Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta PoznaniaWastewater treatment and water supply in Poznań

Energia – Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
21 grudnia 2005 r.

Projekt ten, współfinansowany przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszania różnic społecznych i gospodarczych pomiędzy obywatelami Unii

Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta Poznania

Rozmowa z Ryszardem Grobelnym, prezydentem Poznania

Czy łatwo było uzyskać środki z Komisji Europejskiej?

Kiedy Poznań składał wniosek o dofinansowanie z przedakcesyjnego funduszu ISPA, reguły pozyskiwania środków europejskich były w Polsce mało znane. W przygotowaniu wniosku pomagała nam firma doradcza. Mimo naszego małego doświadczenia, wniosek został sporządzony solidnie, na wysokim poziomie merytorycznym i zyskał uznanie w oczach Komitetu Zarządzającego ISPA, co zostało potwierdzone podpisaniem memorandum finansowego przez Komisję Europejską. Obecni beneficjenci mają oczywiście ułatwione zadanie, bo zasady pozyskiwania środków są już ogólnie znane, a „starzy” beneficjenci przetarli ścieżkę żmudnych procedur dla nowych wnioskodawców. Oprócz tego beneficjenci na bieżąco wymieniają się doświadczeniami w zakresie pozyskiwania środków oraz realizacji projektów.

Miasto zdecydowało się modernizować system wodno-kanalizacyjny za pieniądze unijne oraz spółki wodociągowej Aquanet S.A. Jednak wcześniej rozważany był wariant dokapitalizowania poznańskich wodociągów w drodze prywatyzacji. Przygotowania do niej były już bardzo zaawansowane, rozpisano nawet przetarg, który cieszył się sporym zainteresowaniem europejskich potentatów tej branży. Dlaczego ostatecznie zrezygnowano z prywatyzacji?

Poznański projekt miał być w założeniu realizowany w formie partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Zakładało ono wyłonienie w przetargu tzw. koncesjonariusza – firmy, która otrzymałaby koncesję na eksploatację systemu wodociągowo-kanalizacyjnego, w zamian za co przeprowadziłaby na własny koszt inwestycje polegające na modernizacji i rozbudowie ujęć wody, stacji uzdatniania oraz sieci wodociągowej. Rada Miasta Poznania odstąpiła w maju 2002 r. od koncepcji PPP, głównie z powodu braku przepisów prawa dotyczących tej formy realizowania inwestycji, a także ze względu na możliwość uzyskania dofinansowania z funduszy unijnych.

Jakie znaczenie ma dla miasta realizacja tego projektu?

Korzyści wymierne to zwiększenie przepustowości poznańskich oczyszczalni ścieków oraz zmodernizowanie systemu kanalizacyjnego na terenie Poznania i w gminie Tarnowo Podgórne.

Oprócz oczywistych korzyści środowiskowych polegających na zmniejszeniu ilości ścieków odprowadzanych do Warty i poprawie ich jakości, miasto zyskuje doświadczenie w realizacji jednego z większych w Polsce projektów ekologicznych. Cieszymy się także z poprawy jakości wód Jeziora Kierskiego, nad którym często odpoczywają poznaniacy.

Jakie problemy towarzyszą sprawnej realizacji projektu?

Realizacja tak dużego projektu jest procesem bardzo złożonym. Z jednej strony należy zapewnić nadzór techniczny nad wykonywanymi robotami budowlanymi, z drugiej strony – obsługę finansową, spełniając jednocześnie szereg skomplikowanych procedur wynikających z zasad zarządzania Funduszem Spójności. W tym celu powołaliśmy Jednostkę Realizującą Projekt, w której pracują profesjonaliści zajmujący się fachowym wdrażaniem projektu. Najwięcej problemów stwarzają często zmieniające się procedury i skomplikowany system podejmowania decyzji przez instytucje szczebla centralnego. Z dnia na dzień nabieramy jednak większego doświadczenia, które z pewnością będzie procentować przy kolejnych projektach współfinansowanych ze środków europejskich, podejmowanych przez miasto.

Dziękuję za rozmowę.

