Infrastruktura Polski
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 255 (6028) 31 października 2001 r.

Rola informatyki w kształtowaniu infrastruktury państwa

Infrastruktura państwa stanowi krwiobieg dla wszelkich działań gospodarczych zachodzących w jego granicach. Jakość i zasięg istniejącej w danym państwie sieci dróg i kolei, a także infrastruktury telekomunikacyjnej, energetycznej itp. w sposób istotny warunkują rozwój gospodarczy oraz możliwość realizacji różnych modeli gospodarczych.

Dla przykładu – zdecentralizowany model gospodarki Niemiec w dużej mierze stał się możliwy dzięki dobrze rozbudowanej sieci transportu oraz przełamującej bariery odległości nowoczesnej telekomunikacji. Dzięki decentralizacji, z mapy tego kraju zniknęło wiele obszarów chronicznego zacofania społeczno-gospodarczego, a poziom rozwoju ekonomicznego całego kraju znacznie się podniósł. Przykład Wschodniej Fryzji, która jeszcze kilkadziesiąt lat temu była zacofaną rolniczą enklawą, czy udanej reformy gospodarki typowo górniczego onegdaj Zagłębia Ruhry pokazują, jak świadome kształtowanie infrastruktury połączone z aktywną polityką społeczną może zmienić oblicze regionów i kraju.

Rozwój i utrzymanie infrastruktury nie jest zadaniem łatwym. Mamy tu do czynienia z bardzo kapitałochłonnymi, wieloletnimi procesami o zasięgu ogólnokrajowym, których konsekwencje ekonomiczne i społeczne trzeba przewidywać na wiele lat w przód. Modyfikacja programów rozwoju w trakcie ich realizacji jest bowiem bardzo trudna i wiąże się ze znacznymi kosztami. Aby wspomóc proces podejmowania decyzji, planowania oraz utrzymania infrastruktury niezbędne staje się zatem sięgnięcie po odpowiednie metody i narzędzia, wśród których coraz większego znaczenia nabiera informatyczne wspomaganie procesów zarządczych.

Spośród wielu obszarów stosowania rozwiązań informatycznych dla zarządzania infrastrukturą państwa warto zwrócić szczególną uwagę na:

• strategiczne planowanie rozwoju infrastruktury,
• planowanie, koordynację i monitorowanie programów i zadań inwestycyjnych,
• planowanie, koordynację i monitorowanie zadań związanych z utrzymaniem infrastruktury,
• strategiczne i operacyjne planowanie oraz optymalizację wykorzystania infrastruktury.

Tworząc strategię rozwoju infrastruktury państwa uwzględnić należy wiele czynników ekonomicznych i społecznych oraz przewidzieć wiele alternatywnych scenariuszy zachowania się gospodarki. Wystarczy wymienić choćby migrację ludności z jednych ośrodków do drugich, wzrost znaczenia określonych gałęzi gospodarki, poziom współpracy danego regionu z zagranicą czy zwiększenie mobilności pracowników. Przeanalizowanie wielu scenariuszy przy zmianie licznych warunków brzegowych byłoby niemożliwe bez nowoczesnych informatycznych rozwiązań umożliwiających strategiczne planowanie i symulację, takich jak np. pakiet zarządzania strategicznego SAP SEM. Rozwiązania te wspomagają proces podejmowania decyzji poprzez opartą na zaawansowanych modelach matematycznych symulację przyszłego stanu gospodarki, zależnie od przyjętych założeń początkowych i scenariusza gospodarczego. Dzięki nim można prześledzić wpływ rozwoju sieci dróg szybkiego ruchu na osi północ-południe na przychody państwa z tranzytu towarów czy przeanalizować, jakie inwestycje w infrastrukturę byłyby potrzebne, aby uczynić z Suwalszczyzny rejon atrakcyjny do zakładania tam siedzib firm sektora wysoko rozwiniętych technologii. Takie rozwiązania dają szansę słabiej rozwiniętym regionom na całym świecie. Przykładowo firma SAP będąc największym europejskim producentem oprogramowania ma swoją główną siedzibę na głębokiej niemieckiej prowincji, co w niczym nie przeszkadza jej w prowadzeniu interesów na skalę globalną. Dzięki nowoczesnej infrastrukturze informacje w ułamku sekundy docierają do największych metropolii, a informatykom zdrowiej żyje się wśród pól i lasów. O korzyściach dla lokalnej społeczności z takiego rozwiązania długo można by opowiadać. Dlaczego podobnej roli jak Walldorf w Niemczech nie może pełnić Augustów czy Łomża w Polsce?

