Energia XXVI
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 61 (5834) 13 marca 2001 r.
STOEN SA – zwycięzca rankingu Teleinfo dla najlepiej zinformatyzowanych firm w branży energetycznej
Przyszłość w informatyce
Rywalizacja w każdej dziedzinie jest jedną z najbardziej naturalnych cech ludzkich i prowadzi do konkurencji będącej podstawą systemów rynkowych. Miarą konkurencji jest efektywność przedsięwzięć, która nie zawsze i wprost daje się przeliczyć na efekt finansowy, choć może być jego istotnym składnikiem.
W takich przypadkach, w celu dokonania oceny efektywności naszych dokonań, potrzebujemy eksperckiej oceny działalności, np. przez porównanie się z innymi. W wyniku otrzymujemy szansę wyciągnięcia odpowiednich wniosków związanych z realizacją dalszych planów. Dlatego od czterech lat chętnie bierzemy udział w rankingach oceniających poziom i efektywność informatyzacji polskich instytucji i przedsiębiorstw, w szczególności w odniesieniu do polskiej energetyki, organizowanych przez dwa niezależne pisma teleinformatyczne: Teleinfo i Computerworld. Cieszy nas, że w ocenie fachowców obu pism, zawsze lokowaliśmy się na wysokich pozycjach, a w bieżącym roku, Teleinfo uhonorowało nas statuetką za pierwsze miejsce w energetyce. Potwierdza to, że osiem lat wdrażania informatyki w STOEN S.A. było trafionym przedsięwzięciem, tak z punktu widzenia zastosowanych rozwiązań, jak również, a nawet przede wszystkim, z punktu widzenia zrealizowanego zapotrzebowania firmy. Nie jest to proces skończony. Zapotrzebowanie na dalsze doskonalenie systemów, rozwija się pod stałą presją coraz wyższych wymagań użytkowników, w miarę stosowania kolejnych, coraz bardziej sprawnych urządzeń i systemów. Przyjęta od początku zasada, że każdy nowy program i każde nowe urządzenie wprowadzane do eksploatacji musi akceptować i usprawniać dotychczasowe rozwiązania, okazała się niełatwą, lecz możliwą do spełnienia regułą, zapewniając ciągłość baz danych i stałą współpracę kluczowych systemów.
Oprogramowanie aplikacyjne odzwierciedla technikę zarządzania firmą i technologię pracy STOEN-u. Od początku informatyzacji STOEN, firma miała dobrze i jednoznacznie sformułowane zadania poszczególnych grup pracowniczych. Szybko udało się sprecyzować hierarchię podstawowych potrzeb obliczeniowych i prawidłowo ukierunkować zakupy oprogramowania i sprzętu. Przyjęliśmy generalną zasadę, że oprogramowanie systemowe musi spełniać uznane światowe standardy, natomiast aplikacje powinny być, w miarę możliwości, tylko produktami krajowymi opartymi na ww. standardach. W ten sposób umożliwialiśmy rozwój polskiej myśli technicznej, a z drugiej strony, otrzymywaliśmy łatwo przyswajalny produkt, podatny na szybką jego modernizację w miarę zmian gospodarczych i legislacyjnych zachodzących w naszym kraju. Dlatego do dziś opieramy się głównie na polskich aplikacjach, które tymczasem przeszły wielką ewolucję i wciąż stanowią konkurencję dla rozwiązań zagranicznych.
Droga do osiągnięcia dzisiejszego stanu informatyzacji była całkowicie zgodna z polityką kierownictwa firmy. Zarząd od początku żywo interesował się naszymi działaniami, stawiając precyzyjne wymagania. Na bieżąco kontrolował postęp prac i stopień realizacji swoich oczekiwań, które zawsze znacząco wybiegały do przodu w stosunku do realizacji. Przeznaczając pieniądze na określone zadania żądał uzasadnienia zaspokojenia określonych potrzeb firmy.
Infrastrukturę energetyczną naszej firmy można scharakteryzować kilkoma typowymi parametrami:
długość linii kablowych 9 823 km,
długość linii napowietrznych 2 392 km,
liczba stacji transformatorowych 15/0,4 kV 4 385 szt.,
obszar działania STOEN 485 km2,
liczba klientów STOEN 723 000,
sprzedaż energii elektrycznej 5 360 GWh,
obroty firmy 1 108 mln zł.
Dane te wskazują na olbrzymi majątek i znaczące obroty firmy, które wymagają nowoczesnego sposobu zarządzania opartego na systemach komputerowych. Stąd dynamiczny rozwój informatyki w STOEN, którą obecnie objęto praktycznie wszystkie dziedziny działalności firmy. Od księgowości i współpracy z systemami komputerowymi banku, poprzez obsługę handlową i techniczną klientów, gospodarkę materiałową i zasobami ludzkimi oraz operatywne zarządzanie pracą sieci energetycznych.
