Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
5 października 2011 r.
Kruszywo sztuczne z osadów ściekowych
Szansa dla środowiska
dr Stefan Góralczyk,
dyrektor Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego
Nowatorska w skali światowej metoda, która może rozwiązać problemy z zagospodarowaniem zgromadzonych i powstających w coraz większych ilościach komunalnych osadów ściekowych. Uzyskała złote medale na wystawach innowacji i wynalazczości „Concours Lepine” w Paryżu i „Eureka” w Brukseli.
Innowacyjna metoda opracowana w laboratoriach Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego to termiczne przekształcanie osadów ściekowych w bezpieczne lekkie kruszywo sztuczne dla budownictwa. Surowcem są wyłącznie odpady: oprócz wspomnianych osadów ściekowych, także niechciane szklane odpady poprodukcyjne, odpady powstające podczas utylizacji zużytych kineskopów, lamp oświetleniowych czy szklane odpady odzyskane z wysypisk. Składnikiem lekkiego kruszywa sztucznego jest również pył krzemionkowy – odpad powstający przy produkcji kruszyw naturalnych.
Technologia bezpieczna, nieskomplikowana i opłacalna
Nowa metoda unieszkodliwiania odpadów polega na zneutralizowaniu ich w jednym procesie. Technologia ta jest bezpieczna, przyjazna dla środowiska i efektywna ekonomicznie.
Jej bardzo ważną cechą jest to, że szkodliwe związki metali ciężkich, obecne w surowcach, są wbudowane w strukturę w sposób trwały jako krzemiany, tak jak w naturalnych minerałach. Nie istnieje zatem niebezpieczeństwo ich wymywania czy migracji do otoczenia. Zanieczyszczenia biologiczne i organiczne osadów ściekowych utylizowane są w procesie termicznym, w temp. 1100°C – przy której maleje ryzyko wytwarzania szkodliwych dioksyn.
W stosunku do innych metoda IMBiGS jest mniej energochłonna – zbędne jest wstępne suszenie osadów, proces przebiega w niższych temperaturach. Z tego też względu linia produkcyjna lekkich kruszyw sztucznych będzie mało skomplikowana w stosunku do istniejących instalacji termicznej przeróbki osadów ściekowych.
Produkt przyjazny środowisku
Produktem końcowym przedstawionej technologii jest lekkie kruszywo sztuczne, bezpieczne i stabilne w czasie przechowywania i stosowania. Jego właściwości fizyko-mechaniczne są analogiczne do właściwości innego kruszywa lekkiego – keramzytu, otrzymywanego z surowców naturalnych. Kruszywo sztuczne można stosować: w budownictwie do produkcji konstrukcji z betonów lekkich, w rolnictwie jako podłoże do upraw, w ochronie środowiska przy oczyszczaniu wody i ścieków, jak również jako materiał izolacyjny i drenarski np. przy budowie „zielonych dachów”.
Korzyści dla środowiska i inwestorów
Efekt ekologiczny – zagospodarowanie odpadów uciążliwych dla środowiska. Ze statystyk wynika, że w końcu 2004 r. na terenie oczyszczalni ścieków nagromadzone było ponad 870 tys. Mg s.m. (suchej masy) osadów. Szacuje się, że w ciągu ostatniej dekady ich ilość wzrośnie prawie dwukrotnie, a powstająca obecnie ilość osadów – w skali rocznej – szacowana jest na ok. 470 tys. Mg s.m.
Efekt ekonomiczny – wytwarzanie kruszywa lekkiego nie jest w zasadzie obciążone kosztami pozyskania surowca. Odwrotnie, wytwarzanie kruszywa pozwala na uzyskanie przychodu, związanego z jego sprzedażą oraz z opłatami za przyjęcie osadów ściekowych i pozostałych odpadów do utylizacji. Przyczynia się także do oszczędzania nieodnawialnych surowców naturalnych, które są obecnie zużywane do wytwarzania kruszyw lekkich.
Na drodze do wdrożenia
Instytut opracował technologię laboratoryjną. Brak jest gotowych linii, na których mogłaby być uruchomiona produkcja przemysłowa. Z pomocą przyszedł program LIFE+, w ramach którego IMBiGS opracował projekt dotyczący zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych. Został on wysoko oceniony i zatwierdzony do realizacji. Umożliwi to powstanie prototypowej linii demonstracyjnej do produkcji lekkich kruszyw sztucznych z osadów ściekowych.