Energia XXV
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 296 (5766) 20 grudnia 2000 r.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne sojusznikiem rozwoju Giełdy Energii
Wypowiedź Krzysztofa Żmijewskiego, prezesa PSE S.A.

Miejsce i rolę Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA na rynku energii elektrycznej określiło w roku 1996 Prawo energetyczne. Polskim Sieciom Elektroenergetycznym SA powierzono funkcję Operatora Systemu Przesyłowego, który między innymi prowadzi ruch sieci przesyłowej, świadczy usługi przesyłowe, zapewnia dostawy energii elektrycznej odbiorcom przyłączonym do systemu przesyłowego, zapewnia sprawne funkcjonowanie i rozwój połączeń krajowego systemu elektroenergetycznego z zagranicznymi systemami elektroenergetycznymi, prognozuje krajowe zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną.

Ponadto Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA jako Operator Systemu Przesyłowego zapewniają rozwój infrastruktury sieciowej, dostosowując ją do rozwoju i wymagań rynku energii elektrycznej oraz do utrzymania bezpieczeństwa energetycznego kraju. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA, jako Operator Systemu Przesyłowego spełniają najwyższy stopień niezależności, tj. księgowe i organizacyjne wydzielenie obrotu od przesyłu, wymagane przez Unię Europejską. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA stopniowo wycofują się z krajowego obrotu energią elektryczną, zachowując aktywność tylko w zakresie, który wynika z funkcji Operatora Systemu Przesyłowego. Przesył energii elektrycznej, realizowany przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA podlega regulacjom taryfowym, to znaczy, że ceny za tę usługę ustalone są przez Urząd Regulacji Energetyki.

Ważnym zadaniem, jakie postawiono przed Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi jest zorganizowanie dla potrzeb rynku energii i funkcjonowania Giełdy Energii precyzyjnie działającego rynku bilansującego i rynku kontraktowego. Należy również podkreślić, że dla skutecznej liberalizacji rynku energii elektrycznej w całym krajowym systemie elektroenergetycznym niezbędne jest wdrożenie sformalizowanych zasad współdziałania operatorów systemów sieciowych, które będą tworzyły jednolity i spójny system.

Rozpoczęcie działalności w połowie tego roku przez Giełdę Energii stanowi jeden z elementów liberalizacji obrotu energią elektryczną. Największymi akcjonariuszami giełdy są między innymi Skarb Państwa, oraz takie firmy, jak „Elektrim”, Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA, „Endesa”, Giełda Papierów Wartościowych. W Polsce założono szczególny sposób budowania rynku energii elektrycznej. W innych krajach giełdy energii stanowią własność prywatną, należą do operatora systemu przesyłowego lub są własnością rządu. W Polsce Giełda Energii jest własnością wspólną uczestników rynku energii elektrycznej, Skarbu Państwa i Operatora Systemu Przesyłowego. Taki model giełdy energii powinien umożliwić jej harmonijny rozwój.

Polskim Sieciom Elektroenergetycznym SA posiadającym 10% akcji Giełdy Energii SA, zależy na jej jak najlepszym rozwoju. PSE SA chociaż są udziałowcem Giełdy Energii, nie mają wpływu na to, kto staje się uczestnikiem giełdy, tzn. na oferty składane na Giełdzie Energii przez wytwórców i odbiorców. Istotną rzeczą jest, aby Giełda Energii funkcjonowała, budując swoją wartość i wiarygodność na rynku u wszystkich graczy giełdowych – obecnych i przyszłych.

Niektórzy przedstawiciele branży energetycznej uważają jednak, że giełda nie rozwija się w zadowalającym tempie. Około

70% krajowej sprzedaży energii stanowią kontrakty długoterminowe, realizowane przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA, 4% – energia ze źródeł, których praca jest konieczna ze względów technologicznych. Jednak 25% krajowego obrotu energią odbywa się na podstawie dobrowolnych umów między uczestnikami rynku, a tylko 1% obrotu energią elektryczną przechodzi przez Giełdę Energii.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA z własnej woli wycofują się z udziału w obrocie energią elektryczną, chociaż nie istnieją ku temu żadne obligacje ustawowe. Tempo wycofywania się Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA z obrotu energią elektryczną uwarunkowane jest jedynie możliwościami prawnymi, tj. tempem wdrażania systemu opłat kompensacyjnych (SOK), których zasady zostały zatwierdzone przez rząd. Trzeba wspomnieć również w tym miejscu, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA nie czerpią żadnych zysków z tytułu realizowania kontraktów długoterminowych i zwolnienie spółki z tego obowiązku jest dla niej bardzo korzystne. Trzeba wziąć jednak pod uwagę fakt, że kontrakty długoterminowe stanowią zabezpieczenie kredytów, jakie zaciągnęli producenci energii elektrycznej. Kredyty te stanowią około 10% portfela kredytowego polskich banków.

Restrukturyzacja kontraktów długoterminowych będzie odbywać się w przyszłym roku, ale nowelizacja Prawa energetycznego nie nakłada jednak na producentów energii obowiązku przystąpienia do tego programu. W elektroenergetyce polskiej występuje znaczna nadwyżka mocy zainstalowanej, co nie pozwala wykorzystać możliwości produkcyjnych elektrowni. Mimo że na handel giełdowy na rynku energii elektrycznej jest dość miejsca, wymaga to jednak od firm wytwórczych zrezygnowania z handlu energią elektryczną na podstawie dobrowolnych umów dwustronnych na korzyść transakcji przeprowadzanych na Giełdzie Energii.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA nie ustają w działaniach dotyczących rozwoju rynku energii elektrycznej. Pierwszym etapem tych działań będzie uruchomienie rozliczeń godzinowych, następnie zaproponowanie transakcji typu intra day i całkowite uruchomienie mechanizmów rynkowych do końca 2001 roku. W pracach nad rynkiem energii elektrycznej uwzględnia się również tak zwany EuroRynek, tj. przygotowanie rozwiązań rynkowych do integracji Polski z Unią Europejską.

Aby rynek energii elektrycznej działał harmonijnie, muszą w jego rozwój włączyć się wszyscy uczestnicy. Muszą powstać sprawne systemy planowania, musi nastąpić rozwój systemów pomiarowo-rozliczeniowych oraz systemów przedkładania przez podmioty ofert bilansujących oraz systemów ich oceny ekonomicznej.

Dla rozwoju rynku niezmiernie ważne jest również wdrożenie systemów doboru jednostek wytwórczych do ruchu oraz wprowadzenie zasad zarządzania ryzykiem oraz współpraca ze wszystkimi uczestnikami rynku.

We wszystkich tych zadaniach Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA pełnią funkcję promotora i lidera, mając jednocześnie pełne przekonanie, że na końcowy sukces musi się złożyć wysiłek wszystkich uczestników rynku.

 

• Informacje o firmie Polskie Sieci Elektroenergetyczne