Ochrona Środowiska XVI
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 60 (6440) 12 marca 2003 r.

Kolejny sukces Elektrowni „Opole”

Korzyści ekonomiczne i ekologiczne

3 lutego sala kolumnowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej była miejscem uroczystej gali laureatów, podczas której wręczone zostały certyfikaty, statuetki oraz medale laureatom oraz wyróżnionym w IV edycji Konkursu Ekologicznego „Przyjaźni Środowisku”, organizowanego pod honorowym patronatem prezydenta RP i ministra środowiska.

Elektrownia „Opole” została dwukrotnym laureatem konkursu. Prezes Zarządu Elektrowni „Opole” Henryk Szendera otrzymał tytuł „Mecenasa Polskiej Ekologii”.

Wyczulenie na zagadnienia ekologiczne i przywiązywanie do nich dużej wagi to pochodna wcześniejszych doświadczeń zawodowych, zwłaszcza z poprzedniego miejsca pracy Henryka Szendery – „Opolwapu” w Tarnowie Opolskim.

W tamtym czasie „Opolwap” był czołowym producentem wyrobów wapienniczych, dostarczał także elektrowniom sorbentów do odsiarczania spalin, produkował wyroby służące ochronie wód pitnych i neutralizacji ścieków. Firma ta, pracując również na rzecz ochrony środowiska, sama realizowała szeroki program inwestycyjny (m.in. modernizacja linii technologicznej, budowa nowoczesnego – na licencji szwajcarskiej – pieca do wypału wapna), służący w istotnym stopniu zmniejszeniu niekorzystnego oddziaływania zakładu na środowisko.

Działając w latach osiemdziesiątych w samorządzie lokalnym Henryk Szendera był współautorem programu gminnych przedsięwzięć proekologicznych, obejmujących m.in. przygotowanie sieci gazowniczej i kanalizacyjnej z oczyszczalnią ścieków oraz wykorzystanie wód kopalnianych do nawadniania okolicznych łąk. Tytuł „Mecenasa Polskiej Ekologii” jest więc uhonorowaniem wieloletnich działań służących środowisku i kontynuowanych w Elektrowni „Opole”.

W tymże konkursie Elektrownia „Opole” została laureatem w kategorii „Technologia Godna Polecenia” za opracowanie i wdrożenie w firmie „Eksploatacyjnego systemu do wyznaczania strat rozruchowych bloków Elektrowni „Opole”.

Wykonanie cyklu rozruchowego, obejmującego wyłączenie z ruchu, postój i uruchomienie bloku energetycznego elektrowni lub elektrociepłowni, skutkuje wymiernymi stratami, które – biorąc pod uwagę przyczynę ich wystąpienia – nazwano stratami rozruchowymi. Analiza strat rozruchowych stanowiących istotną pozycję kosztów wytwarzania energii elektrycznej nabiera znaczenia wobec rozwijającego się w Polsce rynku energii elektrycznej. Audyt energetyczny strat rozruchowych jest również zagadnieniem istotnym ze względu na społecznie i ekonomicznie uzasadnioną potrzebę ochrony środowiska oraz oszczędzania posiadanych zasobów energii pierwotnej.

Nagrodzony system opracowano w oparciu o pracę doktorską Henryka Majchrzaka, zastępcy dyrektora ds. technicznych. Praca – fundament dla wdrożonego systemu – zatytułowana: „Analiza wpływu technologii uruchamiania i odstawiania bloków energetycznych elektrowni na straty energii i koszty rozruchowe”, obroniona została w 2001 roku z wyróżnieniem w Politechnice Opolskiej.

Już jako system – pierwszy tego typu w krajowej energetyce, rozwiązanie to wdrożone zostało w 2000 r. na blokach 360 MW Elektrowni „Opole”. Dziś stanowi już skuteczne narzędzie do: wspomagania i nadzoru personelu eksploatacyjnego, planowania remontów, modernizacji urządzeń lub zmian technologii eksploatacji. Znajomość zależności strat rozruchowych od wybranych parametrów charakteryzujących cykl rozruchowy i wynikająca stąd możliwość przewidywania kosztów rozruchowych, niezbędna jest również do programowania pracy bloków energetycznych.

Dla realizacji systemu do bieżącego wyznaczania strat rozruchowych wykorzystano funkcjonujący w Elektrowni „Opole” system informatyczny, dostępny i wykorzystywany przez służby obsługi ruchowej bloków oraz służby eksploatacji elektrowni.

