Nasze Zdrowie X
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ„.
30 października 2006 r.

Problem cukrzycy w krajach Unii Europejskiej

Zgodnie z najnowszymi szacunkami ocenia się, że w krajach członkowskich Unii Europejskiej żyje około 25 mln ludzi chorych na cukrzycę. W nowych krajach członkowskich, w tym Polsce, częstotliwość zachorowań oceniana jest na około 9%. Ponadto Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stwierdza, że w przeciągu 20 lat nastąpi gwałtowny wzrost liczby ludzi chorych o około 71%. W krajach UE liczba ta wzrośnie o około 16%. Przypadki te głównie będą dotyczyły cukrzycy typu 2. Należy również wspomnieć, że problem ten w dużej mierze będzie również dotyczył dzieci.

Osoby te szczególnie mocno narażone są na szereg powikłań, które mogą kończyć się inwalidztwem oraz poważnie zagrażać życiu. Szczególnie należy wspomnieć tu o takich powikłaniach, które są następstwem uszkodzeń nerek, ośrodkowego układu nerwowego, narządu wzroku.

U około 50% osób chorych na cukrzycę typu 2 dochodzi do rozwoju co najmniej jednego powikłania zanim jeszcze choroba zostanie rozpoznana. Niestety, cukrzyca typu 2 jest przyczyną skrócenia średniej długości życia o około 5-10 lat, a główną przyczyną zgonów są powikłania i choroby układu sercowo-naczyniowego.

Konieczność leczenia cukrzycy pociąga za sobą ogromne koszty finansowe, wpływające na poszczególne systemy ochrony zdrowia w krajach UE. Niestety, wielu decydentów odpowiedzialnych za strategie w ochronie zdrowia nie ma jasnego poglądu na temat epidemiologicznych, ekonomicznych, osobistych oraz społecznych następstw choroby. Według szacunkowych danych wydatków ponoszonych na cukrzycę ocenia się, że w krajach członkowskich 2,5-15% wydatków pochłania walka z cukrzycą i jej powikłaniami.

Odsetek budżetu przeznaczonego na walkę z cukrzyca i jej powikłaniami w wybranych krajach UE – Czechy – 15%, Finlandia – 11%, Litwa – 11%, Irlandia – 10%, Wielka Brytania – 9%, Węgry – 10%, Polska – 8%, Dania – 7%, Belgia – 7%, Włochy – 6%, Hiszpania – 6%, Szwecja – 5%, Portugalia – 5%, Francja – 5%, Holandia – 3%.

Najwięcej środków finansowych związanych jest z koniecznością leczenia szpitalnego różnego rodzaju powikłań cukrzycowych jak choroby serca, udar mózgu, niewydolność nerek oraz stopa cukrzycowa. Wystąpieniu tych powikłań można zapobiegać dzięki wczesnemu rozpoznaniu cukrzycy, odpowiedniej edukacji pacjentów oraz kompleksowej i długotrwałej opiece nad chorym.

Dobre wzorce.
Strategie rozwiązywania problemu cukrzycy w niektórych krajach UE

Austria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy, Portugalia, Słowacja, Holandia i Wielka Brytania to kraje, w których stworzono narodowe programy zapobiegania i leczenia cukrzycy lub ich zarys. Programy opracowane w poszczególnych krajach znacznie się różnią pod względem jakości oraz skuteczności w zakresie zwalczania choroby i jej powikłań. Szczegółowe programy zapobiegania i leczenia cukrzycy powinny być opracowane do 2006 roku w Austrii, Irlandii, Niemczech, Litwie, Luksemburgu, Hiszpanii i Polsce.

Zalecenia w zakresie zapobiegania i leczenia cukrzycy:

• Problem cukrzycy należy uznać za priorytetowy zarówno na poziomie narodowym, jak i UE. Powinno się ułatwić wymianę informacji dotyczących metod optymalizacji środków, a także wspierać działania służące podniesieniu poziomu świadczeń z zakresu prewencji, wykrywania i leczenia cukrzycy w Europie.
• W związku z wcześniejszymi inicjatywami w UE, dotyczącymi walki z rakiem, sugeruje się, aby wprowadzić podobne zalecenia dotyczące cukrzycy, jej zapobiegania i leczenia, które mogłyby zostać przyjęte w krajach UE.
• W krajach członkowskich należy usprawnić system gromadzenia danych epidemiologicznych. UE powinna wprowadzić wspólne jednolite kryteria, dzięki którym dane byłyby porównywalne.
• Kraje członkowskie powinny zbierać dane ekonomiczne dotyczące kosztów leczenia i prewencji cukrzycy. Dzięki temu będzie możliwa ocena efektywności różnych metod postępowania.
• W każdym kraju UE powinien istnieć narodowy program walki z cukrzycą, uwzględniający konkretne cele i metody ich oceny, pozwalający prowadzić rejestr wydatków oraz określić ich opłacalność.
• Należy stworzyć specjalne programy prewencji pierwotnej, promujące zdrowy styl życia, obejmujące całe społeczeństwo. Należy zwrócić szczególną uwagę na dzieci w wieku szkolnym, zwłaszcza na te z czynnikami rozwoju otyłości i cukrzycy (czynniki genetyczne, społeczno-ekonomiczne, nadwaga, niewłaściwa dieta i brak wysiłku fizycznego).
• Należy tworzyć programy badań przesiewowych pozwalających na identyfikację osób narażonych na ryzyko rozwoju cukrzycy oraz osób z dotąd nierozpoznaną cukrzycą, u których występuje ryzyko powikłań.
• Należy promować programy pozwalające na zapobieganie rozwojowi powikłań u chorych z rozpoznaną cukrzycą.
• Cukrzyca wymaga jednolitych metod postępowania, konieczne jest działanie kompleksowe, wykorzystujące ośrodki opieki państwowej, specjalistycznej, opiekę społeczną i ośrodki edukacji zdrowotnej.
• Należy inwestować środki w szkolenia pracowników zajmujących się opieką nad osobami chorymi.
• Każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia, dlatego należy stworzyć indywidualny program uwzględniający edukację, czynności podejmowane przez pacjenta, plan weryfikacji efektów leczenia oraz ustalenie osoby, która będzie sprawowała bezpośrednią opiekę nad pacjentem.
• Kraje członkowskie powinny podjąć działania polityczne, których celem będą inwestycje w system opieki zdrowotnej oraz infrastrukturę, aby uzyskać odpowiedni poziom opieki, co powinno się przyczynić do ratowania zdrowia i życia chorych, a także do miliardowych oszczędności w skali roku.

Koszty związane z opieką nad osobami z cukrzycą

W 2002 roku przeprowadzono szczegółowe badania CODIE-2 (Cost of Type 2 Diabetes in Europe) dotyczące łącznych ponoszonych kosztów związanych z cukrzycą typu 2. Zgodnie z tą analizą koszt oszacowano na 654 937 474 euro, co stanowiło 8,1% wszystkich kosztów opieki zdrowotnej. W kwocie tej najważniejszą pozycją była farmakoterapia, a ściślej insulinoterapia, która stanowiła dwie trzecie nakładów. Pozostała część dotyczyła hospitalizacji. Przeciętny czas pobyty pacjenta w szpitalu stanowił 6,2 dnia.

Czy wiesz, że

• W krajach UE częstość zachorowań na cukrzycę u osób powyżej 20 roku życia wynosi średnio 7,5%. Ocenia się, że u niemal 50% z nich choroba jest nierozpoznana. W Niemczech liczba osób leczonych na cukrzycę zwiększyła się o 43% w latach 1998-2001.
• Według danych w 25 krajach UE żyje ponad 25 milionów osób z cukrzycą.
• Do czasu rozpoznania choroby u 50% osób z cukrzycą typu 2 dochodzi do co najmniej jednego powikłania.
• Osoby z cukrzycą typu 2 żyją średnio o 5-10 lat krócej niż osoby bez cukrzycy.
• Powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego rodzą ponad połowę kosztów związanych ze śmiertelnością w cukrzycy oraz pochłaniają większość kosztów bezpośrednich.
• Ze względu na znaczne rozpowszechnienie cukrzycy i związane z tym duże koszty opieki zdrowotnej w Finlandii, rozwiązania przyjęte w tym kraju mogą być traktowane jako wzorcowe przez inne kraje członkowskie.
• W Holandii występuje najmniejsza w UE częstotliwość występowania cukrzycy (3,7%). 2,5% budżetu przeznaczonego na opiekę zdrowotną przeznacza się na opiekę nad chorymi z cukrzycą. Pomimo to w ostatnim czasie powstał tam narodowy program walki z cukrzycą.

 

Na podstawie raportu „Cukrzyca. Strategia postępowania – jak osiągnąć cele w 25 krajach UE” przygotowanego przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF). n