Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
15 września 2009 r.

Projekt „Trendy rozwojowe Mazowsza”

Województwo mazowieckie odgrywa coraz większą rolę w gospodarce Europy i świata. W czasie ogólnoświatowego kryzysu, Polska jest najlepiej rozwijającym się krajem w tej części kontynentu. Wskazują na to nie tylko dane prezentowane przez GUS, ale również informacje płynące od polskich eksporterów. W porównaniu z innymi regionami, województwo mazowieckie jest liderem w zakresie wytwarzania i zwiększania produktu krajowego brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to, że w trudnych chwilach globalnego kryzysu, gospodarka Mazowsza ma się znacznie lepiej od innych regionów. Nie są to jednak wyniki tak optymistyczne jak w ubiegłych latach.

W związku z kryzysem, zarządzanie regionem wymaga nowych rozwiązań. Zespół doradców strategicznych premiera Donalda Tuska opracował raport „Polska 2030”. Dokument taki powinien powstać znacznie wcześniej. Dzięki raportowi, obecna władza powinna mieć punkt odniesienia dla swoich działań. Dokument jednak może mieć niewielkie przełożenie na decyzje gospodarcze i polityczne. Zakładany przez ministra Michała Boniego i jego ekspertów „polaryzacyjno-dyfuzyjny” model rozwoju Polski będzie wymagał bowiem silnej akceptacji i zaufania społeczeństwa. Realizacja wizji raportu będzie tym trudniejsza, im bardziej pogłębiać się będzie kryzys zaufania do polityków i polityki. „Przestrzeń” między wyzwaniami stawianymi w raporcie a rzeczywistym działaniem jest bardzo duża. Wynika ona ze specyfiki prowadzenia polityki w Polsce. Partyjne interesy wciąż jeszcze w niewielkim stopniu uwzględniają długofalowe trendy i uwarunkowania rozwojowe.

Samorząd Województwa Mazowieckiego poszukuje także własnych rozwiązań mogących zminimalizować niepożądane skutki kryzysu i wyznaczyć drogę dalszego rozwoju regionu. Podstawą działań jest otwarcie się władz województwa mazowieckiego na szeroko rozumiane otoczenie – nie tylko inne regiony, ale również instytucje.

Inicjatywą, która umożliwi pełną współpracę Samorządu Mazowsza oraz instytucji wspomagających rozwój jest projekt systemowy „Trendy rozwojowe Mazowsza”. To rozpoczęty w tym roku długofalowy i unikatowy w skali kraju projekt badawczy, realizowany przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Głównym celem tego najważniejszego przedsięwzięcia badawczego samorządu regionalnego jest stworzenie spójnego systemu monitorowania, modelowania i prognozowania zmian społecznych i gospodarczych w województwie mazowieckim. Posłużą do tego instrumenty oraz mechanizmy wypracowane podczas jego realizacji. Ich wdrożenie zagwarantuje trwały, zrównoważony i adekwatny do rzeczywistych potrzeb rozwój Mazowsza – nie tylko na poziomie regionu, ale również powiatów i gmin.

Projekt „Trendy rozwojowe Mazowsza” został zainaugurowany na międzynarodowej konferencji „Świat – Europa – Polska. Przyszłość Mazowsza”, która odbyła się 27 i 28 maja br. Gośćmi specjalnymi byli: komisarz UE Danuta Hübner; wicemarszałek Sejmu Jarosław Kalinowski i marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

– Ten projekt jest bardzo ważny dla przyszłości Mazowsza. Aby móc właściwie zarządzać regionem, aby dbać o jego prawidłowy rozwój, musimy mieć solidnie zdiagnozowany stan województwa. Wierzę, że projekt wzbudzi zainteresowanie ośrodków badawczych, a efekty badań pozwolą Mazowszu jeszcze lepiej funkcjonować – powiedział podczas wystąpienia na konferencji Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego.

Konferencja poświęcona była problemom prowadzenia polityki rozwoju na poziomie regionu w czasach kryzysu. Do sytuacji Mazowsza w układzie globalnym nawiązała w swojej wypowiedzi komisarz UE Danuta Hübner: – Obecna globalizacja powoduje, że porównania konkurencyjności regionów nie odnoszą się tylko do najbliższych sąsiadów, ale także do innych regionów – nie tylko europejskich. Już dzisiaj widać, iż wspomnianą konkurencję wygrywają regiony najbardziej otwarte na współpracę, mające już wcześniej określone ramy współpracy z innymi. Wspomniane „otwarcie na zewnątrz” dotyczy nie tylko władz, ale także sfery akademickiej, biznesowej.

