Zabezpieczenie dostępu do zasobów surowców mineralnych staje się w XXI wieku strategicznym wyzwaniem dla wielu państw świata, w tym Polski. Koncentracja i globalizacja w obszarze surowców mineralnych powoduje, iż każdy kraj powinien określić swoje interesy surowcowe i strategię surowcową, a zwłaszcza w zakresie dostępu do złóż.

Według szacunków w złożu, które stanowi rejon kolizji przestrzennej – konkurencji obszarowej (patrz mapa obok), znajduje się 2,2 mld ton rudy miedzi. To tereny strategiczne dla KGHM Polska Miedź S.A., ponieważ przylegają bezpośrednio do obszarów, na których koncern prowadzi już wydobycie górnicze lub zaawansowane geologiczne prace rozpoznawcze (w ramach posiadanych koncesji wydobywczych i poszukiwawczo-rozpoznawczych).

Prawo decyduje, że w razie ubiegania się przez kilka podmiotów o tę samą koncesję ważnym elementem oceny wniosków jest interes publiczny i zrównoważona gospodarka zasobami. Interesem publicznym, jak i gospodarczym może być taki sposób zagospodarowania zasobów, który uwzględnia racjonalną gospodarkę zasobami, jak też długoterminowy plan funkcjonowania przemysłu górniczo-hutniczego w regionie, tak aby udokumentowane zasoby rud miedzi eksploatować równomiernie, w skali czasu umożliwiającej znalezienie alternatywy dla górnictwa miedzi, w tym rozwiązań dotyczących problemów społecznych związanych z likwidacją miejsc pracy i dochodów dla samorządów lokalnych.

Wykorzystanie infrastruktury technicznej sąsiadujących obszarów górniczych do zagospodarowania złóż rud miedzi z tzw. obszarów rezerwowych efektywnie obniża koszty udostępnienia i wydobycia, przez co większa część zasobów rud miedzi ma szansę być wydobyta górniczo i przetworzona, uzyskując status tzw. zasobów przemysłowych, czyli takich, których wydobycie w przyjętym modelu techniczno-finansowym jest rentowne.

W przypadku złóż rozpoznawanych w przeszłości pierwszeństwo powinny mieć podmioty, które dokonywały badań i poniosły ich koszt (patrz podpis pod mapą), ponieważ to one te zasoby odkryły i w znacznej części udokumentowały.

***

Prof. Marek Nieć w artykule pt. „Strategia surowcowa pilnie potrzebna”, zamieszczonym w „Rzeczpospolitej” z 17.02.2014 roku, stwierdził – polityka udzielania koncesji jest chaotyczna i zdarza się, że uprawnienia otrzymują podmioty nastawione na spekulację, a nie prowadzenie realnych prac, których finałem miałoby być uruchomienie wydobycia.

Strategia koncesji powinna uwzględniać wyżej przedstawione zagadnienia.

Eugeniusz M. Makowski – prezes Geoland Consulting International