Energia XXVII
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 141 (5914) 19 czerwca 2001 r.

TARYFA – sposób na rozwiązanie problemu

Ukazanie się rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 12 października 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem, a następnie rozporządzenia z dnia 14 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną, precyzuje zasady kształtowania i kalkulacji taryf przez przedsiębiorstwa energetyczne i jest realizacją kolejnego etapu regulacji wynikających z ustawy Prawo energetyczne. Firma informatyczna ZETO S.A. w Poznaniu we współpracy z firmą konsultingową JES Energy Electrowatt Ekono pragnąc wyjść naprzeciw przedsiębiorstwom energetycznym stojącym przed koniecznością kalkulacji taryf, opracowała oprogramowanie, kompleksowo wspomagające ten proces.

Wdrożenie oprogramowania ma w szczególności ułatwić:

• kolekcjonowanie danych potrzebnych do generacji taryfy,
• generowanie taryf dla rodzajów opłat w założonym horyzoncie czasowym,
• tworzenie raportów dotyczących nowych taryf,
• łatwe wprowadzanie nowych zasad kalkulacji taryf np. w wyniku zmian rozporządzeń wykonawczych.

Program TARYFA wspomaga przedsiębiorstwa energetyczne w szybkim opracowywaniu taryf dla energii elektrycznej i ciepła.

Do jego podstawowych zalet należą:

• możliwość jednoczesnego wyliczania taryf dla energii elektrycznej i ciepła (skojarzenie),
• dowolne definiowanie formuł, wielkości i parametrów w programie,
• kontrola poprawności formuł,
• łatwe dostosowywanie formuł do zmian w obowiązujących przepisach,
• śledzenie wyliczania wartości formuł (drill down),
• eksport/import danych do/z systemów zewnętrznych,
• przechowywanie danych historycznych,
• dowolne kształtowanie raportów przez użytkownika,
• możliwość integracji programu z systemami informatycznymi użytkownika.

Taryfy są tworzone dla zadanego przez użytkownika horyzontu czasowego na podstawie danych podstawowych znajdujących się w kartotekach programu. Dane te zawierają między innymi informacje o grupach odbiorców, grupach taryfowych, planie kont przedsiębiorstwa i saldach księgowych w poszczególnych okresach oraz o rodzajach opłat. Kalkulacja odbywa się na zasadzie definiowania przez użytkownika formuł wyliczeniowych.

Każdej grupie odbiorców przypisywane są charakteryzujące ją parametry. Podział odbiorców na grupy taryfowe dokonywany jest w zależności od poziomu uzasadnionych kosztów, ponoszonych przez przedsiębiorstwo energetyczne za dostarczaną do tych odbiorców energię elektryczną (lub ciepło).

Parametrami odbiorcy mogą być np.:

• grupa przyłączeniowa,
• układ dostarczania energii (np. 1-fazowy, 3-fazowy),
• prąd znamionowy zabezpieczenia przedlicznikowego,
• moc przyłączeniowa (umowna),
• okres rozliczeniowy,
• zamówiona moc cieplna,
• oznaczenie węzła cieplnego.

Parametry te wykorzystywane są podczas gromadzenia informacji ewidencyjnych o odbiorcach.

Program Taryfa umożliwia gromadzenie informacji o planie kont przedsiębiorstwa energetycznego wraz saldami. Salda zapisywane są na koncie księgowym przyrostowo – jako zmiana (wzrost lub spadek) wartości salda od poprzedniego zapisu. Oznacza to, że w danym dniu wartość salda na koncie rośnie lub maleje o określoną wartość. Ten sposób zapisu sald pozwala na kalkulację taryfy dla różnych określanych przez użytkownika okresów. Wprowadzone do programu salda na kontach księgowych można rozksięgować na inne konta księgowe. Ta własność wykorzystywana jest przy imporcie danych z systemu zewnętrznego oraz przy modyfikacjach sposobu wyliczania taryfy. Program gromadzi dane dotyczące rodzajów opłat wraz z określeniem dokładności obliczeń dla wyliczanej opłaty poprzez określenie liczby cyfr po przecinku. Umożliwia także porównanie wyliczonych wartości z danymi historycznymi.

