Jakość VII
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 262 (5427) 09 listopada 1999 r.
Jakość i bezpieczeństwo człowieka i środowiska podstawą naszego działania
Rozmowa z Waldemarem Bołdaniukiem, zastępcą dyrektora w Polskim Górnictwie Naftowym i Gazownictwie S.A.
PGNiG S.A. Oddział Mazowiecki Okręgowy Zakład Gazownictwa „Gazownia Warszawska”, a ściślej mówiąc Dział Nowych Technik gazowni, otrzymał właśnie certyfikat ISO 9001 w zakresie projektowania, kompletacji, produkcji, instalowania i serwisu stacji gazowych: redukcyjnych, pomiarowych i redukcyjno-pomiarowych w zakresie ciśnień niskich, średnich i wysokich do 10 MPa, to …
To dla nas powód do dużej satysfakcji, ponieważ uzyskanie certyfikatu ISO 9001 jest potwierdzeniem, iż możliwy jest sukces techniczny w dziedzinie tak zaawansowanych konstrukcyjnie i technologicznie urządzeń, jakimi są stacje gazowe będące jednym z głównych elementów sieci gazowej, a ich niezawodne działanie ma szczególny wpływ na bezpieczne zaopatrywanie odbiorców w gaz ziemny.
Jest to także wymierny dowód uznania naszych kompetencji i dotychczasowych dokonań. Certyfikat systemu jakości jest potwierdzeniem przez niezależną jednostkę certyfikującą, że to co robimy, rzeczywiście odpowiada europejskim standardom, że jest to produkt bezpieczny, skonstruowany i wyprodukowany według najwyższych kryteriów jakości.
Co było powodem podjęcia decyzji o opracowaniu i wdrożeniu systemu Jakości w MOZG? Przecież wiąże się z tym nie tylko duży wysiłek organizacyjny, ale i finansowy…
Na naszą decyzję wpłynęło wiele czynników. Na wstępie pragnę podkreślić tradycje i znaczenie naszej firmy, która od 1856 roku zaopatruje w gaz stolicę kraju. Naszym dążeniem jest zapewnienie bezpiecznych dostaw gazu ziemnego.
Dziś, by funkcjonować i skutecznie konkurować na wolnym rynku energetycznym firma musi stawiać sobie wysokie wymagania. Nie bez znaczenia są zmiany w ustawodawstwie krajowym jak i europejskim, a także bliska perspektywa integracji Polski ze strukturami europejskimi. Mam na myśli nowe prawo energetyczne i wymagania norm europejskich z branży gazowniczej, według których projektowanie, budowa, próby, eksploatacja i konserwacja sieci gazowej wymaga stosowania systemu jakości. W ostatnich latach zaostrzyła się konkurencja wśród dostawców kompletnych obiektów dla gazownictwa. Szereg firm na polskim rynku posiada już certyfikaty, część jest w trakcie wdrażania systemów jakości. To właśnie, między innymi, miało wpływ na podjęcie w Gazowni Warszawskiej decyzji o konieczności opracowania, wdrożenia i certyfikowania systemu zapewnienia jakości. Wprowadzenie systemu jakości wiąże się oczywiście z nakładami, ale trzeba mieć świadomość, że zła jakość kosztuje jeszcze więcej.
Uzyskanie certyfikatu ISO 9001 to zasługa Działu Nowych Technik, który jest pańskim oczkiem w głowie. Czym zajmuje się ta jednostka?
Dział Nowych Technik stanowi małe ogniwo w strukturze zarządzania w Gazowni Warszawskiej. Postanowiliśmy jednak od czegoś zacząć.
Na początku lat dziewięćdziesiątych nastąpił szybki postęp techniczny szczególnie w branży gazowniczej. Postawiliśmy sobie wtedy za cel wdrażanie tego postępu, podwyższanie kwalifikacji personelu poprzez szkolenia i jednoczesne rozwijanie własnej produkcji nowoczesnych urządzeń gazowniczych. Z tej potrzeby został powołany w Gazowni między innymi Dział Nowych Technik. 
Działanie tej jednostki spowodowało rozwój produkcji krajowych gazomierzy przemysłowych, elektronicznych urządzeń pomiarowych stosowanych w stacjach gazowych pomiarowych. Opracowano i wdrożono do praktyki przemysłowej nowoczesne stanowiska pomiarowe do legalizacji gazomierzy. Zaprojektowano, wykonano i uruchomiono kilkadziesiąt stacji gazowych i punktów pomiarowych wg standardów europejskich oraz wprowadzono na rynek nowoczesne urządzenia redukcyjne i zabezpieczające o wysokich parametrach technicznych. Zmieniono przepisy odnośnie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać stacje gazowe na bardziej rygorystyczne, zwłaszcza w zakresie zabezpieczeń przed nadmiernym wzrostem ciśnienia w sieci gazowej.
W ten sposób uruchomiony został mechanizm konkurencyjności rynkowej sprzyjającej postępowi technicznemu, rozszerzaniu oferty produktów ukierunkowanych na różne potrzeby naszych odbiorców, jednocześnie sprzyjający obniżaniu kosztów urządzeń. Poprzez lansowanie zapotrzebowania na konkretne technologie i urządzenia, firmy polskie skutecznie rozwinęły produkcję krajową na potrzeby branży gazowniczej.
