Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
15 września 2009 r.

Zadania i odpowiedzialność operatora gazowego systemu dystrybucyjnego

Akcesja do Unii Europejskiej wymusiła dostosowywanie polskiego prawa do reguł wspólnotowego rynku. W sektorze gazowniczym najistotniejsze zmiany wniosła dyrektywa 2003/55/WE w sprawie wspólnych zasad obowiązujących na rynku gazu ziemnego. Zgodnie z nią, a w zasadzie zgodnie z implementującym ją na grunt prawa polskiego prawem energetycznym, PGNiG zostało zobligowane do rozdzielenia działalności sprzedaży paliw gazowych od ich dystrybucji (transportu). W efekcie, w połowie roku 2007 nastąpił podział Mazowieckiej Spółki Gazownictwa (MSG), w wyniku którego zaprzestała ona sprzedaży paliwa gazowego. Jej podstawowym przedmiotem działalności stała się sieciowa dystrybucja gazu, a klientami – podmioty zlecające transport gazu (sprzedające paliwa gazowe lub zakupujące paliwo gazowe i usługę jego transportu we własnym zakresie). Sprzedaż gazu ziemnego oraz obsługa dotychczasowych klientów spółki zostały przejęte przez PGNiG. W chwili obecnej zagadnieniami związanymi z obsługą klienta, rozliczeniem zużycia gazu, fakturowaniem, poborem należności i reklamacjami zajmuje się sprzedawca gazu ziemnego, najczęściej Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG).

Zadania i organizacja operatora

Mazowiecka Spółka Gazownictwa została wyznaczona decyzją Prezesa URE na operatora gazowego systemu dystrybucyjnego do połowy 2011 roku. Tym samym podstawowym zadaniem MSG w chwili obecnej jest transport paliwa gazowego sieciami dystrybucyjnymi na rzecz każdego podmiotu, który takim gazem dysponuje. W ramach swojego podstawowego zadania spółka odpowiedzialna jest między innymi za:

• bezpieczną i niezawodną dystrybucję paliw gazowych,
• ruch sieciowy w systemie oraz jego bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania,
• eksploatację, konserwację, remonty oraz rozbudowę sieci dystrybucyjnej,
• przyłączenia do sieci gazowej nowych klientów.

W związku ze zmianą profilu działalności oraz skupieniem organizacji na technicznych aspektach dostawy paliwa gazowego, przedefiniowany został sposób zarządzania przedsiębiorstwem. Przy przebudowie organizacji zaczerpnięto z rozwiązań stosowanych w modelu zarządzania procesowego. Z uwagi na obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i niezawodności dostaw paliwa gazowego szczególne znaczenie zyskał wdrożony system zarządzania jakością (SZJ), który został oparty na wymaganiach normy PN-EN ISO 9001:2001 oraz specyfikacji technicznej ISO/TS 29001:2004 określającej wymagania dla systemów zarządzania jakością w firmach petrochemicznych i gazowniczych.

Realizacja zadań spółki

Prace prowadzone przez Mazowiecką Spółkę Gazownictwa, związane z budową i eksploatacją sieci gazowej, są w większości procesami specjalistycznymi, charakteryzującymi się dużą skalą złożoności. MSG realizuje je w większości poprzez podwykonawców. Ze względu na ciążącą na spółce odpowiedzialność za niezawodną i bezpieczną dostawę paliwa gazowego w ramach wdrożonego systemu SZJ, szczególną uwagę zwrócono nie tylko na jakość usług, ale także na jakość wykorzystywanych w ich ramach wyrobów. Dlatego też, dążąc do zapewnienia najwyższych standardów budowy i eksploatacji sieci gazowej, MSG wymaga, aby prace wykonywane były przez odpowiednio przygotowane podmioty, zatrudniające wykwalifikowanych pracowników, a stosowane wyroby spełniały odpowiednie normy jakościowe, gwarantujące prawidłowe i bezpieczne funkcjonowanie systemu gazowego.

W tym celu MSG prowadzi ocenę i kwalifikację swoich dostawców nadając im miana: „kwalifikowanego dostawcy usług” lub „zalecanego wyrobu”. Należy podkreślić, iż miano to może uzyskać każde przedsiębiorstwo świadczące specjalistyczne usługi oraz producent wyrobów, który zapewnia przede wszystkim wysoki poziom jakościowy oferowanych usług lub produktów. Aktualnie na liście Kwalifikowanych Dostawców Usług znajduje się prawie 400 podmiotów, jednakże spółka w trybie bieżącym prowadzi nabór dostawców usług i wyrobów.