EM

www.city.poznan.pl

W październiku 1999 roku został złożony do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, przygotowany przez Urząd Miasta Poznania i Poznańskie Wodociągi i Kanalizację Sp. z o.o. (obecnie Aquanet S.A.), wniosek o pomoc finansową na realizację inwestycji „Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta Poznania”. Wniosek został zaakceptowany przez Komitet Zarządzający Komisji Europejskiej 16 lipca 2001 r., co pozwoliło na podpisanie Memorandum Finansowego przez Komisję Europejską w dniu 7 września 2001 r. i rząd Polski 14.02.2002 r.

Całkowity budżet projektu wynosi 104,4 milionów euro, z czego dofinansowanie z Funduszu Spójności wynosi 57%, czyli 59,9 milionów euro, a środki krajowe stanowią 43%, czyli 44,9 milionów euro. W ramach projektu Aquanet wykona również inwestycje wodociągowe o wartości ponad 43 milionów euro (koszty niekwalifikowane). Wykonanie wszystkich inwestycji w ramach kosztów kwalifikowanych i niekwalifikowanych zapewni osiągnięcie efektu ekologicznego założonego we wniosku o pomoc.

Miasto Poznań wraz z Aquanetem powołały Jednostkę Realizującą Projekt, czyli PIU (Project Implementation Unit). PIU współpracuje z Inżynierem Kontraktu, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Finansów.

Ogólnym celem projektu jest ograniczenie zrzutu nieoczyszczonych ścieków do rzeki Warty, co podniesie stan czystości wody w jej dopływach i Jeziorze Kierskim. Da się to osiągnąć przez rozbudowę i modernizację technologiczną oczyszczalni ścieków: Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków (LOŚ) i Centralnej Oczyszczalni Ścieków (COŚ) oraz systemu przesyłania ścieków w mieście i obszarach z nim sąsiadujących.

Projekt „Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta Poznania” umożliwi pełne wykorzystanie obecnych mocy przerobowych oczyszczalni na poziomie 250 000 m3/d, co jest zgodne z wymaganiami unijnymi i normami krajowymi. Ta przepustowość wystarczy do oczyszczania ścieków produkowanych w aglomeracji poznańskiej. Zwiększy się również liczba przyłączy kanalizacyjnych z 83% (2000 rok) do 99,6% (2020 rok), a obecny zrzut ścieków do rzeki Warty zostanie zmniejszony o 33 000 m3/d.

Dzięki modernizacji niemal 100% osadów zostanie ponownie wykorzystanych, ponieważ wysuszone mogą być użyte jako paliwo biologiczne do produkcji energii lub jako warstwa pokrywająca wysypiska odpadów.

Kolejną korzyścią będzie ograniczenie emisji do atmosfery składników o przykrym zapachu, co znacznie poprawi jakość życia ludzi mieszkających w sąsiedztwie LOŚ i COŚ oraz przywróci atrakcyjność tym terenom. Polepszą się też warunki wypoczynku nad akwenami w Poznaniu i okolicach.

Projekt podzielony jest na trzy części: Modernizacja i rozbudowa Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków, Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji, Gospodarka osadowa w Centralnej Oczyszczalni Ścieków i jest realizowany przez sześć kontraktów na roboty:

1. Modernizacja Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków przy ul. Serbskiej w Poznaniu

Kontrakt nr 1 jest w fazie procedury przetargowej. Zakresem obejmuje on modernizację istniejącej oczyszczalni mechanicznej, przy zachowaniu ciągłej pracy obiektu oraz budowę oczyszczalni biologicznej o łącznej wydajności 50.000 m3/d.

2. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji – Poznań, etap I

Kontrakt obejmuje realizację trzech zadań:

  • Zadanie 1 – Modernizacja przelewów na kanalizacji ogólnospławnej w Poznaniu – Zadanie to w połączeniu z rozbudową wydajności systemu kanalizacyjnego wyeliminuje zrzut ścieków sanitarnych do Warty w okresach bezdeszczowych i zmniejszy częstotliwość zrzutu ścieków sanitarnych wymieszanych z wodą deszczową podczas dużych opadów deszczu.
  • Zadanie 2 – Remont i modernizacja systemu rurociągów tłocznych między pompownią Garbary, LOŚ i kolektorem prawobrzeżnym – Realizacja tego zadania pozwoli na przesyłanie ścieków w ilości 157 000 m3/d do obu oczyszczalni i niemalże całkowitą eliminację zrzutu nieoczyszczonych ścieków do Warty.
  • Zadanie 3 – Kolektor sanitarny w ul. Żarnowieckiej, od ul. Przelot do ul. Polskiej w Poznaniu – Realizacja zadania pozwoli na utworzenie odpowiedniego systemu przesyłania ścieków z Tarnowa Podgórnego do istniejącej sieci kanalizacyjnej Poznania.