Opracowując system zapewnienia jakości w jednej z trudniejszych dziedzin działalności, a za taką uważam projektowanie, kompletację, produkcję, instalowanie i serwis stacji gazowych, chcieliśmy znaleźć potwierdzenie słuszności zasady, że zespół ludzi zaangażowanych w rozwój postępu technicznego, identyfikujący się z branżą gazowniczą może wspólnie osiągnąć sukces. Tak stało się w przypadku Działu Nowych Technik Gazowni Warszawskiej. Uzyskanie certyfikatu ISO 9001 jest również potwierdzeniem wysokich kwalifikacji całego zespołu, ale szczególna w tym zasługa kierującej tym działem pani inżynier Reginy Kolimas oraz czuwającej nad jakością pani inżynier Jadwigi Arciszewskiej.
W wielu środowiskach wciąż jeszcze pokutuje opinia, że system jakości związany z normami ISO to zbędna biurokracja. A jak jest w gazownictwie?
System zapewnienia jakości wymaga oczywiście pewnych działań – nazwijmy to biurokratycznych – ale w najlepszym tego słowa znaczeniu. Konieczne jest precyzyjne rozpisanie zarówno w księdze jakości, jak i w procedurach i instrukcjach operacyjnych zasad postępowania, a następnie ich stosowanie na co dzień. Uzyskujemy dzięki temu efektywny system zarządzania, a w konsekwencji lepsze i bardziej racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia funkcjonowanie organizacji. Firma, która tego nie rozumie przegrywa z konkurencją i wypada z rynku.
W tak złożonym systemie jakim jest gazownictwo, gdzie w procesie transportu i dystrybucji gazu ziemnego oraz budowy infrastruktury gazowniczej musimy czynić zadość znacznej liczbie wymagań określonych przepisami prawnymi i normami, dokonać wielu uzgodnień z organami administracji terenowej i państwowej, ochrony środowiska, a także uzgodnień z podwykonawcami w zakresie szczegółowego określenia parametrów i jakości dostarczanych zespołów i urządzeń, nadzorowania wykonawstwa i odbioru stacji – wymagany jest odpowiedni standard działań zgodny z najnowocześniejszymi zasadami teorii i praktyki zarządzania.
Krótko mówiąc, czynnikiem bezpośrednio oddziałującym na niezawodność systemu gazowniczego jest jakość. Wykorzystywanie certyfikowanych systemów zapewnienia jakości w gazownictwie jest inwestycją ze wszech miar opłacalną – i dla dostawcy, i dla odbiorcy gazu. Wiem, że podobnie myśli wiele firm pracujących na rzecz gazownictwa.
Jak to praktycznie wygląda w Dziale Nowych Technik Gazowni Warszawskiej?
Projektowane i realizowane przez nas urządzenia i obiekty na każdym etapie podlegają wielostronnej ocenie i weryfikacji w aspekcie wymagań określonych przez przepisy prawne, normy techniczne i nowoczesne systemy niezawodności. Dla każdego nowego projektu stacji gazowej, przygotowuje się i dokumentuje plany określające cele jakościowe przedsięwzięcia, poszczególne kroki w procesie realizacji wraz ze szczegółowym podziałem odpowiedzialności, procedury i instrukcje, metody badań, kontroli i modyfikacji, o ile takie są konieczne. 
Również proces projektowy prowadzony jest przez nas w sposób kontrolowany, co pozwala spełnić wszystkie wymagania określone przez klienta. Jako pierwsza organizacja w sektorze gazownictwa wprowadzamy do przeglądu projektu system oceny niezawodności FMECA dotyczący analizy rodzajów i skutków uszkodzeń. Jego kluczowym elementem jest bezpieczeństwo i niezawodność funkcjonowania projektowanych i realizowanych przez nas stacji redukcyjnych, pomiarowych i redukcyjno-pomiarowych.
Kolejnym ważnym elementem systemu mającym znaczenie dla bezpieczeństwa naszych urządzeń jest tryb współpracy z dostawcami i podwykonawcami. Dostarczane wyroby oraz świadczone usługi muszą spełniać najwyższe wymagania jakościowe i techniczne. W systemie oceny i kwalifikowania naszych dostawców i podwykonawców poprzeczkę wymagań ustawiliśmy bardzo wysoko. Równie surowe procedury weryfikujące jakość i bezpieczeństwo stosujemy na etapie realizacji i odbioru stacji gazowych.
Zrozumiałe więc, że nie każda firma potrafi temu sprostać. W efekcie spełnienie naszych wymagań przez dostawców powoduje, że współpracujemy z najlepszymi.
Praca uwieńczona otrzymaniem przez Gazownię Warszawską certyfikatu ISO to, jak sądzę, dopiero początek drogi…
Oczywiście. Przede wszystkim czeka nas nieustanne doskonalenie wdrożonego systemu oraz rozszerzenie w Gazowni Warszawskiej systemu jakości na obszar obsługi naszych klientów, a więc na cały obszar dostawy gazu.
Dziękuję za rozmowę.
Dorota Ścieżka
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.
Oddział Mazowiecki Okręgowy Zakład Gazownictwa „Gazownia Warszawska” w Warszawie
Dział Nowych Technik
00-224 Warszawa, ul. Kasprzaka 25
tel./fax (022) 632-01-82, tel. (022) 691-86-77