Nie mniej istotne od przyjęcia spójnej wieloletniej strategii rozwoju jest jej przełożenie na konkretne programy inwestycyjne i operacyjne zarządzanie ich realizacją. Rozwiązania informatyczne są tu nieocenione. Pozwalają one na lepsze gospodarowanie zasobami finansowymi i materialnymi oraz na odpowiednią koordynację działań zespołów ludzkich, wykonawców i podwykonawców oraz instytucji. Stosowanie zintegrowanych systemów zarządzania przedsięwzięciami umożliwia dokładną kontrolę budżetów, harmonogramów i jakości wykonywanych zadań inwestycyjnych. Dzięki nim możliwe jest efektywne dzielenie pomiędzy różne projekty szczególnie cennych zasobów, optymalny wybór wykonawcy do danego zadania czy też ścisła kontrola harmonogramu finansowania inwestycji. Wykorzystanie technologii informatycznych do zarządzania budową autostrad czy sieci kolejowej to w dzisiejszym świecie już fakty. Wyposażeni w przenośne urządzenia pracownicy terenowi na poszczególnych odcinkach robót mają natychmiastowy wgląd w logistykę firmy i mogą dzięki temu ściągnąć brakujące im materiały czy pomoc fachową z najbardziej optymalnej lokalizacji.

Stosowanie nowoczesnych technologii wpływa w sposób znaczący na redukcję kosztów zakupów poprzez agregację zapotrzebowania na materiały i usługi. Jak podała na swojej konferencji prasowej firma TP S.A., zastosowanie przez nią elektronicznego rynku do zakupu towarów i usług pozwoliło na redukcję kosztów zaopatrzenia nawet do 30%. Tego typu oszczędności przy zakupach na cele publiczne niewątpliwie pozwoliłyby za te same środki budżetowe osiągnąć znacznie więcej. Istotne przy tym jest, że do korzystania z elektronicznego rynku nie są potrzebne duże nakłady po stronie użytkownika końcowego. Wystarczy przeglądarka internetowa i modem, po to aby zgłoszone przez daną jednostkę organizacyjną zapotrzebowanie stało się częścią zagregowanego z wielu mu podobnych zgłoszeń zamówienia. A to oznacza niższe ceny oraz lepsze warunki płatności i dostawy.

Również utrzymanie infrastruktury w stanie sprawnym staje się dzięki informatyce znacznie łatwiejsze. Zintegrowane systemy zarządzające utrzymaniem ruchu i gospodarką remontową pozwalają na sprawną paszportyzację sieci, zarządzanie pracami na sieci takimi jak oględziny, przeglądy, remonty planowane oraz pozaplanowe. Dzięki nim możliwe staje się zlokalizowanie w krótkim czasie miejsca awarii i wysłanie do jej usunięcia odpowiednich ludzi (np. posiadających uprawnienia SEP) z odpowiednim sprzętem i częściami zamiennymi. To oznacza mniejsze przerwy w dostawach mediów, płynność działania gospodarki i minimalizację strat. Nie bez kozery na rozwiązania SAP decyduje się wiele przedsiębiorstw użyteczności publicznej, w tym kilka czołowych polskich zakładów energetycznych oraz firm telekomunikacyjnych.

Nie wystarczy jednak infrastrukturę posiadać, rozbudowywać i utrzymywać w stanie sprawności. Trzeba ją także w sposób optymalny umieć wykorzystać. Rozwiązania informatyczne pozwalają na optymalizację tras transportowych, wspólne zarządzanie transportem oraz infrastrukturą przez wiele podmiotów gospodarczych. Koleje państwowe mogąc lepiej planować swoje obciążenie i wychodząc do klientów z dodatkowymi usługami, takimi jak monitoring przesyłek przez Internet czy organizacja przeładunku na inne środki transportu, niewątpliwie poprawią swoją sytuację ekonomiczną. Podobnie rzecz się ma zresztą z transportem kołowym. Jedną z niskonakładowych inwestycji, mających na celu ochronę stanu dróg jest organizacja kolejowo-kołowego systemu przewozu kontenerów jadących tranzytem. Po to jednak, by użytkownicy mieli do niej zaufanie, potrzebna jest dokładna synchronizacja działań i możliwość śledzenia statusu przesyłki w każdym momencie. A to oznacza wspólne planowanie i wykonanie prac przez kilku przewoźników i wiele podmiotów gospodarczych. W dzisiejszym świecie bowiem wartość dodana powstaje nie tylko wewnątrz firm, ale także – a może przede wszystkim – jako efekt współdziałania.

Andrzej Amanowicz

 Autor jest dyrektorem działu Business Development w SAP Polska

• Informacje o firmie SAP Polska