Energia – Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
15 listopada 2005 r.
Rakowice – budowa elektrowni wodnej w obrębie kopalni kruszyw to kolejna, innowacyjna inwestycja Spółki Elektrownie Szczytowo-Pompowe S.A.
Ruszyła Elektrownia Wodna Rakowice
Stopień wodny Rakowice zlokalizowany jest na 167,5 kilometrze rzeki Bóbr, 3 km poniżej Lwówka Śląskiego w województwie dolnośląskim. Składa się z jazu oraz elektrowni wodnej usytuowanej na przełożonym odcinku koryta rzeki, w obszarze górniczym Kopalni Kruszyw „Rakowice”.
Generalnym projektantem elektrowni był Hydroprojekt Warszawa. Inwestorami: Elektrownie Szczytowo-Pompowe S.A. oraz Zielonogórskie Kopalnie Surowców Mineralnych S.A.
Stopień wodny wybudowany został w obrębie istniejącej kopalni kruszyw, poza granicami obszaru górniczego. Tereny, na których powstała inwestycja stanowią własność Zielonogórskich Kopalni Surowców Mineralnych S.A. w Zielonej Górze.
Dotychczasowa eksploatacja kruszywa odbywała się z wyrobiska położonego na północ od Lwówka Śląskiego w rejonie miejscowości Rakowice Wielkie i Rakowice Małe. Dotychczas wyeksploatowano ok. 180 ha, z tego ok. 130 ha to wyrobiska zalane wodą.
Celem udostępnienia do eksploatacji złóż prawobrzeżnych Bobru planowane i wykonane zostało przełożenie rzeki i skierowanie jej przez istniejące wyrobisko.
Elektrownia
Ukształtowanie terenu w tym rejonie pozwoliło na przełożenie koryta Bobru i na przełożenie rzeki przez wyrobisko kopalni Rakowice.
Elektrownia wodna i jaz usytuowane zostały na połączeniu przełożonego odcinka rzeki z wyrobiskiem, gdzie poprzez skrócenie biegu rzeki uzyskany został spad odpowiadający wymogom hydroenergetycznym.
Spad brutto powstały w wyniku skrócenia biegu rzeki i spiętrzenia Bobru wynosi 8,85 m, co przy średniorocznym przepływie wynoszącym 17,6 m3/s umożliwiło jego wykorzystanie energetyczne.
Budynek elektrowni jest obiektem piętrzącym, usytuowanym po prawej stronie jazu ruchomego i oddzielonym filarem działowym. Dopływ wody do wlotu elektrowni odbywa się poprzez poszerzenie kanału dopływowego do jazu. Obiekt nie jest wyposażony w upust płuczący z racji położenia powyżej stopnia dużego zbiornika retencyjnego Pilichowice, przechwytującego rumowisko.
Stopień wybudowany został na obrzeżu eksploatowanego wyrobiska. Roboty budowlane były prowadzone do poziomu 195,5 w wykopie szerokoprzestrzennym oraz poniżej tej rzędnej w wykopie zabezpieczonym ścianką szczelną zagłębioną w warstwie nieprzepuszczalnej. Budowa i praca elektrowni nie wpłynie na zmianę stosunków wodnych wynikających z istnienia stopnia piętrzącego.
Ponadto, realizacja inwestycji umożliwi dalszą eksploatację złóż kruszywa naturalnego zalegającego w środkowej części doliny, w której znajduje się obecne koryto rzeki.
Dane techniczne:
Moc zainstalowana (kW) – 2000.
Moc osiągalna (kW) – 1870.
Moc dyspozycyjna (kW) – 1814.
Roczne zużycie energii elektrycznej (kWh) – 580 000.
Roczna produkcja energii elektrycznej (kWh) – 9 580 000.
Roczna ilość energii dostarczona do sieci EnergiaPro Koncern Energetyczny SA (kWh) – 9 000 000.
Termin rozpoczęcia dostarczania energii lub jej poboru – październik 2005 roku.
Elektrownia wyposażona została w dwa turbozespoły Mavel TKA 1450K4, 360 obr./min.
Dwa generatory synchroniczne Siemens 1FC2, 1200 kVA, 1000 kW, 400 V, 1732 A, 1000 obr./min, obroty biegu jałowego 2500 obr./min przez okres 5 min, GD2 = 80 kgm2.
W skład generatora wchodzi regulator Basler: U i cos y.
Spad Hn = 9,17 m
Przepływ przez turbinę 12,0 m3/s, maksymalny całkowity przepływ przez elektrownię 25 m3/s.
Moc turbiny PT = 1000 kW przy Hu = 9,17 m, moc na zaciskach generatora wynosi 943 kW.
Ekologia
Aktualne stosunki przepływu w rzece pozostaną bez zmian, nie zostanie zwiększone zagrożenie powodziowe niżej położonych terenów. Praca elektrowni będzie miała ponadto korzystny wpływ na biosferę – natlenienie wody korzystne dla samooczyszczania się wody i życia biologicznego.
Przepływowy charakter elektrowni będzie sprzyjał gromadzeniu się ryb w stanowisku dolnym. W związku z tym przewiduje się standardową ochronę ryb przed kłusownikami.
Produkcja energii w elektrowni nie będzie powodować zanieczyszczenia wody, jak i atmosfery. Wszelkie zagrożenia związane z działalnością elektrowni wyeliminowane zostały przez odpowiednie rozwiązania techniczne.
W EW Rakowice zainstalowane zostały turbozespoły mające dodatkową ochronę przed nadmiernymi zakłóceniami akustycznymi i wibracją.
Budynek elektrowni jest prawie całkowicie zagłębiony w ziemi, co dodatkowo tłumi odgłos pracujących turbin.
Po zakończeniu robót inwestycyjnych przeprowadzono zabiegi rekultywacyjne, mające na celu uporządkowanie terenu.
Turystyka, rekreacja, nowe miejsca pracy
Spółka Elektrownie Szczytowo-Pompowe SA wraz z Urzędem Miasta i Gminy Lwówek Śląski, Zielonogórskimi Kopalniami Surowców Mineralnych SA i Hydroprojektem Warszawa opracowały wspólnie „Koncepcję zagospodarowania i rekultywacji terenu wokół zbiornika Rakowice”. Pozwoli to na stworzenie wokół powstającego zbiornika miejsc wypoczynku, czynnej rekreacji, a także – nowych miejsc pracy w gastronomii i usługach hotelarskich.
Koncepcja zakłada lokalizację terenów rekreacyjnych w rejonie wsi Rakowice Wielkie i Rakowice Małe.
W rejonie Rakowic Wielkich na przeszło 70 hektarach terenu zakłada się budowę zespołu plaż z kąpieliskami, basenem i brodzikami dla dzieci, przystani wodnej wraz z pomostami, polem biwakowym, ciągami spacerowymi i parkingami, budowę obiektów usługowych – wypożyczalni sprzętu sportowego i gastronomicznych.
Planuje się również wydzielenie specjalnego miejsca na plac zgromadzeń i festynów ludowych.
Podobnie w rejonie wsi Rakowice Małe. Na 50 hektarach przewiduje się budowę parkingów oraz kąpielisk.
Koncepcja przewiduje, że wokół zbiornika powstanie baza noclegowa na 300 miejsc. Stwarza to konkretne perspektywy na dalszy, dynamiczny rozwój całego regionu, w szczególności zaś gminy Lwówek Ślaski. n
00-876 Warszawa, ul. Ogrodowa 59a
tel. (022) 433-11-00, 433-11-01, fax (022) 624-25-55
e-mail: [email protected]
www.elsp.com.pl