Jedną z ciekawszych właściwości programu TARYFA jest możliwość definiowania przez użytkownika formuł wyliczeniowych. Formuły wyliczeniowe definiuje się na czterech poziomach:

• rodzaju opłaty,
• grup taryfowych,
• odbiorcy,
• globalnym.

Na poziomie rodzaju opłaty definiowane są formuły wyliczające stawki opłat dla grupy taryfowej. Korzystają one z wartości stałych, sald na kontach oraz innych formuł zdefiniowanych na poziomie grupy taryfowej lub na poziomie globalnym. Każdej stawce opłaty przypisuje się pojedynczą formułę.

Formuły grupy taryfowej określają sposób wyliczenia wielkości prowadzących do wyliczenia stawek opłat dla grup taryfowych. Formuły grupy taryfowej wykorzystują do obliczeń wartości stałe, salda na kontach oraz formuły zdefiniowane na własnym poziomie i poziomie globalnym.

Formuły odbiorcy określają wielkości wyliczeniowe opisujące każdego odbiorcę. Korzystają one z wartości stałych, sald na kontach oraz innych formuł zdefiniowanych na własnym poziomie lub poziomie globalnym.

Formuły globalne określają wartości uniwersalne, które powinny być identyczne na każdym poziomie. Korzystają one z wartości stałych, sald na kontach oraz innych formuł zdefiniowanych na własnym poziomie. Wyszukiwanie przez program formuł zdefiniowanych na poszczególnych poziomach odbywa się według specjalnie zaprojektowanych algorytmów.

Jedną z ważniejszych zalet programu TARYFA jest możliwość śledzenia sposobu wyliczania formuł i przechodzenia (drill down) do podformuł. W czasie śledzenia sposobu wyliczania wyświetlane są wyliczane na bieżąco wartości formuł. Istnieje możliwość przejścia do poziomu definiowania wyświetlonej podformuły w celu jej modyfikacji. Przy wprowadzaniu formuły program analizuje wprowadzone wzory matematyczne pod względem poprawności logicznej. Program nie pozwala na zdefiniowanie formuł, których wartość nie może być wyliczona. A zatem nie można we wzorze użyć nazwy formuły, która nie została wcześniej zdefiniowana na którymś z poziomów.

Wyliczanie taryfy polega na obliczeniu wartości formuł dla określonych przez użytkownika grup taryfowych i okresu obowiązywania taryfy. W programie można zadać obliczenia dla następującego zakresu:

• wyliczanie taryf dla wszystkich grup taryfowych,
• wyliczanie taryf dla wszystkich grup taryfowych – dla energii elektrycznej,
• wyliczanie taryf dla wszystkich grup taryfowych – dla energii cieplnej,
• wyliczanie taryf dla zadanej grupy taryfowej.

Jeśli wyliczone wartości taryfy nie są zgodne z oczekiwaniami użytkownika lub wzrost stawek za opłaty jest większy od dopuszczalnego określonego w rozporządzeniach taryfowym, to należy wykonać działania korygujące. Do tego celu mogą służyć: analiza krokowa wyliczanych wartości, modyfikacje formuł lub rozksięgowanie wartości sald na inne konta.

Program TARYFA funkcjonuje w środowisku Windows. Wychodząc naprzeciw wymaganiom użytkownika system został zaprojektowany tak, aby w prosty i w szybki sposób można go było zaadaptować do środowiska informatycznego klienta. Program może pracować praktycznie na każdej standardowej platformie bazy danych, dla której stworzona zostanie jedynie odpowiednia warstwa pośrednicząca. Dzięki wykorzystaniu operacji eksportowania i importowania danych możliwe jest opracowywanie taryfy przy wykorzystaniu danych znajdujących się w innych systemach klienta. Wszystko to sprawia, że system jest bardzo elastyczny, a zastosowane rozwiązania możliwie maksymalnie skracają proces wdrożenia. Aktualnie opracowywana jest wersja, która będzie w pełni zintegrowana z systemem wspomagającym zarządzanie przedsiębiorstwem CONCORDE XAL.

ZETO S.A. w Poznaniu
60-967 Poznań, ul. Fredry 8a
tel. (061) 852-92-21 w. 225
fax (061) 852-16-34
e-mail: [email protected] lub
[email protected]
www.zeto.com.pl

• Informacje o ZETO