zabudową tej części Łodzi. Nowy dworzec otrzyma też peron, który przed 2020 r. przyjmie pociągi dużej prędkości z Warszawy, Wrocławia i Poznania.
Czas podróży z Łodzi do Warszawy w 2012 r. skróci się do ok. 65 minut.
Łączna kwota przeznaczona na II etap modernizacji linii Warszawa – Łódź w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko to 3,8 mld zł. W 2012 r. zostanie ukończona modernizacja linii kolejowej, w 2013 – prace związane z budową podziemnej części Dworca Fabrycznego.
II. „Ósemką” na Okęcie i dalej
To ważny szlak wiodący przez Radom i Kielce do Krakowa. Pierwsze prace zostały wykonane w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Transport (SPOT) 2004-2006 i obejmowały modernizację szlaku między stacjami Warszawa Okęcie i Warszawa Zachodnia oraz przygotowanie dokumentacji projektowej dla budowy łącznicy na lotnisko Okęcie.
W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko do 2015 r. kosztem 2,4 mld zł zostaną wykonane zadania: budowa łącznicy na Okęcie (ukończenie do 2011 r.) oraz modernizacja odcinka Warszawa – Radom, wraz z budową drugiego toru na odcinku Warka – Radom (do 2015 r.). Odcinek z Radomia do Kielc zostanie w tym samym okresie zrewitalizowany (przywrócona zostanie prędkość techniczna). Dalsze prace od Kielc w stronę Krakowa zakładamy w kolejnym okresie budżetowym po 2013 r.
„Ósemka” to w swojej południowej części od Kozłowa do Krakowa także przedłużenie naszej najnowocześniejszej linii kolejowej, Centralnej Magistrali Kolejowej. W celu poprawienia czasu przejazdu z Warszawy do Krakowa wymienione zostały znaczne odcinki torów na tej trasie.
III. E 20: z Zachodu na Wschód Europy
Modernizacja II europejskiego korytarza transportowego (na terenie Polski magistrala kolejowa E 20) łączącego Berlin, Poznań, Warszawę, Mińsk i Moskwę rozpoczęła się w latach 90. XX w. z wykorzystaniem przedakcesyjnych środków unijnych (PHARE, ISPA). Dzięki tym pracom od 1997 r. pociągi na znacznej części trasy Warszawa – Poznań – granica państwa osiągają prędkość do 160 km/h. Ukończyliśmy prace na przygranicznym odcinku z Niemcami, trwają prace między Siedlcami i granicą z Białorusią. W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko przeznaczono kwotę ponad 2,8 mld zł na dokończenie prac między Poznaniem i Warszawą oraz przy granicy wschodniej. W przyszłym roku zakończy się modernizacja Poznańskiego Węzła Kolejowego, w 2011 r. zostanie ukończone studium wykonalności dla Warszawskiego Węzła Kolejowego. Magistrala E 20 ma szanse stać się jednym z najważniejszych i najnowocześniejszych szlaków Wschód – Zachód.
IV. E 30: południowy równoleżnik
Trudno przecenić znaczenie tej trasy dla południowych regionów Polski. Dolny i Górny Śląsk, Małopolska i Podkarpacie zyskują trasę szybkiego ruchu (do 160 km/h). Niemal cały odcinek od Opola do granicy w Zgorzelcu i Bielawie Dolnej już został zmodernizowany. Do 2015 r. prędkość maksymalną 160 km/h osiągną pociągi na trasach z Krakowa do Katowic i z Krakowa do Rzeszowa (do 2015 r.), wybudujemy most graniczny na Nysie Łużyckiej oraz wdrożymy w latach 2009-2013 elementy nowoczesnego systemu sterowania ERTMS na odcinku od granicy z Niemcami do Opola. Łączny koszt tych przedsięwzięć realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko to ponad 2,9 mld zł.
V. E 75: Rail Baltica
Po uruchomieniu na początku ubiegłej dekady kolejowego przejścia granicznego z Litwą w Trakiszkach oczywistą konsekwencją stało się utworzenie szybkiego połączenia kolejowego państw nadbałtyckich z innymi krajami Unii Europejskiej, służącego również północno-
-wschodniej Polsce. Na liście transeuropejskich korytarzy transportowych trasa Warszawa – Kowno – Ryga – Tallinn – Helsinki jest oznaczona numerem I. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko przeznacza ponad 2,5 mld zł na modernizację pierwszego odcinka tej trasy. W latach 2010-2014 zostanie oddany do użytku zmodernizowany odcinek z Warszawy do Sadownego (ponad 72 km). Jesienią 2010 r. poznamy wyniki studium wykonalności trasy od Białegostoku do granicy z Litwą, wraz z wyborem jednego z wariantów przebiegu tej trasy: przez Ełk lub przez Sokółkę (zadanie współfinansowane z Funduszu Spójności).
VI. E 65 północ: z portów i plaż do stolicy
Modernizacja północnej części magistrali E 65 (VI międzynarodowy korytarz transportowy) rozpoczęła się w czerwcu 2007 r. od modernizacji stacji Gdynia Główna i odcinka Warszawa – Legionowo oraz stacji Nasielsk.