Kontrakt realizuje konsorcjum: Hydrobudowa 6 S.A. – lider konsorcjum, Hydrobudowa 9, Per Aarsleff Polska Sp. z o.o.

3. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji – Poznań, etap II

  • Zadanie 1 – Kolektor prawobrzeżny II od istniejącego kolektora Górnej Strefy do istniejącego rurociągu tłocznego – Budowa nowego kolektora pozwoli na usprawnienie przesyłu grawitacyjnego ścieków do Centralnej Oczyszczalni Ścieków.
  • Zadanie 2 – Kolektor ogólnospławny „A” między ulicą Kościelną a aleją Niepodległości wraz z modernizacją przelewu w rejonie ul. Kościelnej w Poznaniu – Budowa kolektora pozwoli na odprowadzanie ścieków z zachodniej części miasta i wyeliminowanie zrzutu ścieków surowych do odbiornika (Bogdanka), a także stworzy dodatkową możliwość odebrania ścieków od nowych mieszkańców z terenu Smochowic, wschodniej części gminy Tarnowo Podgórne i Kiekrza.

Kontrakt realizuje konsorcjum: Maxer S.A. i Hydrobudowa 9 Sp. z o.o.

4. Kanały sanitarne wraz z pompowniami sieciowymi i rurociągami tłocznymi na terenie gminy Tarnowo Podgórne

Kontrakt nr 4 jest w fazie procedury przetargowej. Wykonawca będzie miał 30 miesięcy, od daty podpisania kontraktu, na jego realizację. Efektem inwestycji będzie kanalizacja wschodniej części gminy Tarnowo Podgórne oraz ograniczenie ekologicznej degradacji Jeziora Kierskiego.

Kontrakt będzie prowadzony zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC.

5. Zagospodarowanie biogazu i termiczne suszenie osadów na terenie Centralnej Oczyszczalni Ścieków

Wykorzystanie biogazu do wytwarzania energii elektrycznej oraz termiczne osuszanie osadów zasadniczo poprawią gospodarkę energetyczną i gospodarkę odpadami w obiektach oczyszczania ścieków. Rocznie zaoszczędzi się 21 900 MWh energii elektrycznej. Objętość osadów ulegnie zmniejszeniu z około 73 000 m3 rocznie do 24 000 m3 rocznie. Niemal 100% osadów zostanie ponownie wykorzystane.

Kontrakt realizuje konsorcjum: Budimex S.A. – lider konsorcjum, Cadagua S.A., Ferrovial Agroman S.A.

6. Modernizacja dwóch wydzielonych komór fermentacyjnych na terenie Centralnej Oczyszczalni Ścieków

Roboty obejmują budowę dwóch nowych komór fermentacyjnych (WKF) o pojemności 5000 m3. Komory są jednym z elementów gospodarki osadowej na oczyszczalni ścieków. W nowych WKF przetwarzany będzie osad zarówno z Centralnej Oczyszczalni Ścieków, jak i z Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków, dostarczany z nich rurociągami tłocznymi. W wyniku fermentacji osadu uzyskiwany będzie biogaz, który zostanie wykorzystany energetycznie – będzie przetworzony w energię cieplną i elektryczną (kontrakt nr 5). Energia ta wykorzystana zostanie na cele własne oczyszczalni, a jej nadmiar zostanie sprzedany.

Kontrakt realizuje firma Mitex S.A.

Ponadto beneficjent podpisał dwa kontrakty usługowe – na nadzór i zarządzanie projektem oraz na pomoc techniczną.

Jaromir Mikołajczak
Filip Nowak

Energia – Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
21 grudnia 2005 r.

Co-financed by the European Union, this project helps to reduce social and economic disparities within the Community.

Wastewater treatment and water supply in Poznań

Interview with Raszard Grobelny, Mayor of Poznań

Was it easy to obtain EU funding from the European Commission?