Wybór platformy sprzętowej został praktycznie dokonany w latach 1993-94. Wygrała firma Hewlett Packard, której produkty dobrze sprawdziły się w praktyce i są dotychczas najbardziej powszechnie stosowanymi w STOEN. Dotyczy to serwerów, PC-tów, terminali, drukarek a nawet urządzeń sieciowych. Na tę decyzję istotny wpływ miał fakt, że w tym czasie HP miał najlepiej zorganizowaną sieć handlową i serwisową w Polsce, a w ofercie była szeroka gama skalowalnych serwerów unixowych, jeden z najlepszych systemów operacyjnych HP-UX oraz wysokie notowania w prognozach rozwojowych. STOEN potrzebował nowoczesnego, niezawodnego sprzętu komputerowego, a ze względu na brak zgodności współpracy systemów różnych producentów, zdecydowaliśmy przyjąć wyposażenie HP jako jeden z naszych standardów. Jednocześnie dokonując dużych zakupów w jednej firmie uzyskaliśmy konkurencyjne ceny, co miało istotne znaczenie z uwagi na zawsze ograniczone możliwości inwestycyjne.
Z platformą sprzętową ściśle było związane oprogramowanie systemowe, które stosujemy tylko zgodne z systemem operacyjnym HP-UX lub systemami polecanymi przez firmę Hewlett Packard. Do nich należą, oprócz własnych produktów HP, systemy firmy Microsoft, GIS Smallworld oraz bazy danych Informix, Oracle itp.
Odziały STOEN sa rozlokowane prawie we wszystkich dzielnicach Warszawy, a więc dobra łączność pomiędzy naszymi jednostkami musiała być potraktowana priorytetowo. Jednoczesna współpraca wielu użytkowników, opierająca się na wspólnych bazach danych, stosujących te same algorytmy przetwarzania była i jest zasadniczym celem dla naszej firmy obsługującej ponad 700 tys. klientów, oczekujących od nas bezprzerwowej dostawy energii elektrycznej o ściśle określonych parametrach jakościowych. Osiągnięcie tego celu wymagało w pierwszym kroku (w latach 1993-94) uruchomienia 15 sieci lokalnych (LAN), a następnie zbudowania sieci miejskiej łączącej sieci lokalne w jeden wspólny system obejmujący całą Warszawę (sieć MAN). Promieniowa sieć MAN oparta na liniach telefonicznych (z prędkością transmisji 2 Mb/s), i z trzema doświadczalnymi węzłami światłowodowymi pracującymi w systemie TDM z prędkością transmisji 100 Mb/s, została oddana do eksploatacji w roku 1995. Pozytywne wyniki zastosowania transmisji światłowodowej zadecydowały o rozwinięciu tej sieci w roku 1996 do 12 węzłów, w konfiguracji podwójnej pętli okalającej Warszawę wraz z wejściem do głównych budynków STOEN położonych w centrum Warszawy. Sieć ta do dziś pracuje niezawodnie, lecz centralizacja obliczeń oraz potrzeba zapewnienia wysokiego stopnia bezpieczeństwa danych spowodowały konieczność dalszej modyfikacji sieci MAN. Dlatego w czerwcu ub.r. wprowadziliśmy do eksploatacji pierwsze trzy węzły nowoczesnego systemu ATM pracującego z prędkością transmisji 622 Mb/s. Wymiana następnych węzłów przewidziana jest w roku 2001. Obecny system transmisji światłowodowej łączy około 900 końcowych użytkowników rozlokowanych w wielu jednostkach handlowych i technicznych na terenie Warszawy, a większość z nich korzysta z aplikacji i baz danych znajdujących się w centrali STOEN.
Główne aplikacje (system księgowy, kadrowy-płacowy, gospodarki materiałowej i środków trwałych, fakturowanie i prowadzenie rozliczeń z klientami), decydujące o pracy i dochodach STOEN są umieszczone na trzech wieloprocesorowych centralnych komputerach. Zastosowanie klastrowej organizacji serwerów, obsługiwanej przez system MS Service Guard, i wspólna baza danych, umieszczona na sieciowej macierzy dyskowej o pojemności 360 GB, pozwalają na przejmowanie obciążeń obliczeniowych uszkodzonego serwera i w ciągu kilku minut wznowienie pracy aplikacji standardowo obsługiwanych przez uszkodzony serwer. Wykorzystanie „klastra” zwielokrotniło niezawodność pracy systemu teleinformatycznego STOEN i dlatego ten sposób działania będzie dalej rozwijany również w systemach dyspozytorskich i obsługi technicznej sieci elektroenergetycznych STOEN.