Cała trasa została podzielona na odcinki, które będą obsługiwane przez przyszłe lokalne centra sterowania ruchem kolejowym (LCS). Przyjęta w kolejnych planach inwestycyjnych kolejność robót nie była przypadkowa. Odcinek Warszawa – Nasielsk (LCS Nasielsk) i stacja w Gdyni znajdowały się w złym stanie technicznym, ich eksploatacja była wprawdzie bezpieczna, ale przy znacznym ograniczeniu ich funkcjonalności i dozwolonej prędkości pociągów. Kolejne prace rozpoczęto na odcinkach Legionowo – Nasielsk i Pruszcz – Szymankowo (LCS Tczew). Do 2012 r. zostanie zmodernizowane ok. 40% trasy Warszawa – Gdańsk, do 2015 r. do użytku zostanie oddana cała linia. Pociągi będą na niej mogły osiągać prędkość maksymalną do 200 km/h, m.in. dzięki wybudowaniu w ramach modernizacji ok. 100 dwupoziomowych skrzyżowań z drogami i zastosowaniu elementów systemu sterowania ERTMS.
Łączne nakłady na wszystkie zadania na linii Warszawa – Gdynia w latach 2007-2013 wyniosą ponad 7,6 mld zł. Wszystkie projekty realizowane są ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, współfinansowanego z unijnego Funduszu Spójności.
VII. E 65 południe: Centralna Magistrala Kolejowa i Bałkany
W latach 70. ukończono budowę Centralnej Magistrali Kolejowej, przeznaczonej początkowo wyłącznie dla przewozów towarowych. Jej parametry techniczne są jednak na tyle wysokie, że w latach 90. zdecydowano się na włączenie jej do przewozów pasażerskich. Pociągi osiągnęły na tej linii prędkość 160 km/h pod koniec lat 90., w 1997 r. włoski pociąg „Pendolino” pobił na niej rekord prędkości na polskich torach – 250,1 km/h. Obecnie z Warszawy do Krakowa i Katowic można dojechać pociągiem w czasie poniżej 3 godzin, a od nowego rozkładu jazdy (grudzień 2009) czas ten skróci się do 2 godzin 35 minut. Od ponad 10 lat realizowany jest ze środków budżetu państwa program podniesienia prędkości pociągów na CMK do 200 km/h, a następnie do 250 i 300 km/h.
200 km/h pociągi osiągną – na początek na odcinku Zawiercie – Włoszczowa – w 2011 r. Stanie się to możliwe dzięki likwidacji skrzyżowań z drogami w poziomie szyn i wdrożenia, po raz pierwszy w Polsce, części systemu sterowania ERTMS – I poziomu ETCS, pozwalającego na jazdę z taką właśnie prędkością (zadanie współfinansowane ze środków programu TEN-T – transeuropejskiej sieci transportowej).
Centralna Magistrala Kolejowa w przyszłości wspólnie z linią kolei dużych prędkości Wrocław/Poznań – Łódź – Warszawa utworzy system, po którym pociągi poruszające się z prędkościami 300 i więcej km/h będą obsługiwały największe polskie aglomeracje, skracając również czas podróży do miast i regionów leżących poza tymi liniami.
W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 ujęto finansowanie prac przygotowawczych do modernizacji Centralnej Magistrali Kolejowej.
VIII. E 59: wzdłuż Odry
Wykorzystanie naturalnego szlaku transportowego doliną Odry jest wielką szansą dla Śląska, Wielkopolski i Pomorza Zachodniego. Magistrala E 59 ze Szczecina i Świnoujścia przez Poznań, Wrocław i Katowice do granicy z Czechami pozwoli na gospodarczą aktywizację tych regionów.
W 2008 r. rozpoczęto pierwsze prace modernizacyjne pomiędzy Wrocławiem i Poznaniem. Na modernizację tej linii w latach 2007-2015 w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko przeznaczona jest kwota prawie 9,5 mld zł. Decyzja o podjęciu realizacji odcinka Poznań – Szczecin zapadnie po uzyskaniu wyników studium wykonalności.
IX. Euro 2012: kolej kibicom
Znaczna część zadań, jakie są realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, zostanie wykonana do momentu rozpoczęcia piłkarskich mistrzostw Europy w 2012 r. Do maja tego roku gotowe będą: połączenia kolejowe z lotniskami w Warszawie i Krakowie, linia Warszawa – Łódź, magistrala E 30 od Opola do granicy państwa, E 20 do Terespola, E 59 Wrocław – granica województwa dolnośląskiego i znaczna część E 65 Warszawa – Gdynia. Harmonogramy realizacji niektórych zadań są tak konstruowane, by przed pierwszym gwizdkiem sędziego Polska mogła zaoferować gościom z całej Europy dobre warunki podróżowania koleją między miastami-organizatorami meczów Euro. Ogółem długość linii kolejowych zmodernizowanych przed Euro 2012 wyniesie 936,3 km.
X. RPO: Unia regionom
W latach 2007-2013 część regionów skorzysta z unijnego dofinansowania na rewitalizację wybranych przez siebie linii kolejowych, istotnych z punktu widzenia transportu regionalnego. Przykładami takich linii (na mapie zaznaczone kolorem pomarańczowym) są np. połączenia Zielonej Góry z Poznaniem (wraz z budową łącznicy koło Czerwińska) czy też linia Poznań – Wągrowiec. n