Konieczność utworzenia adekwatnej do potrzeb polityki trwałego i zrównoważonego rozwoju regionu podkreślał wicemarszałek Sejmu RP Jarosław Kalinowski. W swojej wypowiedzi na konferencji inauguracyjnej szczególnie zwrócił on uwagę na różnice rozwojowe wewnątrz regionu: – Trudno będzie mówić o przyszłości Mazowsza, jeżeli nie zapoczątkujemy, w działaniach ukierunkowanych na rozwój regionu, trendu odwracającego obecną sytuację. Obszary poza Warszawą powinny odrabiać obecną różnicę w rozwoju.

Konferencja była okazją do prezentacji założeń projektu szerokiemu gremium opinii publicznej, bowiem uczestniczyli w niej m.in. przedstawiciele Rządu RP i Samorządu Województwa Mazowieckiego, przedstawiciele regionów partnerskich Mazowsza, eksperci z kraju i zagranicy, przedstawiciele szkół wyższych i instytucji badawczych zajmujący się zagadnieniami ekonomii, socjologii, geografii i gospodarki przestrzennej oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych.

– Projekt realizowany przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego wzmocni rolę przewidywania zmian społecznych i gospodarczych w zarządzaniu regionem. Mamy zamiar wspólnym wysiłkiem instytutów badawczych i szkół wyższych stworzyć modele i prognozy rozwoju Mazowsza, które pozwolą ukierunkować jego przyszłość – powiedział prof. Zbigniew Strzelecki, dyrektor Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego.

Podczas konferencji „Świat – Europa – Polska. Przyszłość Mazowsza” odbyły się również dwie dyskusje panelowe z udziałem przedstawicieli regionów partnerskich Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz zaproszonych ekspertów OECD z kraju i zagranicy. Przedmiotem wystąpień gości z regionów partnerskich, w ramach pierwszego panelu, były metody prognozowania i planowania zmian w rozwoju społecznym i gospodarczym ich regionów. Drugi panel, zatytułowany „Quo Vadis Mazovia” był okazją do wspólnego zastanowienia się nad przyszłymi drogami rozwoju Mazowsza. Udział w konferencji umożliwił poznanie różnych podejść do rozwoju regionalnego i prognozowania zmian społecznych i gospodarczych w regionach.

W drugim dniu konferencji odbyły się warsztaty, które pozwoliły przedyskutować i sprecyzować zakres przedmiotowy, planowanych w ramach projektu „Trendy rozwojowe Mazowsza”, badań. Warsztaty zostały przeprowadzone w trzech blokach tematycznych: społeczeństwo, gospodarka, przestrzeń. Uczestnicy warsztatów mogli zapoznać się ze szczegółami planowanych studiów, przedstawić swe opinie i sugestie, dotyczące zarówno tematyki, jak i metodologii badań, a także zapoznać się z zasadami wyboru wykonawców.

Dzięki pozyskanym środkom unijnym i stworzeniu sieci instytucji badających procesy rozwoju naszego regionu możliwe będzie uzyskanie pełnej i aktualnej wiedzy, niezbędnej do skutecznego planowania i zarządzania Mazowszem. Wpłynie również na bardziej efektywne wykorzystanie środków z funduszy unijnych w następnym okresie programowania.

Prace w ramach Projektu zaplanowano na 6 lat (do grudnia 2014 r.) i podzielono na następujące obszary:

• identyfikacja luk w bazie wiedzy o Mazowszu;
• szczegółowe badania sytuacji społecznej i gospodarczej na Mazowszu;
• kompleksowa diagnoza zmian społecznych i gospodarczych;
• konstrukcja modeli i prognoz makroekonomicznych, demograficznych i partycypacyjnych;
• weryfikacja metod i wyników.

Wszystkie zweryfikowane wyniki i metody posłużą do sformułowania rekomendacji prowadzenia polityki trwałego rozwoju regionu.

Współpraca Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w ramach projektu „Trendy rozwojowe Mazowsza” ze szkołami wyższymi, instytucjami badawczymi i zespołami naukowymi będzie odbywać się na podstawie składanych ofert badawczych, w ramach ogłaszanych konkursów.

Zbigniew Strzelecki

Szczegółowe informacje na temat projektu oraz zasad aplikowania i terminów składania wniosków dostępne będą na stronie www.trendyrozowjowemazowsza.pl oraz www.mbpr.pl