Jakość i Certyfikacja
Dodatek promocyjno-reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 56 (7045) 8 marca 2005 r.

W drodze na szczyt

Wypowiedź Tadeusza Buchacza z Umbrella Stowarzyszenia Konsultantów

Wdrożenie systemów zarządzania według ISO nie wyczerpuje możliwości dalszego doskonalenia instytucji. Wiele firm poszukuje możliwości dalszego rozwoju. Taką szansę daje model EFQM, który jest narzędziem doskonalenia, ale także daje możliwość zdobycia europejskich wyróżnień o dużej wartości marketingowej na rynku europejskim.

Zacznijmy od korzeni EFQM. W końcu lat osiemdziesiątych została założona Europejska Fundacja Zarządzania Jakością. Fundacja powstała z czysto egoistycznych pobudek drapieżnego biznesu europejskiego. Otóż założyło ją kilkanaście europejskich korporacji, poszukujących rozwiązań, które mogłyby im ułatwić konkurencyjną rywalizację z koncernami amerykańskimi i japońskimi. Tam właśnie funkcjonowały systemy doskonalenia, przynosząc przewagę firmom z tych krajów. W 1991 r. Fundacja ogłosiła swoją koncepcję doskonalenia biznesu, czyli model doskonałości EFQM. Obecnie rozwiązanie to stosuje około 30 tys. organizacji w Europie. Mówimy o nim, że jest najbardziej rozpowszechnioną ramą dla zarządzania organizacją.

ISO a EFQM

Różnice pomiędzy modelem ISO 9001 a EFQM są dość istotne. EFQM umożliwia organizacji zidentyfikowanie najważniejszych obszarów, które decydują o sukcesie organizacji na rynku. ISO natomiast bardziej ogranicza się do zarządzania jakością, jest więc węższą formułą.

W modelu EFQM bierzemy pod uwagę takie aspekty działania przedsiębiorstwa jak zysk, udział w rynku, wzrost sprzedaży, satysfakcji klienta oraz pracowników, a także społeczną odpowiedzialność biznesu. Analizuje się również sposób zarządzania organizacją, który ma prowadzić do tego, aby te rezultaty były jak najlepsze i trwałe. W ramach sposobu zarządzania organizacją patrzymy na takie elementy, jak: przywództwo, które decyduje o długofalowym kierunku działania organizacji, politykę i strategię firmy, zarządzanie ludźmi, procesami, zasobami, w tym także partnerskimi relacjami z dostawcami. Poświęcamy uwagę finansom i technologii.

W EFQM kluczową rolę pełni samoocena. Wykorzystujemy model podzielony na kryteria oceny, który pozwala przeanalizować wszystkie aspekty działania organizacji. Kierownictwo i załoga przedsiębiorstwa musi odpowiedzieć na pytanie, na jakim etapie się znajduje, według kryteriów modelu EFQM. Piękno modelu tkwi w tym, że wyniki samooceny, jakie osiągamy, możemy porównywać w skali europejskiej. Można je odnieść do każdej innej organizacji stosującej EFQM. Logicznym krokiem po samoocenie jest określenie priorytetów do doskonalenia, wybranie działań i zrealizowanie celów. Taki model realizuje się w cyklu rocznym. Po roku samoocenę się powtarza, weryfikując skuteczność działań doskonalących i ponownie określa poziom organizacji.

Prestiżowy bonus

Dodatkowym zyskiem ze stosowania EFQM jest możliwość otrzymywania europejskich nagród i wyróżnień. Przynosi to oczywiście efekt prestiżowy i promocyjny. W hierarchii wyróżnień EFQM na podstawowym poziomie znajduje się tzw. wyróżnienie za zaangażowanie w doskonalenie. Stanowi ono pierwszy etap doskonalenia dla organizacji, które mają już uporządkowany system zarządzania. Uzyskując pierwsze wyróżnienie, firma łatwiej może uświadomić sobie, jakie korzyści przynosi wdrażanie modelu EFQM. Realizując ten etap organizacja przeprowadza uproszczoną samoocenę. W tym czasie identyfikuje i uzasadnia wybór trzech działań doskonalących i realizuje je w ciągu sześciu do dziewięciu miesięcy, po czym otrzymuje wspomniane wyróżnienie.

Kolejne dwa szczeble to miejsce dla organizacji, które model EFQM stosują w swojej praktyce na co dzień. Na środkowym poziomie owej drabiny znajduje się uznanie za doskonalenie, a na szczycie zaś Europejska Nagroda Jakości. Dotychczas w Polsce nie mamy jeszcze żadnej organizacji, która osiągnęłaby szczyt, czyli Europejską Nagrodę Jakości, około 10 firm i instytucji otrzymało europejskie wyróżnienia EFQM – „Zaangażowanie w doskonalenie” i „Uznanie za doskonalenie”. Jesteśmy więc zdecydowanie na początku drogi. Obserwujemy jednak znaczny wzrost zainteresowania problematyką EFQM.

Warto podkreślić, że model EFQM jest zbieżny z modelem Polskiej Nagrody Jakości. W ramach Krajowej Organizacji Partnerskiej opracowujemy system, który pozwalałby zdobywcom wyróżnień EFQM, ubiegać się o PNJ.

Dlaczego EFQM?

Każdy szef organizacji poszukujący możliwości jej dalszego rozwoju ma praktycznie dwie drogi: eksperymentować samemu lub przyjąć gotowe rozwiązania. Logika sięgania po gotowe narzędzia wydaje się bardziej przekonująca, ponieważ, po pierwsze: zmniejsza ryzyko niepowodzenia, po drugie: proces doskonalenia jest szybszy, gdyż korzysta się z gotowych narzędzi, po trzecie: istnieje możliwość porównywania się z innymi organizacjami i po czwarte: szansa uzyskania zewnętrznego prestiżu. Polskie firmy, które wdrażają EFQM potwierdzają, że dzięki temu stosunek kontrahentów zagranicznych do nich zmienia się diametralnie.

Krajowa Organizacja Partnerska jest przedstawicielstwem Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością (EFQM) w Polsce. Została utworzona przez trzy organizacje: Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, Krajową Izbę Gospodarczą oraz Umbrella – Stowarzyszenie Konsultantów. Jej misją jest stymulowanie i wspieranie krajowych organizacji w dążeniu do doskonałości. Organizacja m.in. przyznaje europejskie wyróżnienia: zaangażowanie w doskonałość i uznanie za doskonalenie, promuje model EFQM. n

• Informacje o Umbrella Stowarzyszenie Konsultantów