Energia XXIII
72 Międzynarodowe Targi Poznańskie
Technologie przemysłowe i dobra inwestycyjne
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 137 (5607) 13 czerwca 2000 r.
Turbiny gazowe ALSTOM Power
Wypowiedź Piotra Dobrowolskiego, dyrektora Zakładu Elektrowni Gazowych ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o. w Elblągu
Dla polskiej energetyki i przemysłu.
Zgodnie z założeniami polityki energetycznej kraju w najbliższych latach przewiduje się znaczący wzrost zużycia gazu do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Szersze stosowanie obiegów cieplnych z turbinami gazowymi o wysokiej sprawności umożliwi zwiększenie podaży energii elektrycznej, przy jednoczesnym dotrzymaniu zobowiązań Polski w zakresie emisji CO2, związków siarki i azotu, regulowanych przez Konwencję Klimatyczną.
| Model | Moc nominalna (ISO) |
| TB5000 | 3,9 MW |
| Typhoon | 4,4 MW |
| Typhoon | 4,7 MW |
| Typhoon | 5,0 MW |
| Typhoon | 5,2 MW |
| Tornado | 6,4 MW |
| Tornado | 6,7 MW |
| Tempest | 7,7 MW |
| Cyclone | 12,9 MW |
| GT35 | 17,0 MW |
| GT10B | 24,8 MW |
| GT10C | 29,0 MW |
| GTX100 | 43,0 MW |
| GT8C | 52,8 MW |
| GT8C2 | 57,5 MW |
| GT11N2 | 113,7 MW |
| GT13E2 | 165,1 MW |
| GT26 | 265,0 MW |
Wśród turbin, które uzupełniły ofertę elbląskiego ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o., na szczególną uwagę zasługują małe jednostki o mocy 4-14 MW. Turbiny te przeznaczone są głównie do zastosowań w energetyce rozproszonej oraz do napędów mechanicznych w przemyśle.
Współczesne turbiny gazowe cechuje wysoka temperatura gazów wylotowych, często powyżej 500°C. Wspomniana wcześniej wysoka sprawność obiegów cieplnych z turbinami gazowymi związana jest z wysokim stopniem wykorzystania energii pierwotnej paliwa, a zatem również z wykorzystaniem energii zawartej w spalinach. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem dla wykorzystania tej energii jest odbiór ciepła w kotłach odzysknicowych. Przykładowo, małe turbiny gazowe serii Typhoon z kotłem odzysknicowym z powodzeniem zastępują wysłużone kotły wodne w lokalnych ciepłowniach, eliminując jednocześnie ich uciążliwość dla środowiska.
Najsprawniejszym układem dla produkcji energii elektrycznej jest układ kombinowany, gazowo-parowy. Ze względów ekonomicznych budowane są przeważnie bloki z turbinami dużych mocy. Przykładowo obieg zbudowany z wykorzystaniem turbiny gazowej GT26 ma około 390 MW i sprawność bliską 60%.
Jednym z ciekawszych rozwiązań oferowanych przez ALSTOM Power jest konwersja na gaz istniejących układów parowych. Dobudowując turbinę gazową można bowiem osiągnąć wysoką sprawność obiegu kombinowanego, nie ponosząc kosztów budowy części parowej. Oczywiście rozwiązanie takie wymaga gruntownej znajomości istniejącego obiegu parowego, a zwłaszcza samej turbiny parowej. Fakt, iż większość turbin parowych zainstalowanych w Polsce wyprodukował właśnie elbląski ZAMECH, ułatwia przeliczenie krytycznych węzłów turbiny w nowych warunkach pracy.
ALSTOM Power dysponuje obecnie kilkoma wariantami rozwiązań dla obiegów z turbinami 200 MW z zastosowaniem turbiny gazowej GT26. Rozwiązania te są przeznaczone dla elektrowni oddalonych od kopalń węgla, ponoszących znaczne koszty transportu paliwa.
Konwersja na gaz staje się atrakcyjna również w przypadku małych ciepłowni wyposażonych w turbozespół parowy. Turbina gazowa małej mocy 4-15 MW znakomicie poprawia sprawność obiegu i obniża emisję zanieczyszczeń. Warto podkreślić, że kosztowne instalacje odsiarczania spalin buduje się przeważnie dla dużych jednostek energetycznych. W przypadku małej ciepłowni często jedynie zmiana paliwa może spowodować radykalne zmniejszenie uciążliwości takiego obiektu dla środowiska.