At the time Poznań applied for the pre-accession ISPA fund, Poland didn’t know much about the rules of EU aid programmes. While preparing our application we were assisted by a consulting company. Despite our scarce experience, the application was well prepared and subsequently approved by the ISPA Executive Committee which later led to the signing of the financing memorandum by the European Commission. Naturally, the situation is now much easier, as the „old” beneficiaries, which had to cope with strenuous EU procedures, have paved the way for new applicants, and the rules for obtaining EU funding are now generally known. What is more, EU grant beneficiaries are now exchanging experiences gained while applying for funds or implementing projects.

The city decided to modernize water and sewage system with the use of EU funding and Aquanet SA resources. Before, however, it considered capitalizing the waterworks and sewage company in Poznań by means of privatisation. Preparatory works for privatisation were already advanced, you have even announced a tender which, by the way, met with big interest from European leaders of the sector. Why did you change your mind?

The Poznań project was to be implemented by means of public-private partnership (PPP). The purpose of the tender was to select a concessionaire – a company which would be granted a concession for operation of the water-sewage system in return for financing and implementation of investments consisting in modernization and extension of the city’s water intakes, water treatment stations and water supply network. In May 2002, the City Council of Poznań made a resolution not to enter the PPP. This decision was made mainly due to lack of legal regulations on this kind of investments and because of new opportunities to obtain EU grants.

How important is the project for the city?

The project will develop capacities of wastewater treatment plants in Poznań and modernize sewage disposal system in Poznań and the municipality of Tarnowo Podgórne.

Implementation of this one of the largest environmental projects in Poland will not only bring about environmental benefits, such as reduction in the volume of wastewater released into the river Warta and improvement of river water quality, but it will also help the city gain further experience in execution of this type of investments. We are also happy of the improved water quality in lake Kierskie, which is a popular recreation destination for many of the inhabitants of Poznań.

What problems do you encounter while implementing the project?

Implementation of such a large project is a very complex process. We have to provide both technical supervision over construction works and financial service for the project while at the same time comply with a number of complicated procedures required by the Cohesion Fund. We have, therefore, established a Project Implementation Unit consisting of professionals who take care of proper project execution. Many problems stem also form often changing procedures and a complicated decision-making system in central-level institutions. Nonetheless, each day brings us more experience which we will undoubtedly use for future projects co-financed by the EU.

EM

www.city.poznan.pl

In October 1999, Poznań submitted an application to the National Fund for Environmental Protection and Water Management for co-financing of the „Wastewater treatment and water supply in Poznań” project. The application was prepared jointly by Poznań City Office and Poznańskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. (Poznań Waterworks and Sewage Company Ltd) – currently Aquanet SA. On 16 July 2001, the Executive Committee of the European Commission approved the application which led to the signing of the Financing Memorandum by the European Commission on 7 September 2001 and by the Government of Poland on 12 February 2002.

The total project budget amounts to 104.4 million euro, of which 59.9 million euro, (representing 57% of the project value) will be financed by the Cohesion Fund and the remaining 44.9 million euro (43% of investment costs) will come from national resources. Under the project, Aquanet SA will also carry out investments worth over 43 million euro (non-eligible costs) in water supply system. All investments, including both eligible and non-eligible expenses, will ensure fulfillment of environmental objectives identified in the application for funding.

Together with Aquanet SA, the city of Poznań established a Project Implementation Unit (PIU), which cooperates with Contract Engineer, the National Fund for Environmental Protection and Water Management, the Ministry of the Environment and the Ministry of Finance.

The overall purpose of the project is to reduce untreated wastewater discharges into the river Warta to enhance water quality in its tributaries and lake Kierskie. It will be achieved through extension and technological modernization of the Left-bank Wastewater Treatment Plant, the Central Wastewater Treatment Plant and sewage disposal system in Poznań and its neighboring areas.

The „Wastewater treatment and water supply in Poznań” project will allow for full utilization of both plant’s treatment capacity of 250 000 m3/d in accordance with the EU and national standards. This capacity will be sufficient to serve the whole Poznań agglomeration. Moreover, thanks to the project, the coverage by sewage disposal system will rise from 83% in the year 2000 to 99.6% in 2020, and the current wastewater discharges into the river Warta will be reduced by 33 000 m3/d.

The modernization will allow for reuse of nearly 100% of sludge. This will be possible thanks to the application of sludge as landfill top cover or as bio-fuel for power production.

