Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
20 marca 2007 r.
Pracodawcy budowlani
zaniepokojeni sytuacją na rynku
Wypowiedź Marka Michałowskiego,
prezesa Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa,
prezesa Zarządu, dyrektora generalnego BUDIMEXU
Rada Ministrów przyjęła w dniu 27 lutego br. Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych i dużych projektów dla PO Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 który zawiera 421 projektów na łączną kwotę 47,2 mld EUR ( wykaz tych projektów jest na www.mrr.gov.pl). Oznacza to, że każdego miesiąca należałoby w skali kraju fakturować roboty budowlane wraz z wyposażeniem (oczyszczalnie i ujęcia wody) na kwotę ok. 800 mln EUR. Dla zobrazowania jak duża jest to kwota można podać przykładowo, że co miesiąc należałoby oddawać do eksploatacji dwa mosty północne na Wiśle w Warszawie
Jako pracodawcy sektora budowlanego, przedstawiciele firm działających w tej branży chcemy zwrócić uwagę rządu i opinii publicznej na bardzo niepokojące zjawisko na polskim rynku budowlanym. Otóż coraz częściej mamy do czynienia z odstępowaniem wykonawców od kontraktów, które są niedoszacowane. Grozi nam utrata znacznej części środków z Unii Europejskiej. Od dawna zwracamy uwagę na problem przygotowania inwestycji przez zamawiającego i ich wyceny, który przybiera na sile w sytuacji kiedy znacząco wzrastają ceny materiałów budowlanych, urządzeń i robocizny, a równocześnie zamawiający nie ma przygotowanej dokumentacji i nie wykupił gruntów. Problem ten nie dotyczy jedynie samych firm budowlanych, lecz ma znacznie szerszy wymiar. Grozi nam niebezpieczeństwo, że znaczna część środków Unii Europejskiej przyznanej Polsce na lata 2007-2013 może być niewykorzystana. Byłoby to niepowetowaną stratą dla naszego kraju, bowiem zaprzepaszczono by wielką szansę Polski w odrobieniu zaległości zwłaszcza w infrastrukturze komunalnej i drogowej.
Niepokój zaistniałą sytuacją, jak również postulaty rozwiązania tych problemów, o których wspominałem zostały zawarte w stanowisku uczestników obrad Konferencji zorganizowanej przez Polski Związek Pracodawców Budownictwa w dniu 23 lutego tego roku, w sprawie: „Dostosowania cen robocizny i materiałów w dużych kontraktach budowlanych do aktualnej sytuacji rynkowej”
Uczestnicy Konferencji są zgodni w ocenie sytuacji, jaka ma miejsce na polskim rynku budowlanym. Przedłożone na Konferencji referaty opracowane na zlecenie Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa oraz wnioski i propozycje rozwiązań uzyskały pełną aprobatę uczestników obrad. Wnioski te zostały wzbogacone w toku dyskusji przez przedstawicieli inwestorów i wykonawców.
Najważniejsze postulaty jakie wypracowaliśmy podczas konferencji pracodawców budownictwa zawarte są w czterech punktach.
Po pierwsze: W sytuacji dynamicznej zmiany cen czynników produkcji preferowaną formą wynagrodzenia za roboty budowlane powinno być wynagrodzenie kosztorysowe z umownymi zapisami o sposobie, czasie i podstawach jego zmiany.
Po drugie: Opracowane kosztorysy inwestorskie określające dla zamawiającego wartość robót budowlanych, powinny być aktualizowane na dzień otwarcia ofert.
Po trzecie: Zamawiający roboty budowlane powinien dysponować rezerwą środków na pokrycie nadzwyczajnych wydatków wynikających z umowy, które są przypisane ryzyku zamawiającego.
Po czwarte: Przyjęcie krajowych zasad zawierania i realizacji kontraktów budowlanych w oparciu o procedury FIDIC, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji finansowanych ze środków publicznych i pomocowych UE.
W naszej opinii realizacja wspomnianych wniosków umożliwiłaby powstrzymanie niekorzystnych tendencji w procesach inwestycyjnych, z którymi teraz się spotykamy, co przełoży się na lepsze wykorzystanie środków unijnych przewidzianych dla Polski na lata 2007-2013.
Uczestnicy obrad zobowiązali władze Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa do przedłożenia naszego Stanowiska Prezesowi Rady Ministrów oraz odpowiednim resortom i Sejmowej Komisji Infrastruktury. Ponadto będziemy również na bieżąco monitorować kształtowanie się cen materiałów i robocizny, które mają wpływ na kosztorysowanie inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych.
FIDIC
Polski Związek Pracodawców Budownictwa postuluje przyjęcie krajowych zasad zawierania i realizacji kontraktów budowlanych w oparciu o procedury FIDIC, czyli Międzynarodowej Federacji Inżynierów Konsultantów jako obowiązującego prawa. FIDIC w oparciu o długoletnie doświadczenia zbierane na największych budowach w świecie przygotował szereg szczegółowych opracowań, dotyczących między innymi warunków kontraktów zawieranych na realizację inwestycji budowlanych. Znajdują się tam wskazówki do przygotowania umów, formularze ofert, wzory aktów umów oraz inne wzory proceduralne. FIDIC jest zalecany do stosowania przez Unie Europejską, Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju i inne międzynarodowe organizacje finansowe. W Polsce już obecnie warunki kontraktów FIDIC są stosowane na większości infrastrukturalnych inwestycji budowlanych w sektorze transportu przy budowie dróg, autostrad, modernizacji linii kolejowych rozbudowy portów morskich oraz portów lotniczych, jak również na budowie obiektów ochrony środowiska jak ujęcia i uzdatnianie wody, rozbudowa sieci wodociągowo- kanalizacyjnych czy na budowie wielkich oczyszczalni ścieków. Niestety w większości polscy inwestorzy traktują regulacje FIDIC dosyć swobodnie i bardzo „kreatywnie”, często wykreślając z umowy zapisy określające ich obowiązki i przerzucając ryzyka na wykonawców, co niszczy jedną z fundamentalnych zasad FIDICA – zasadę równowagi praw i obowiązków obu stron procesu inwestycyjnego.
Warunki kontraktowe FIDIC są korzystne dla wszystkich uczestników procesów budowlanych, a zwłaszcza dla zamawiającego – inwestora ponieważ daje gwarancje ukończenia budowy i oddania jej do użytkowania przy zachowaniu założonej jakości robót, terminów i rozliczeń zgodnie z zawarta umową. To jest bardzo ważne gdyż zamawiającym – inwestorem są urzędy, a wykonawcą biznes budowlany, co rodzi różne trudności przy przygotowaniu dokumentacji, kosztorysów, przygotowania i rozstrzygania przetargów na budowę zgodnie z prawem zamówień publicznych, prawem budowlanym i innymi przepisami prawa w okresie kiedy ceny materiałów i robót budowlanych wykazują wyjątkowo wysoki wzrost niezależny od firm wykonawstwa budowlanego. n