Kolejnym zastosowaniem turbiny gazowej jest napęd innego urządzenia, najczęściej dużego kompresora. Przykładem takiego zastosowania są turbiny GT10B wykorzystywane w budowanych na terenie Polski tłoczniach gazu. ALSTOM Power dostarcza kompletny układ turbiny gazowej połączonej z kompresorem, osłonę akustyczną, urządzenia pomocnicze oraz układ sterowania. Należy dodać, że w ramach umowy kooperacyjnej z firmą Dresser-Rand, w zakładach w Elblągu produkowane są również kompresory. Do końca roku w Polsce pracować będzie 8 turbokompresorów, a następne 9 uruchomionych zostanie w 2001 roku. ALSTOM Power posiada również bogatą listę referencyjną napędów z turbinami o mocy poniżej 15 MW.
W obiektach pod klucz turbina gazowa stanowi tylko pewną część wartości kontraktu. Istotnego znaczenia nabierają zatem pozostałe dostawy, które w miarę możliwości powinny być wytwarzane w kraju. Również w tym przypadku ponad 50-letnia tradycja ZAMECH-u, kontynuowana także po wejściu w struktury ABB, a następnie ALSTOM, zapewnia włączenie do realizacji projektu wielu polskich poddostawców.
Przykładem realizacji obiektu pod klucz może być pierwszy w Polsce obieg kombinowany zbudowany w EC Gorzów. Zainstalowana tu turbina GT8C o mocy 50 MW wykorzystuje lokalne źródło niskokalorycznego gazu.
Dla zapewnienia niezawodnej pracy urządzeń konieczny jest sprawny serwis. Dzięki wykorzystaniu lokalnej organizacji serwisowej czas oczekiwania na serwis skrócony jest do minimum, zaś zorganizowana współpraca z centrami produkcji oraz wykorzystanie możliwości produkcyjnych Zakładu Turbin elbląskiej spółki zapewnia kompleksową obsługę każdego klienta. W przypadku turbin małej i średniej mocy firma dysponuje na przykład zapasowymi wirnikami. Dzięki temu podpisując umowę serwisową ALSTOM Power może zagwarantować wysoką dyspozycyjność swoich urządzeń.
Założenia polityki energetycznej weryfikuje rynek. Stosunkowo wysoka cena gazu systemowego w porównaniu do osiągalnych na rynku cen energii (poza kontraktami długoterminowymi) ogranicza chwilowo rozwój energetyki opartej na spalaniu gazu. Z czasem jednak, rosnąca podaż tego paliwa spowoduje najprawdopodobniej zmiany w strukturze wytwarzania energii w Polsce, a co za tym idzie, wysoko sprawne układy z turbinami gazowymi będą się cieszyć coraz większym powodzeniem.
Turbiny gazowe produkowane są w Polsce od 1991 r. Dotychczas elbląski ABB Zamech, obecnie ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o., opuściło 27 turbin gazowych z serii GT8, o mocy około 55 MW. Turbina GT8C składała się z 9 modułów montowanych dopiero na miejscu budowy. Ostatnia z wyprodukowanych turbin, GT8C2, stanowiła 1 zwarty moduł, i popłynęła do stolicy Azerbejdżanu w postaci kompletnie zmontowanej i osłoniętej obudową kontenerową.
W Elblągu odbywa się częściowy montaż turbin gazowych GT10B. Tu produkuje się także kadłuby największych turbin gazowych GT24 i GT26. ALSTOM Power należy do nielicznych zagranicznych inwestorów, którzy zdecydowali się na realizację w Polsce części swojego programu rozwojowego w zakresie tak zaawansowanej technologii, jaką stanowią turbiny gazowe.
W dniu 12 maja 2000 r. ALSTOM przejął wszystkie udziały ABB w Grupie ABB ALSTOM POWER, utworzonej w połowie 1999 roku z połączenia segmentów energetycznych obu koncernów. Obecnie trwa proces integracji Grupy ze strukturami koncernu ALSTOM oraz zmiana jej nazwy na ALSTOM Power.
Grupa jest nadal liderem pod względem zainstalowanej mocy, sięgającej 20% mocy wszystkich elektrowni na świecie.
Na terenie Polski w jej skład wchodzą 3 spółki:
- ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o. (dawny ABB Zamech),
- ABB ALSTOM POWER Generators Sp. z o.o. (dawny ABB Dolmel),
- ABB ALSTOM POWER FlowSystems Sp. z o.o. (dawny ABB ZUC).
Rejestracja nowych nazw spółek spodziewana jest w lipcu br.
- Informacje o firmie ABB ALSTOM POWER Sp. z o.o.