Infrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
20 marca 2007 r.

Nowa polityka regionalna

Wypowiedź Danuty Hübner, komisarza Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej

Polityka regionalna ma na celu zmniejszanie dysproporcji pomiędzy poziomami rozwoju regionów Europy. Ważną częścią tego procesu jest wyrównywanie różnic w dziedzinie szeroko rozumianej infrastruktury materialnej, obejmującej infrastrukturę komunikacyjną, ochrony środowiska i energetyczną. Jest to kluczowy element budowania atrakcyjności regionów, jednego z trzech głównych priorytetów nowej europejskiej polityki regionalnej na lata 2007-2013.

Region, który chce przyciągnąć nowych inwestorów, musi liczyć się z tym, że w dużej mierze podejmują oni decyzje lokalizacyjne na podstawie oceny jego dostępności. Nie chodzi przy tym o sam fakt istnienia drogi czy linii kolejowej, ale liczy się przede wszystkim jakość połączenia, która przekłada się na czas i koszty przewozu towarów czy osób. Terminowość i szybkość dostaw jest szczególnie istotna dla tych producentów, którzy produkują na bieżąco, redukując koszty magazynowania towarów. W takim przypadku niezawodne i bezpieczne połączenie komunikacyjne jest nie do przecenienia. Mieliśmy okazję przekonać się o tym w przypadkach przegranych przez Polskę rywalizacji o duże inwestycje zagraniczne.

W nadchodzących latach głównym źródłem finansowania inwestycji transportowych w Polsce będzie europejska polityka regionalna. Warto więc pamiętać, że inwestycje te muszą być dostosowane do realnych potrzeb krajowych i regionalnych i opierać się na kilku zasadach.

Po pierwsze, inwestycje transportowe mające znaczenie regionalne, krajowe i międzynarodowe muszą prowadzić do utworzenia spójnej sieci odzwierciedlającej kierunki relacji gospodarczych. Doświadczenie projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach obecnego Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego pokazuje, że nie zawsze udaje się to osiągnąć. Inwestycje są często rozdrobnione, podejmowane w odpowiedzi na najbardziej palące lokalne potrzeby, nie tworzą funkcjonalnej sieci połączeń i nie uwzględniają w pełni potrzeb przedsiębiorstw działających na tym obszarze. Dzieje się tak właśnie dlatego, że brakuje koordynacji między poziomem krajowym, regionalnym i lokalnym.

Koordynacja jest niezbędna również w planowaniu rozwoju transportu lotniczego. Choć na podstawie obecnego tempa wzrostu popytu na przeloty mogłoby się wydawać, że w każdym województwie potrzebne jest lotnisko, rozwój sieci lotniczej musi być koordynowany na szczeblu krajowym, po to żeby w niedalekiej przyszłości uniknąć niezdrowej konkurencji między portami.

Po drugie, podczas przygotowywania inwestycji należy jak najwcześniej wziąć pod uwagę wpływ realizacji projektów na społeczności lokalne oraz na środowisko naturalne. Musimy promować rozwój gałęzi transportu bardziej przyjaznych środowisku, a działanie każdego ze sposobów przewozu powinno integrować wymiar środowiskowy, ekonomiczny i społeczny. Już dziś jesteśmy świadkami tego, że niewłaściwe podejście w tym względzie może prowadzić do zablokowania inwestycji.

Po trzecie, inwestycjom infrastrukturalnym powinien towarzyszyć rozwój odpowiednich systemów zarządzania ruchem, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa oraz transportu intermodalnego.

Dla zwiększenia atrakcyjności regionów potrzebne są także inwestycje w ochronę środowiska. Chodzi tu przede wszystkim o zaopatrzenie w czystą wodę, oczyszczanie ścieków, gospodarowanie odpadami, ale także zarządzanie zasobami przyrodniczymi czy zapewnienie różnorodności ekosystemów. Inwestycje związane z oczyszczaniem ścieków i gospodarką odpadami są szczególnie istotne dla nowych państw członkowskich, ze względu na konieczność wypełnienia zobowiązań akcesyjnych zgodnie z obowiązującym kalendarzem okresów przejściowych.

