Multienergetyczne przedsiębiorstwo komunalne z Lipska na rynku polskim Stadtwerke Leipzig GmbH

Energia XXXII
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 217 (6294) 17 września 2002 r.

SWL to przede wszystkim kompetentny partner

Zła kondycja ekonomiczna, przestarzałe technologie, wzrost wymagań ekologicznych, brak środków na inwestycje to problemy większości miejskich firm ciepłowniczych. Prywatyzacja jest najczęściej najlepszym, jeżeli nie jedynym sposobem na ich rozwiązanie. Ponad 20% miejskich przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce wybrało już swoich inwestorów strategicznych, kolejnych pięćdziesiąt samorządów przygotowywuje się do prywatyzycji1). Duża część składanych ofert zakupu udziałów w firmach ciepłowniczych parafowana jest przez inwestorów zagranicznych. Stadtwerke Leipzig – Komunalne Przedsiębiorstwo Multienergetyczne z Lipska, bazując na doświadczeniach zdobytych w trakcie dwukrotnej transformacji niemieckiego sektora energetycznego czynnie uczestniczy w procesie prywatyzacji polskich przedsiębiorstw ciepłowniczych.

Tradycja wytwarzania energii elektrycznej w Lipsku sięga roku 1895, kiedy to powstała tam pierwsza elektrownia. W roku 1912 rozpoczęto zaopatrywanie miejskich obiektów w ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej. Wiele lat wcześniej, bo już w roku 1838 miasto Lipsk zainstalowało na swoich ulicach oświetlenie gazowe i tym samym stało się stałym odbiorcą tego źródła energii. Do roku 1991, tak jak cały sektor energetyczny byłego NRD, przedsiębiorstwo należało do majątku skarbu państwa.

Przełom polityczny końca lat 80. stał się punktem zwrotnym w historii Państwowego Przedsiębiorstwa Energetycznego z Lipska. 1 lipca 1992 roku Rada Miasta podjęła decyzję o powołaniu Spółki Komunalnej – Stadtwerke Leipzig GmbH2) (SWL).

Udziałowcami spółki są:

  • Miasto Lipsk posiadające 60% udziałów SWL poprzez Spółkę LVV Leipziger Versorgungs- und Verkehrsgesellschaft mbH (zwana LVV) oraz
  • Spółka enviaM AG posiadająca 40% udziałów, powstała w wyniku połączenia Spółki Mitteldeutsche Energie Versorgung AG (MEAG) ze Spółką Energie Sachsen Brandenburg AG (envia).

Nowo powstałe przedsiębiorstwo energetyczne przejmując w styczniu 1993 roku odpowiedzialność za zaopatrywanie obszaru miejskiego w energię elektryczną, gaz i ciepło, zobowiązało się tym samym do wspierania powszechnego wzrostu gospodarczego, poprawy sytuacji ekologicznej, oraz zapewnienia przychodów na finansowanie wydatków komunalnych.

Pierwszym krokiem do osiągnięcia wysoko postawionych celów było opracowanie koncepcji korzystnego pod względem ekonomicznym wytwarzania energii przy jednoczesnym obniżeniu wysokości zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery. Następstwem opracowanego planu działania stały się inwestycje, które w ciągu ostatnich 10 lat osiągnęły poziom ponad miliarda euro. Większą część tej kwoty przeznaczono na realizację inwestycji w zakresie wytwarzania oraz dystrybucji energii elektrycznej, ciepła i gazu: zamknięto przestarzałe elektrownie oraz elektrociepłownie oraz poszerzono własne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej metodą kogeneracji poprzez budowę nowoczesnej turbiny gazowo-parowej o mocy elektrycznej 172 MW i cieplnej 180 MW. W obszarze dystrybucji energii elektrycznej wymieniono przestarzałe odcinki sieci, rozbudowano sieć średniego i niskiego napięcia, zmniejszono straty na przesyle oraz wzmocniono przyłącza u prywatnych odbiorców. Inwestycje w sieć cieplną objęły m.in. rozbudowę sieci wody gorącej oraz wprowadzenie nowej metody układania przewodów w osłonie z tworzywa sztucznego.

W obszarze dystrybucji gazu ziemnego stworzono na przykład bezpieczny system poboru gazu, rozbudowano system sieci wysokiego ciśnienia, i jak w innych obszarach zmodernizowano istniejącą sieć.

Przekształcenia rynku energetycznego Unii Europejskiej to między innymi wprowadzenie nowych przepisów dotyczących ochrony środowiska z radykalnymi zmianami norm dopuszczalnych emisji substancji szkodliwych do atmosfery. Również ten problem został rozwiązany przez Stadtwerke Leipzig GmbH. Emisja dwutlenku siarki (SO2) zmniejszyła się z ponad 125.000 ton w roku 1990 do 8.068 ton w roku 2000, poziom emisji pyłu w tych samych latach obniżył się z około 19.000 do 1.972 ton. Podobną tendencję zaobserwowano w emisji dwutlenku węgla (CO2) i tlenku azotu (NOx). Poziom CO2 wynosił w roku 2000 niecałe 38% emisji z roku 1990. Tlenek azotu już tylko 25%.