Pozostałe aplikacje związane z zarządzaniem i planowaniem pracy sieci energetycznej, które są eksploatowane w czterech rejonach energetycznych i w pięciu dyspozycjach ruchu, pracują w oparciu o systemy: EnerGis i GIS Smallworld oraz o dane zbierane automatycznie przez system SCADA EX. Dane pomiarowe dotyczą: aktualnych parametrów transmisji energii elektrycznej, konfiguracji sieci energetycznej oraz wielkości przesyłu mocy i energii. W systemie on-line są one prezentowane na ściennych ekranach i na cyfrowych podkładach geograficznych. Bezpośrednio z systemu komputerowego dyspozytorzy mogą dokonywać zdalnych przełączeń, planować prace remontowe i nadzorować ich wykonanie oraz prowadzić szczegółowy dziennik zdarzeń pozwalający na prowadzenie analiz zaistniałych awarii z dokładnością ułamków sekund z czasu przebiegu awarii. Odpowiedzialność służb dyspozytorskich i wykonawczych jest bardzo wysoka i dlatego muszą one być wyposażone w odpowiednio sprawne i dokładne narzędzia.
System GIS Smallworld służy głównie do cyfrowego zobrazowania map Warszawy wraz z naniesionymi na nich kablami, liniami napowietrznymi, stacjami energetycznymi i innymi mediami miejskimi znajdującymi się pod ziemią i na jej powierzchni. Mapy gromadzone w systemie cyfrowym są dokładne, praktycznie niezniszczalne, a łatwa transmisja w systemach komputerowych umożliwia szybki do nich dostęp, praktycznie z dowolnego punktu miasta. Prowadzenie prac budowlanych oraz budowa i modernizacja sieci dowolnych mediów na terenie Warszawy mogą powodować kolizje z liniami energetycznymi. Kolizje takie są niebezpieczne i zagrażają życiu ludzi. Dlatego wymagane jest staranne prowadzenie dokumentacji tych obiektów i na bieżąco aktualizowanie wszelkich zmian na mapach cyfrowych wraz z udostępnianiem ich wszystkim zainteresowanym osobom i instytucjom.
*
Sprawne zarządzanie oznacza likwidację bałaganu i niejednoznaczności w określaniu obowiązków i uprawnień pracowników. Organizacyjny porządek jest podstawą do automatyzowania procesów produkcyjnych, dystrybucyjnych, obsługi klientów itp. Informatyka wymusza porządek, a jej konsekwentne wdrażanie powoduje erupcję pomysłów pracowników, którzy widząc pierwsze usprawnienia natychmiast dążą do ich dalszego rozwoju i rozprzestrzeniania na inne działy, produkty itp. Doświadczonym pracownikom należy zawierzyć, ponieważ oni najlepiej znają swój przedmiot działań, nawet jeśli w firmie są wprowadzane całkowicie nowe technologie. Zaangażowanie końcowych użytkowników aplikacji w tworzenie atmosfery postępu jest warunkiem powodzenia informatyzacji, która w wielu przypadkach może godzić w partykularne interesy grup lub pojedynczych pracowników.
Generalnie można powiedzieć, że dobrze rozwinięta informatyka jest domeną firm bogatych, które dzięki niej stają się jeszcze bogatsze, pod warunkiem, że zatrudnieni pracownicy potrafią korzystać z zastosowanych narzędzi i dzięki nim podejmować trafne decyzje przynoszące korzyści firmie. Informatyka jest tylko narzędziem i tylko od ludzi z niej korzystających zależy efektywność jej zastosowania.
Informatyka jest dziedziną szybko rozwijającą się, która wciąż niesie ze sobą wiele nowych możliwości. Rosną również potrzeby STOEN, w szczególności w zakresie doskonalenia przetwarzania baz danych i organizacji hurtowni danych. Musimy wciąż doskonalić i dostosowywać do nowych warunków nasze aplikacje z uwzględnieniem zastosowania wysokiego stopnia bezpieczeństwa dostępu do baz i ich transmisji. Celem jest uzyskanie wysokiej niezawodności i sprawności pracy systemów komputerowych wspomagających zarządzanie oraz obsługę handlową i techniczną systemu energetycznego.
Ryszard Franczak
Wręczenie nagród najlepiej zinformatyzowanym przedsiębiorstwom energetycznym. Pierwszy z lewej: Maciej Tymieniecki – kierownik wydziału rozwoju i utrzymania systemów komputerowych STOEN SA, trzeci w drugim rzędzie Grzegorz Popielarz – dyrektor marketingu i handlu STOEN SA (fot. Paweł Wachlewski)
Osiem najlepiej zinformatyzowanych przedsiębiorstw energetycznych w Polsce w roku 2000
1. STOEN Warszawa
2. Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny – Gliwice
3. Elektrownia Turów – Bogatynia
4. Elektrownia Łaziska – Łaziska Górne
5. Zakład Energetyczny – Olsztyn
6. Polskie Sieci Elektroenergetyczne – Warszawa
7. Elektrownia Łagisza – Będzin
8. Miejska Energetyka Cieplna – Koszalin
19 października na Kongresie Teleinfo szefowie najlepiej zinformatyzowanych firm odebrali z rąk marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego pamiątkowe statuetki. W imprezie uczestniczyło ponad tysiąc osób z firm, które są odbiorcami bądź dostawcami informatyki, a także politycy i dziennikarze.
STOEN SA
00-347 Warszawa
ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 41
tel. (022) 821-31-11, fax (022) 826-41-05
http://www.stoen.pl
- Informacje o firmie STOEN