Funkcjonujące w Mazowieckiej Spółce Gazownictwa procedury udzielania zamówień mają służyć przede wszystkim promowaniu konkurencji oraz pozyskiwaniu przez spółkę najkorzystniejszych ofert. Przy udzielaniu zamówień o wartości powyżej 412 tys. euro (dla robót budowlanych od kwoty 5,15 mln euro) spółka stosuje przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych. Dla zamówień o wartości powyżej 50 tys. euro obowiązuje zasada jawności dokumentacji postępowania i złożonych ofert. Ponadto w sytuacji stwierdzenia dokonania błędnego rozstrzygnięcia postępowania przetargowego, MSG dopuszcza możliwość odwoływania się od już podjętych decyzji. Dla usprawnienia kontaktów z kontrahentami, spółka uruchomiła na swojej stronie internetowej Portal Informacji Przetargowej, w którym można zapoznać się z ogłoszeniami o aktualnych zamówieniach, a w niektórych przypadkach nawet pobrać specyfikację zamówienia.

Rozbudowa systemu

Zgodnie z art. 4 pkt. 1, 7 pkt. 5 oraz art. 9c pkt 1.4 prawa energetycznego „Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych (…) jest obowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, (…) utrzymywać zdolność urządzeń, instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w te paliwa w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych,… jest odpowiedzialne za zapewnienie długoterminowej zdolności systemu gazowego”. Realizując ww. zapisy, MSG przeznacza na rozbudowę i modernizację dystrybucyjnej sieci gazowej ponad 80% środków inwestycyjnych.

W celu zwiększenia dostępności do gazu ziemnego odbiorcom przemysłowym i indywidualnym, uwzględniając ograniczone możliwości finansowe spółki, podejmowane są działania analityczne i planistyczne obejmujące swym horyzontem kilka kolejnych lat. W ramach tych prac przygotowano „Koncepcję modernizacji i rozbudowy systemu dystrybucyjnego wysokiego ciśnienia MSG sp. z o.o. w perspektywie do 2020 r.”. Identyfikuje ona zagrożenia i ograniczenia dla przyszłego rozwoju systemu gazowego firmy, określając zakres niezbędnych do realizacji inwestycji zarówno w zakresie jego rozbudowy, jak i modernizacji. Z założenia dokument ten ma stanowić źródło informacji m.in. dla samorządów i ewentualnych odbiorców o możliwych kierunkach rozwoju sieci spółki, których realizacja uzależniona będzie od potencjalnego zapotrzebowania na usługę dystrybucji paliwa gazowego.

Niezmiernie istotna dla rozwoju systemu gazowego spółki jest dobra współpraca z jednostkami samorządu lokalnego, w szczególności w zakresie dokumentów planistycznych gmin dotyczących planowania przestrzennego i zaopatrzenia w nośniki energii. Zgodność dokumentów gminnych z planami rozwoju sieci gazowej MSG może w dużym stopniu usprawnić proces realizacji inwestycji.

W ostatnich latach działania rozwojowe są niejednokrotnie zdeterminowane ograniczeniami związanymi z brakiem źródeł zasilania dla potencjalnych projektów gazyfikacji. Zjawisko to występuje przede wszystkim na terenie północno-wschodniej Polski, gdzie stanowi poważną barierę uniemożliwiającą prowadzenie działań gazyfikacyjnych na szerszą skalę. Szansą dla rozwoju rynku na takich obszarach jest zastosowanie technologii skroplonego gazu ziemnego (LNG). W sytuacji braku realnych perspektyw szybkiego dotarcia z gazem sieciowym, transport paliwa gazowego cysternami stanowi czasem jedyną alternatywę dla potencjalnych odbiorców. W przypadku odbiorców MSG korzystających z gazu propan-butan, technologia LNG może również umożliwić stosunkowo szybkie przejście na gaz ziemny.

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na rozwój gazyfikacji może być wykorzystanie dofinansowania inwestycji związanych z dystrybucją paliwa gazowego ze środków unijnych. Spółka prowadzi w chwili obecnej prace nad przygotowaniem projektów gazyfikacji uwzględniających dofinansowanie ze środków UE.

Przyłączanie odbiorców

Mazowiecka Spółka Gazownictwa realizuje kompleksowo przyłączanie nowych klientów do swojej sieci, począwszy od przyjęcia i weryfikacji wniosków, poprzez zawarcie umowy, aż do fizycznej realizacji przyłączenia obiektu budowlanego i uruchomienia dostarczania paliwa gazowego.