Otwarcie niemieckiego rynku energetycznego spowodowało dla wszystkich przedsiębiorstw energetycznych wzrost ryzyka w obszarach ich dotychczasowej działalności, ale jednocześnie zwiększyło istniejące i otworzyło nowe możliwości rozwoju. Liberalizacja rynku doprowadziła do znacznego zwiększenia konkurencji, co miało istotny wpływ również na rynek dystrybucji gazu i energii cieplnej. W związku z tym Stadtwerke Leipzig przedsięwzięło szereg działań chroniących, a jednocześnie stabilizujących dotychczasową pozycję na rynku, jak również zapewniających możliwości ekspansji. Ofensywna strategia sprzedaży przy zachowaniu obecnych kosztów oraz angażowanie się w nowe obszary działalności, takie jak telekomunikacja, transport, rozwój sieci teleinformatycznych, a także ekspansja na nowe rynki poza granicami Niemiec to podstawowe kroki zapewniające spółce sukces.

Niewątpliwie jednym z najważniejszych czynników mających wpływ na sukces każdej firmy jest zachowanie jej klientów. Stadtwerke Leipzig widzi szansę swojego rozwoju w kompleksowym podejściu do swoich odbiorców przede wszystkim poprzez komunikację i zapewnienie sprawnego i dostępnego serwisu. Są to priorytetowe zadania spółki. Efektywne wytwarzanie energii i jej oszczędność, ekologia środowiska naturalnego oraz popularyzacja energii alternatywnych to podstawowe zadania działu marketingu w przedsiębiorstwie. Propagowanie energii ze źródeł odnawialnych nie ogranicza się jedynie do wydawania broszur informacyjnych. Od roku 1999 SWL oferuje swoim klientom „zieloną energię elektryczną”. Dopłacając dobrowolnie 3,5 centa do obowiązującej ceny za kilowatogodzinę energii elektrycznej, każdy odbiorca może indywidualnie wspierać rozwój źródeł energii odnawialnej. Cały uzyskany w ten sposób dodatkowy dochód wykorzystywany jest bowiem na budowę alternatywnych źródeł energii. Przez sieci Stadtwerke Leipzig GmbH przepłynęło w roku 2001 około miliona kWh energii elektrycznej wytworzonej na farmach wiatrowych i w kolektorach słonecznych usytuowanych w regionach zasilanych przez SWL.

W poprzednim roku zarówno obroty, jak i zysk Stadtwerke Leipzig GmbH osiągnęły jak dotychczas najwyższy poziom. Wysokość obrotów to 444,9 mln euro, zysku 39,6 mln euro.

Strategia oraz ekspansja

Stadtwerke Leipzig GmbH systematycznie dostosowując swoją strategię do wymagań nowej sytuacji na europejskim rynku energii stało się przedsiębiorstwem multienergetycznym. Dążąc do osiągnięcia celów wyznaczonych przez obraną strategię, spółka rozszerza dotychczasowe rynki zbytu poprzez nabywanie udziałów w krajowych i zagranicznych przedsiębiorstwach działających na obszarze energetycznym, rozwijając jednocześnie nowe produkty i usługi, pozwalające na utrzymanie grupy istniejących i zdobycie nowych klientów.

Strategia rozwoju na rynku zagranicznym to przede wszystkim inwestycje kapitałowe w komunalnych lub przemysłowych przedsiębiorstwach energetycznych, projekty Independent Power Producers – „pod klucz”, contracting/ESCO oraz projekty konsultingowe.

SWL to przedsiębiorstwo o bogatych doświadczeniach zebranych w ciągu lat działalności firmy. Spółka była świadkiem i jednocześnie uczestnikiem zmian systemu polityczno-gospodarczego. W roku 1990 przeszła z planowej gospodarki NRD na gospodarkę rynkową Zjednoczonych Niemiec, w której sektor energetyczny był regulowany przez państwo, by ponownie, w roku 1998, przeżyć kolejną zmianę, a mianowicie otwarcie rynku energetycznego. Zarówno proces transformacji, jak i liberalizacji rynku energetycznego nauczyły kadrę spółki, jak radzić sobie w nowych sytuacjach. Specjaliści z Lipska chętnie dzielą się zdobytym w praktyce doświadczeniem, pracując jako doradcy firm działających między innymi w Mongolii, Rumunii, Kosowie, Azerbejdżanie, Banagladeszu, Chinach oraz Rosji.

SWL w Polsce

Wybór rynków zagranicznych – polskiego, czeskiego i litewskiego jako potencjalnych celów inwestycyjnych Stadtwerke Leipzig GmbH bazuje na kompleksowej analizie czynników makroekonomicznych, jak również ocenie sytuacji prawnej sektora energetycznego w wybranych krajach.