Europejska polityka regionalna może również wspierać neutralizację skutków szkodliwej działalności przemysłowej, co pozwoli na przystosowanie zdegradowanych terenów do nowej działalności gospodarczej. Tego typu inwestycje poprawiają stan środowiska naturalnego i zwiększają atrakcyjność inwestycyjną tych regionów, które nadal borykają się ze skutkami rozwoju przemysłu ciężkiego na ich terenie.

Ochrona środowiska to także dobry biznes. Dlatego polityka regionalna powinna inwestować w innowacyjne, przyjazne środowisku technologie. Technologie te poprawiają konkurencyjność przedsiębiorstw poprzez redukcję kosztów produkcji oraz zwiększenie możliwości eksportu nowych produktów. Przykłady takich działań to inwestycje zmniejszające zużycie wody oraz surowców, lepsza gospodarka odpadami czy niższy poziom emisji gazów cieplarnianych.

Nowa polityka regionalna kładzie także większy nacisk na inwestycje wiążące się z polityką energetyczną, promujące racjonalne wykorzystanie energii i produkcję energii ze źródeł odnawialnych. Tego rodzaju działania zwiększają bezpieczeństwo dostaw energii i poprawiają efektywność kosztową, szczególnie w sytuacji, gdy ceny energii pozostają wysokie. Są one jednocześnie ważnym źródłem innowacji w procesach produkcyjnych i zarządzaniu. Możliwe będzie także wspieranie tradycyjnych źródeł energii poprzez inwestycje w rozwój sieci przesyłowych. Tego typu projekty będą jednak ograniczone do przypadków, w których będzie można wykazać, iż działanie sił rynkowych jest niewystarczające.

Warto na zakończenie podkreślić konieczność pogodzenia inwestycji infrastrukturalnych z wymogami prawa wspólnotowego, szczególnie w dziedzinie ochrony środowiska. Jest to szczególnie istotne dla Polski, która z jednej strony będzie w latach 2007-2013 realizowała największy program inwestycyjny w Unii, a z drugiej posiada bardzo znaczne zasoby środowiska naturalnego. Kontekst ochrony środowiska wiąże się z koniecznością respektowania przez państwa członkowskie dwóch dyrektyw dotyczących oceny oddziaływania na środowisko. Pierwsza z nich odnosi się do całości inwestycji realizowanych w ramach planów i programów (w przypadku polityki regionalnej będą to programy operacyjne), a druga obejmuje pojedyncze projekty inwestycyjne. Obie procedury zakładają przeprowadzenie konsultacji społecznych oraz uwzględnienie opinii instytucji odpowiedzialnych za ochronę środowiska. Przewidziana jest również konieczność rozpatrzenia alternatywnych propozycji realizacji programu lub projektu. Każda decyzja podjęta ze względu na korzyści gospodarcze, która może szkodzić środowisku naturalnemu musi być uzasadniona, a jej realizacji powinny towarzyszyć środki kompensujące.

Podsumujmy – czyste środowisko, dostęp komunikacyjny, bezpieczeństwo energetyczne decydują dzisiaj w dużej mierze o tym, czy dany region jest postrzegany jako miejsce atrakcyjne dla inwestycji. To także czynniki, które sprawiają, że wykwalifikowani pracownicy uznają region czy miasto za dobre miejsce do zamieszkania. Ale w dłuższym okresie polskie regiony planując swój rozwój, muszą także odnaleźć swoje miejsce i szansę na globalnym rynku, w kluczowych dla gospodarki światowej sieciach czy klastrach. Nie można ignorować faktu, że świat szybko się zmienia, że wzrost i nowe miejsca pracy zależą przede wszystkim od inwestycji w przedsiębiorczość i zdolność gospodarki do innowacyjności. Strategia rozwoju regionalnego musi więc opierać się na dwóch nogach, na budowie infrastruktury materialnej i infrastruktury wiedzy. Tylko w ten sposób cały potencjał regionu będzie mógł zostać wykorzystany na rzecz rozwoju gospodarczego. nInfrastruktura – Środowisko – Energia
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
20 marca 2007 r.

New regional policies

Statement by Danuta Hübner, EU Commissioner for Regional Policies

Regional policies are aimed at reducing disproportion between development levels of Europe’s regions. An important part of the process is to make up for differences in broadly understood material infrastructure, including Ważną the infrastructure of transportation, environment protection and power generation. It is a key element of developing attractiveness of regions, one of three key priorities of Europe’s new regional policies for 2007-2013.