Dla ujednolicenia procesu przyłączania w całej spółce opracowana została procedura, która określa zasady i sposób wykonania poszczególnych czynności w procesie przyłączeniowym. Wszelkie dokumenty oraz formularze związane z procesem przyłączania dostępne są na stronie internetowej firmy.

W świetle obowiązujących przepisów prawnych podstawowymi przesłankami przy rozpatrywaniu wniosków o przyłączenie do sieci jest występowanie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci i dostarczania paliwa gazowego. Rozpoczęcie realizacji przyłączenia następuje po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku klienta o określenie warunków przyłączenia do sieci gazowej i zawarciu umowy o przyłączenie. Dla realizacji zawartej umowy spółka dokonuje wyboru w drodze postępowania przetargowego wykonawcy spośród Kwalifikowanych Dostawców Usług. Klienci po wybudowaniu przyłącza gazowego do budynku wnoszą opłatę za przyłączenie, której wysokość kalkulowana jest na podstawie zasad i stawek opłat za przyłączenie, zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w taryfie dla dystrybucji paliw gazowych.

Współpraca ze sprzedawcą paliwa gazowego

Od lipca 2007 r. dotychczasowych klientów MSG przejął PGNiG, natomiast spółka w ramach umowy z PGNiG odpowiedzialna jest głównie za dostarczenie gazu ziemnego do każdego z tych odbiorców. Handlowa obsługa klienta oraz sprzedaż paliwa gazowego zostały przejęte przez Biura Obsługi Klienta działające w strukturach PGNiG. W chwili obecnej klienci PGNiG przyłączeni do sieci MSG nie mają odrębnej umowy na sprzedaż paliwa gazowego oraz jego transport (realizowany przez MSG), gdyż jest to uregulowane w jednej umowie, której stronami są odbiorca gazu oraz PGNiG. Dlatego też klienci otrzymują jedną fakturę zawierającą opłatę za zużycie gazu oraz jego transport.

Ponadto klienci ubiegający się o przyłączenie do sieci gazowej Mazowieckiej Spółki Gazownictwa, dla których sprzedawcą gazu będzie PGNiG, mają również możliwość skorzystania z pośrednictwa biur obsługi klienta PGNiG. W punktach tych każdy klient może otrzymać informację o zasadach przyłączania i wymaganych dokumentach, a także uzyskać pomoc w wypełnieniu dokumentów.

*

Zmiany na rynku gazu ziemnego, związane z rozdzieleniem działalności technicznej od handlowej, w znaczący sposób zmieniły rolę, jaką pełni i zadania, jakie ma realizować Mazowiecka Spółka Gazownictwa. Jako podmiot realizujący rozbudowę dystrybucyjnej sieci gazowej oraz odpowiedzialny za bezpieczeństwo oraz niezawodność dostawy paliwa gazowego tymi sieciami, swoją uwagę koncentruje na aspektach związanych z transportem paliwa gazowego. Przekształcenia rynku spowodowały, że klientem spółki stały się, głównie podmioty zajmujące się sprzedażą paliwa gazowego. Nie są to przeobrażenia proste i oczywiste, niemniej jednak w ostatecznym rozrachunku, zgodnie z intencjami, jakie przyświecały liberalizacji rynku, w niedługim okresie czasu przyniosą wymierne korzyści wszystkim zainteresowanym stronom. n

Mazowiecka Spółka Gazownictwa

• Jej strukturę tworzy osiem oddziałów: Oddział Zarząd Przedsiębiorstwa w Warszawie, Oddział IT w Warszawie oraz zakłady gazownicze w Warszawie, Łodzi, Białymstoku, Radomiu, Ciechanowie i Mińsku Mazowieckim.
• Obszar działalności obejmuje około 28% powierzchni Polski.
• Dostarcza paliwo gazowe do około 1,5 mln odbiorców.
• Transportuje ponad 1,9 mld m sześc. gazu rocznie siecią dystrybucyjną o długości niespełna 26 tys. km.
• W latach 2003-2008 co roku budowała około 300 km gazociągów i przyłączy.
• W latach 2009-2013 zamierza wydać na inwestycje 1,2 mld zł (w tym ponad 80% środków na rozbudowę i modernizację sieci gazowej oraz przyłączanie nowych odbiorców). n

Mazowiecka Spółka Gazownictwa sp. z o.o.
ul. Krucza 6/14, 00-537 Warszawa
tel. 022 667 39 00
faks 022 667 37 46
www.msgaz.pl