Rynek polski jest szczególnie interesujący z punktu widzenia spółki, przede wszystkim ze względu na duży potencjał rozwoju usług multienergetycznych oraz bezpośrednie sąsiedztwo z rynkami Unii Europejskiej. W chwili obecnej SWL aktywnie uczestniczy w procesie prywatyzacji polskich przedsiębiorstw ciepłowniczych. W oparciu o własne doświadczenie i tradycje, jako komunalne przedsiębiorstwo multienergetyczne, Stadtwerke Leipzig pragnie współpracować z lokalnymi samorządami w zakresie gospodarki energetycznej oraz innych gałęzi gospodarki komunalnej współdziałając z nimi między innymi w zakresie doskonalenia zarządzania i przepływu know-how.

Pierwsze kroki na rynku polskim zostały już poczynione.

W dniu 15 lutego 2001 roku SWL zawarło umowę kupna 85% udziałów Zakładów Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Tczewie. Oprócz środków pozyskanych przez gminę w związku z finalizacją transakcji, SWL zobligowało się m.in. do utrzymania istniejącej działalności w kolejnych latach, zainwestowania znacznych środków finansowych w rozwój i modernizację istniejących systemów ciepłowniczych oraz zagwarantowało pracownikom znaczące przywileje socjalne, w tym długoletnią gwarancję zatrudnienia.

Dla SWL, jako inwestora, priorytetem jest restrukturyzacja i rozwój przedsiębiorstw, w których nabywa udziały w oparciu o istniejący potencjał kadrowy. Firmy, w których inwestuje SWL, otrzymują dostęp do know-how, umożliwiający szybkie przekształcenie się w nowoczesne przedsiębiorstwa ciepłownicze, pracujące na bazie najnowszych rozwiązań technologicznych. Celem spółki jest przeniesienie doświadczeń z „własnego podwórka”, czyli oferowanie kompleksowych rozwiązań energetycznych w regionach, w których nabywa udziały. Jako inwestor strategiczny, bazując na znajomości zagranicznych rynków lokalnych, SWL zawsze preferuje modele oparte na partnerstwie, przywiązując jednocześnie dużą wagę do specyfiki zastanych warunków narodowych, kulturowych, socjalnych i społecznych.

Multienergetyczny charakter SWL jako strategicznego inwestora dla polskiego przedsiębiorstwa oraz partnera dla regionu to nie tylko wytwarzanie i dytrybucja ciepła, ale również specjalistyczne usługi związane z eksploatacją instalacji i systemów ciepłowniczych, dostarczanie innych mediów, takich jak gaz, elektryczność czy też możliwość dostarczania usług telekomunikacyjnych.

Podobnie jak w Niemczech, również i w Polsce Stadtwerke Leipzig planuje realizację projektów związanych z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych i niekonwencjonalnych. ENEKO Spółka z o.o. z siedzibą w Jeleniej Górze, która od czerwca 2001 roku należy w 100% do SWL, zajmuje się wyszukiwaniem lokalizacji możliwych inwestycji w energię wodną w Polsce oraz realizacją umów kupna lub budowy nowych elektrowni wodnych. Od lipca bieżącego roku spółka wytwarza energię elektryczną w elektrowni wodnej Zielonka.

Aktualnie Stadtwerke Leipzig GmbH jest zaangażowane w Polsce w procesy prywatyzacyjne Gdańskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej (GPEC), jak również Zakładów Ciepłowniczych w Koszalinie oraz Starogardzie Gdańskim. SWL przygotowuje się również do złożenia oferty na zakup udziałów w Zespole Elektrociepłowni Poznańskich.

W sierpniu bieżącego roku SWL otrzymało nie tylko wyłączność negocjacji z miastem Gdańsk w sprawie nabywania udziałów GPEC, lecz także wyłączność negocjacji w Starogardzie Gdańskim. Również w sierpniu Zarząd Miasta Grudziądza, na podstawie złożonej oferty wstępnej, wybrał Stadtwerke Leipzig jako jednego z czwórki inwestorów do dalszego etapu prywatyzacji grudziądzkiego OPEC-u.

Ostatnie dziesięć lat historii multienergetycznego przedsiębiorstwa z Lipska stało pod znakiem głębokich przemian. Spółka pokonała wszelkie problemy związane z transformacją i liberalizacją rynków energetycznych NRD i Niemiec, dzięki którym należy dzisiaj do jednej z największych firm multienergetycznych w landach byłego NRD. To właśnie dzięki tym doświadczeniom firmie SWL dobrze znane są wyzwania, przed którymi stoi obecnie rynek polski. Stadtwerke Leipzig to kompetentny partner dla polskiego sektora energetycznego. Fachowa wiedza zarówno ekonomiczna, jak i techniczna, oraz doskonała znajomość struktur i potrzeb komunalnych to główne atuty spółki, wyróżniające ją spośród potencjalnych inwestorów prywatyzującego się polskiego rynku energetycznego.

EMM

  1. Dane – Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
  2. Stadtwerke – często tłumaczony jest jako zakład komunalny. GmbH to niemiecki odpowiednik skrótu Sp. z o.o.