Additionally, the project will bring about reduction in odour emissions which will significantly improve living conditions near the Left-bank and the Central Wastewater Treatment Plant and restore attractiveness of these areas. As well as that, the project will improve water based recreation opportunities in Poznań and its surrounding areas.

The project is divided into the following three parts: „Modernization and extension of the Left-bank Wastewater Treatment Plant”, „Modernization and extension of sewage disposal system”, „Sludge management in the Central Wastewater Treatment Plant”, and is being implemented through six works contracts:

1. Modernization of the Left-bank Wastewater Treatment Plant at Serbska Street in Poznań.

Contract No. 1 is now in the tender phase. It includes modernization of the existing mechanical wastewater treatment plant without interruption of the plant’s operations, which will provide mechanical and biological treatment capacity of 50 000 m3/d.

2. Modernization and extension of sewage system – Poznań, Phase 1

The contract includes three tasks:

  • Task 1 – Modernization of overflow structure in combined sewer system in Poznań. Apart from capacity development in the sewage system, this task will eliminate sanitary wastewater discharges into the Warta river in dry periods and reduce the frequency of discharges of sanitary wastewater mixed with storwater during heavy rains.
  • Task 2 – Renovation and modernization of pressure sewers linking Garbary pumping station, the Left-bank Wastewater Treatment Plant and the right-bank sewer collector. This task will allow for delivery of 157 000 m3/d of sewage to both wastewater treatment plants and nearly complete elimination of untreated wastewater discharges into the river Warta.
  • Task 3 – Construction of sanitary collector sewer at Żarnowiecka Street, from Przelot Street to Polska Street in Poznań. This task will allow for creation of adequate sewage system linking Tarnow Podgorny with the existing sewage disposal network in Poznań.

The contract is being executed by a consortium: Hydrobudowa 6 SA – consortium leader, Hydrobudowa 9, Per Aarsleff Polska Sp. z o.o.

3. Modernization and extension of sewage disposal system – Poznań, Phase 2

  • Task 1 – Construction of right-bank sewer collector II linking the existing Górna Strefa sewer collector with the existing pressure sewer. Construction of a new sewer will improve delivery of sewage by gravitational system to the Central Wastewater Treatement Plant.
  • Task 2 – Construction of combined sewer „A” linking Kościelna Street and Niepodległości Avenue including modernization of overflow structure in the area of Kościelna Street in Poznań. The new sewer collector will allow for delivery of sewage from the western part of the city, elimination of raw sewage releases into the receiver (Bodganka) as well as for sewage collection from new residents of Smochowice, the eastern part of Tarnowo Podgórne and Kiekrza municipality.

The contract is being executed by consortium: Maxer SA and Hydrobudowa 9 Sp. z o.o.

4. Sanitary sewer with network pumping stations and pressure sewers in the municipality of Tarnowo Podgórne.

Contract No. 4 is in the tender phase. The contractor will have 30 months from the signing of the contract for its execution. The investment will create sewage disposal system in the eastern part of Tarnowo Podgórne municipality and will reduce ecological degradation of lake Kierskie.

The contract will be executed in accordance with FIDIC Conditions of Contract.

5. Biogas management and thermal drying of sludge in the Central Wastewater Treatment Plant.

Application of biogas for power generation as well as thermal drying of sludge will improve energy and sludge management in the wastewater treatment plant. This will help save 21 900 MWh of electricity annually. The volume of sludge will be reduced from around 73 000 m3 per year to 24 000 m3 per year. Nearly 100% of sludge will be reused.

The contract will be executed by consortium: Budimex SA – consortium leader, Cadagua SA, Ferrovial Agroman SA.

6. Modernization of two separated fermenting chambers in the Central Wastewater Treatment Plant.

The works will include construction of two new fermenting chambers with the capacity of 5000 m3 as part of sludge management in the plant. The new fermenting chambers will process sludge delivered through pressure sewers from both the Central Wastewater Treatment Plant and from the Left-bank Wastewater Treatment Plant. Biogas produced during the sludge fermentation process will be used for heat and power generation (Contract no. 5). The thus produced energy will be used for the plant’s needs and its surplus will be sold.

The contract will be executed by Mitex SA.

Moreover, the beneficiary signed two service contracts – one for project management and supervision and one for technical assistance.

Jaromir Mikołajczak
Filip Nowak