A region that wants to attract new investors must be aware that to a large extent they their location decisions on the basis of an assessment of the regions’ accessibility. The issue is not in the very existence of a road or railway line but the speed of connection which is translated into time and costs of transportation of goods or persons. Punctuality and speed of delivery is of special importance for those producers who manufacture on order, reducing the costs of storage. In such a situation, reliable and safe transportation link cannot be overestimated. We could see that when Poland lost competition for large foreign investments.

In the near future, transportation investments in Poland will be mostly financed with funds coming from Europe’s regional policy. Thus, it is worth remembering that such investments must be suited to the actual national and regional needs and based on several principles.

Firstly, transportation investments of regional, national and international significance must produce a cohesive network reflecting the directions of economic relations. The experience of infrastructure projects within the current Integrated Operational Program of Regional Development shows that sometimes it is difficult to achieve. Investments are often small and dispersed, taken up in response to urgent local needs, do not create a functional connection system and do not always fully provide for the needs of businesses operating in the area. That is because there is insufficient co-ordination at the national, regional and local levels.

Co-ordination is also required in planning development of air transportation. Although on the basis of the current growth rate of demand for air travel, it may seem that an airport is required in every voivodeship, the development of the air network has to be co-ordinated at the national level so that there is no unfair competition among airports in the near future.

Secondly, when preparing an investment, it is necessary to take into consideration at an earliest possible stage the impact of such projects on the local communities and natural environment. We must promote development of those sectors of transportation that are environment friendly, while the operation of each transportation sector should integrate the environmental, economic and social dimensions. We can notice today that an incorrect approach may cause that investments are blocked.

Thirdly, infrastructure investments should be accompanied by development of relevant traffic management systems with special stress on safety and intermodal transportation.

Additionally, investments in environment protection are required to enhance attractiveness of regions. That refers primarily to clean water supply, sewage treatment, waste management as well as management of natural resources or provision for the diversity of ecosystems. Investments related to sewage treatment and waste management are of special importance for the new Member States as they have to satisfy the pre-accession obligations in line with the binding interim timetable.

Europe’s regional policies may also support neutralisation of negative effects of industrial operations that will help adapt degraded areas to new economic activity. Such investments improve the condition of natural environment and increase investment attractiveness of the regions which continue to face adverse effects of heavy industry in their territories.

Environment protection also proves to be good business. Therefore, regional policies should invest in innovatory, environment friendly technologies. Such technologies enhance competitiveness of enterprises by reducing their production costs and increase export potential for their new products. Examples of such operations are investments reducing water consumption and raw materials, better waste management and lower levels of emissions of hothouse gases.

New regional policies put more stress on investments related to energy policies, promoting rational use of energy and energy production from renewable sources. Such operations improve the safety of energy supplies and enhance cost effectiveness, especially in a situation when energy prices remain high. They are also a major source of innovation in manufacturing processes and management. It will also be possible to support traditional sources of energy by investments in the development of transmission grids. However, such projects will be restricted to those instances when it can be proven that market forces are not enough.

Closing, it is worth stressing that there is a need to reconcile infrastructure investments with the requirements of Community law, in particular in the area of environment protection. this is of major importance to Poland which on the one hand in 2007-2013 will be carrying out the largest investment program in the EU and on the other hand – has large resources of natural environment. The context of environment protection is also related to a need for the Member States to respect two directives concerning an assessment of environmental impact. The first refers to all investments carried out within plans and programs (operational programs in the sphere of regional policies), while the other covers individual investment projects. Both procedures provide for social consultation and allowing for opinions of institutions responsible for environment protection. there is also a need to consider alternative proposals to carry out programs or projects. Each decision taken on the merits of economic benefits that may be harmful to the natural environment must be well justified and the performance of such investment must be accompanied by compensating measures.

Let me sum up – a clean environment, transportation access, power supply security are the factors deciding today to a large extent if a region is perceived as an attractive place to invest. Those are also factors that make qualified workers believe if a region or city is a good place to live. In the long run, Polish region when planning their development must find a place of their own and an opportunity in a global market, in networks or clusters that are key to global economy. One may not disregard the fact that the world is changing fast, that growth and new jobs depend primarily on investments in enterprise and innovation abilities of the economy. Thus, a strategy of regional development must stand firm on two legs – development of material infrastructure and knowledge infrastructure. This is the only way for the region’s potential to be used for economic development. n