Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
22 czerwca 2006 r.
Miasta – lokomotywy rozwoju
Wypowiedź Grażyny Gęsickiej, minister rozwoju regionalnego
Miasta były, są i prawdopodobnie pozostaną motorem cywilizacji. To na terenach miejskich koncentrują się nowoczesne gałęzie przemysłu, usługi, nauka – czyli czynniki decydujące o rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i społeczeństwa informacyjnego. Dlatego też bardzo ważne jest tworzenie korzystnych warunków dla wzrostu miast i otaczających je regionów, czyli tzw. obszarów metropolitalnych.
Cel strategiczny
Rozwój obszarów metropolitalnych jest jednym z priorytetów ujętych w Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-15. Zależy nam, aby miasta stały się lokomotywą napędową dla obszarów otaczających je oraz – pośrednio – dla całych regionów. Konieczne jest jednak staranne przygotowanie i realizacja regionalnych strategii rozwoju, traktujących w sposób kompleksowy cały obszar metropolitalny. Powinny one zakładać wzmocnienie związków między głównymi miastami regionu i terenami zurbanizowanymi a otaczającymi je terenami wiejskimi i małymi miasteczkami. Miasta muszą stać się centrum wzrostu gospodarczego, który będzie się rozprzestrzeniał na przylegające do nich tereny. W ten sposób cały region będzie mógł się rozwijać korzystając z przewag charakterystycznych dla dużych ośrodków miejskich, takich jak miejsca pracy, możliwości kooperacji gospodarczej, rozwinięte usługi – w tym edukacyjne i kulturalne.
Osiągnięcie zrównoważonego wzrostu całych regionów w oparciu o dynamizm centralnego ośrodka miejskiego wymaga przede wszystkim zbudowania sprawnych powiązań komunikacyjnych z otoczeniem. Ale to nie wszystko. Potrzebne jest również kreowanie intensywnych relacji gospodarczych, usługowych, kulturalnych itp. Tu istotną rolę do odegrania ma przede wszystkim administracja samorządowa. Narzędzia, którymi może się posługiwać wskazane są między innymi w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia – dokumencie określającym sposób wydatkowania funduszy unijnych w latach 2007-13.
Centralnie i regionalnie
Oddziaływanie na rozwój obszarów miejskich i zintegrowanych z nimi regionów będzie się odbywało dwutorowo. Po pierwsze środki unijne będą wspomagały rozbudowę infrastruktury technicznej na obszarach metropolitalnych oraz połączenie wszystkich ośrodków miejskich siecią autostrad i dróg ekspresowych. Będzie to z jednej strony wspierało konkurencyjność regionów, w których zlokalizowane są większe miasta, a z drugiej wpływało na zwiększenie szybkości przenikania procesów rozwojowych do obszarów je otaczających.
Kolejnym obszarem wsparcia jest odnowa miast. Chodzi tu o remonty starych, zabytkowych budynków czy zniszczonych dróg, ale nie tylko. Wspierane będą też działania zapobiegające wykluczeniom społecznym między poszczególnymi obszarami jednego miasta czy obszaru metropolitalnego – na szczególną uwagę zasługuje tu problem osiedli budowanych z wielkiej płyty, którym w wyniku migracji grozi degradacja – przede wszystkim społeczna.
Wsparcie realizacji konkretnych przedsięwzięć związanych z wspomnianymi obszarami przewiduje niemal każdy z programów operacyjnych, ujętych w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia. Największe znaczenie mają oczywiście Regionalne Programy Operacyjne opracowywane przez urzędy marszałkowskie. Działania prowadzone na poziomie regionalnym powinny doprowadzić do zwiększenia szeroko rozumianej atrakcyjności miast i ich okolic. Poprzez atrakcyjną infrastrukturę techniczną, komunikacyjną, usługową, edukacyjną, kulturalną oraz estetyczny wygląd obszary metropolitalne mają szansę przyciągać, a także – co w dzisiejszych czasach zdaje się jeszcze istotniejsze – zatrzymywać mieszkańców. Tworząc przyjazną atmosferę dla biznesu władze regionalne powinny wpływać na pobudzenie przedsiębiorczości – co z kolei wpływać będzie na wzrost jakości życia mieszkańców całego regionu.
Odrębny program wspierający m.in. rozwój funkcji metropolitalnych stolic najsłabiej rozwiniętych regionów przewidziany jest dodatkowo w Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej.