W trakcie trwania cyklu rozruchowego bloku wielkości związane z programem obliczania strat i kosztów mogą być na bieżąco obserwowane za pomocą graficznej wizualizacji. Dla potrzeb wspomagania personelu prowadzącego rozruch bloku zastosowano przyjazną grafikę ułatwiającą ocenę rozruchu z punktu widzenia strat rozruchowych.

Zrealizowany w środowisku systemu informatycznego Elektrowni „Opole” system do wyznaczania strat rozruchowych może być łatwo zastosowany w innych konfiguracjach software’owych.

Odnotowano już pierwsze korzyści z wdrożenia systemu w Elektrowni „Opole”. Wzrosła świadomość personelu eksploatacyjnego elektrowni dotycząca strat rozruchowych, która stała się także inspiracją do opracowania szeregu nowych rozwiązań doskonalących proces technologiczny.

Zastosowanie systemu pozwoliło na skrócenie czasu trwania rozruchu bloku średnio o pół godziny. Oszczędności czasu dotyczą ostatniego etapu cyklu rozruchowego, tj. obejmującego okres po synchronizacji generatora. Zmiana sposobu uruchamiania turbopompy oraz zmniejszenie liczby palników olejowych pracujących w czasie cyklu rozruchowego pozwoliły na ograniczenie ilości spalanego drogiego oleju opałowego.

Skrócenie czasu rozruchu bloku oraz zastosowanie nowych zasad eksploatacji pozwoliły na ograniczenie rozruchowych strat energii o około 10 – 25 procent, w zależności od rodzaju rozruchu związanego z czasem postoju bloku. Uzyskane oszczędności energii przypadające na jeden cykl rozruchowy wyniosły odpowiednio
300 – 1300 GJ, co odpowiada zmniejszeniu zużycia węgla o 15 – 60 ton i obniżeniu kosztów zakupu paliwa o 2,5 – 10 tys. zł na każdy cykl rozruchowy.

Obliczając efekty ekonomiczne z tytułu zastosowania systemu należy dodatkowo uwzględnić oszczędności z tytułu mniejszego zużycia droższego od węgla oleju opałowego. Biorąc pod uwagę roczne ilości cykli rozruchowych, udokumentowane efekty finansowe ograniczenia strat rozruchowych w roku 2001 związane z wdrożeniem nowych zasad eksploatacji oraz skróceniem czasu rozruchu bloków wyniosły około miliona złotych oszczędności.

Odrębną grupę korzyści wynikających z zastosowania systemu, bardzo ważnych dla środowiska naturalnego, stanowią efekty ekologiczne związane z obniżeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery, oszczędnością zużycia wody i zrzutu ścieków oraz ograniczeniem towarzyszącej rozruchom emisji hałasu.

Przybliżony roczny efekt ekologiczny związany z ograniczeniem strat rozruchowych w Elektrowni „Opole” związany jest z obniżeniem emisji do atmosfery: CO₂ o około 10 tys. ton, NO_x o około 15 ton oraz SO₂ do 100 ton. Odpowiednio roczne oszczędności pobieranej wody oraz zrzucanych ścieków wynoszą około 16 tys. ton.

Zwielokrotnionych efektów ekonomicznych i ekologicznych można oczekiwać poprzez upowszechnienie stosowania metody w innych krajowych elektrowniach i elektrociepłowniach.

A jest już spore zainteresowanie nią. Złożone zostały także pierwsze oferty. Efekt taki przyniosło połączenie teorii i praktyki. Dobra współpraca z Politechniką Opolską, a generalnie – z wszystkimi opolskimi uczelniami, wykorzystanie doświadczeń wybitnych naukowców i praktycznej wiedzy opolskich energetyków przyniosły rezultat. Istnieje realna szansa, że system upowszechni się. Istotny jest także jeszcze jeden fakt, który z pewnością uwzględniło jury konkursowe. Elektrownia „Opole” stała się pierwszym obiektem w polskiej energetyce zawodowej, z którego emisja zanieczyszczeń do powietrza gwarantuje sprostanie standardom obowiązującym w Unii Europejskiej. Zaś system ochrony środowiska jest integralnym elementem procesu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, realizowanym przez załogę dobrze wyszkoloną oraz świadomą wpływu firmy na środowisko.

Henryk Czech

Elektrownia „Opole” SA
46-021 Brzezie k. Opola
tel. (077) 423 50 50, fax (077) 423 50 12
e-mail: [email protected]
www.elopole.com.pl

• Informacje o Elektrowni „Opole” SA