Rozwój miast jako lokomotyw rozwoju regionów będzie również wspierany w ramach programów krajowych Innowacyjna Gospodarka oraz Kapitał Ludzki. Drugi z nich będzie zresztą w 70 proc. powierzony władzom regionalnym. Programy te mają za zadanie wspomagać rozwój przedsiębiorstw (z których większość prowadzi działalność właśnie na obszarach metropolitalnych) m.in. poprzez ułatwienie im dostępu do atrakcyjnych źródeł finansowania rozwoju oraz wykwalifikowanych pracowników.
Podsumowując należy podkreślić, że procesy umacniające pozycję miast i całych obszarów metropolitalnych mają już miejsce. Władze regionalne, przedsiębiorstwa, instytucje otoczenia biznesu czy ośrodki edukacyjne bardzo aktywnie wykorzystują szanse, jakie dają fundusze strukturalne dostępne dla Polski w latach 2004-06. Namacalne efekty projektów realizowanych dzięki wsparciu Unii Europejskiej są coraz bardziej widoczne. Coraz więcej miast prowadzi aktywne akcje promocyjne mające na celu przyciągnięcie kapitału – zarówno finansowego, jak i ludzkiego. Można więc liczyć na to, że znacznie większe środki dostępne dla naszego kraju w latach 2007-13 przyczynią się do powstania silnych ośrodków miejskich będących motorami naszej gospodarki. n
Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
22 czerwca 2006 r.
Cities – engines of growth
Statement by Grażyna Gęsicka, Minister for Regional Development
Cities have always been engines of growth and will probably remain so. Urban areas are centres of modern industries, service and learning – factors which determine the development of knowledge-based economy and information society. It is therefore important to create favourable conditions for the growth of cities and their surrounding regions, that is, for metropolitan areas.
Strategic goal
The development of metropolitan areas is one of the priorities set out in the State Development Strategy for 2007-2015. We would like cities to become engines of growth for their surrounding areas and – indirectly – for the whole regions. It is nevertheless necessary to carefully prepare and implement regional development strategies with a comprehensive approach to metropolitan areas. They should envisage strengthening of links between the main cities in the region and urban fields on the one hand and their surrounding rural areas and small towns, on the other. Cities should become centres of regional economic growth which will spread over adjacent areas. In this way the whole region will be able to make use of the advantages characteristic for large urban centres such as jobs, economic cooperation or well-developed services including educational and cultural services.
Sustainable regional growth based on the dynamics of urban centres requires construction of efficient transportation connections. But that is not all. We need also to establish strong ties in the sphere of the economy, services and culture. In this context, the key role is played by local authorities. The tools they may use have been identified among others in the National Strategic Reference Frameworks – a document defining rules for EU funding allocation in 2007-2013.
Centrally and regionally
Economic stimulation in urban areas and their regions will be provided in two parallel ways. First off, EU funding will support extension of the technical infrastructure in metropolitan areas and connection of all urban centres through a network of motorways and express roads. This will increase competitiveness in the regions with large cities while at the same time facilitate the spread of development processes over their surrounding areas.
Another area where funding will be allocated is city renewal. I mean here refurbishment of historic buildings and road repairs. But not only. Support will also be given to actions preventing social exclusion in different areas of a city or a metropolitan area. In this regard, special attention should be paid to neighbourhoods made up of prefabricated large panel buildings as they face social degradation due to migration.
Nearly each of the operational programmes within the National Strategic Reference Frameworks envisages funding for particular projects in the above mentioned areas. Of course the most important of these programmes are the Regional Operational Programmes prepared by Marshall Offices. Regional actions should enhance the attractiveness of cities and their adjacent areas. A well-developed technical, transportation, service, educational and cultural infrastructure as well as aesthetic look can attract and – what seems to be more important nowadays – make people stay in metropolitan areas. By adopting a business-friendly profile, local authorities should create incentives for entrepreneurship, which will in turn enhance living conditions in the whole region.
A separate programme supporting i.a. the development of metropolitan capitals of the most underdeveloped regions is envisaged also in the Operational Programme for Development of Eastern Poland.
The development of cities as engines for regional growth will be also supported within the two national programmes: „Innovative Economy” and „Human Capital”, the latter of which will be implemented in 70% by regional governments. These programmes seek to support the development of businesses (the majority of which operates in metropolitan areas) i.a through facilitation of access to attractive financing sources for development and trained staff.
To sum up, it should be emphasized that the processes aimed at enhancing the position of cities and the whole metropolitan areas have already begun. Local authorities, business, business support institutions or learning centres have been actively using the chances created by the structural funds available to Poland in 2004-2006. The tangible effects of projects supported by the EU are becoming increasingly visible. A growing number of cities are carrying out promotion actions aimed at attracting capital – both financial and human. We may therefore expect that the considerably larger fund pool available for our country in 2007-2013 will lead to creation of strong urban areas which will become engines of economic growth. n