Energia XXV
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 296 (5766) 20 grudnia 2000 r.

Podstawowe bariery rozwoju konkurencyjnego rynku energii elektrycznej
Wypowiedź Jarka Astramowicza, prezesa Enron Poland Sp. z o.o.

 

Doświadczenia z zachodnioeuropejskich rynków energii dowodzą, że liberalizacja rynku przynosi korzyści dla wszystkich jego uczestników. Prowadzi do obniżenia cen energii dla odbiorców końcowych, zwłaszcza zakładów przemysłowych i przedsiębiorstw. Tym dwóm ostatnim daje możliwość stosowania instrumentów zarządzania ryzykiem pozwalających na poprawę stabilności przychodów i wiarygodności kredytowej. Zwiększa też efektywność i ogranicza koszty działalności przedsiębiorstw energetycznych.

Aby polscy odbiorcy i firmy energetyczne mogły odnosić korzyści z istnienia konkurencji na rynku, niezbędne jest jak najszybsze usunięcie istniejących barier utrudniających pełną liberalizację sektora.

Rozwiązania wymaga przede wszystkim problem rzeczywistego i niedyskryminacyjnego dostępu stron trzecich do sieci przesyłowych (tzw. zasada TPA). Gwarantowany prawem dostęp do sieci jest bowiem nadal warunkowy i w zasadzie nierealizowalny w praktyce. Taka sytuacja umożliwia spółkom dystrybucyjnym stosowanie rozwiązań, które skutecznie blokują działalność firm zajmujących się handlem energią. Duży stopień skomplikowania zasad rynku energii i dotychczasowy brak regulacji prawnych na poziomie rozporządzeń wykonawczych utrudniają odbiorcom końcowym dokonanie oceny korzyści płynących z możliwości odejścia od cen narzuconych im przez system taryfowy. Firmy handlu energią zmuszone są zatem do przełamywania oporów nie tylko spółek dystrybucyjnych, lecz również odbiorców. Jedynym ich argumentem może być zaoferowanie klientom lepszych niż dotychczasowe warunków zakupu energii.

Urząd Regulacji Energetyki, którego zadaniem jest promowanie konkurencji, powinien zatem jak najszybciej znieść obowiązek zatwierdzania taryf dla firm handlowych, gdyż utrzymywanie przez nie najniższych możliwych cen jest wymuszone przez opisane wyżej uwarunkowania.

Sztywne ramy procesu zatwierdzania taryf blokują ponadto rozwój płynnego rynku, który tworzy wskaźniki stanowiące bazę projekcji przyszłych cen energii. Ma to kardynalne znaczenie dla potencjalnych inwestorów zainteresowanych prywatyzacją sektora elektroenergetyki, którzy nie mają możliwości oszacowania wartości prywatyzowanych przedsiębiorstw na podstawie obiektywnej analizy rynku.

Zagrożeniem dla dalszego rozwoju konkurencji są też przepisy ustawy o giełdach towarowych. Blokują one możliwość bezpośredniego konkurowania ze sobą giełd energii oraz uniemożliwiają uczestnikom zawieranie kontraktów dwustronnych, jeśli przedmiotem takiego kontraktu jest towar „identyczny” z towarem, który został dopuszczony do obrotu na giełdzie. Ustawa wprowadza także niczym nieuzasadnione ograniczenia w handlu instrumentami pochodnymi od energii elektrycznej, narzucając koncesjonowanym uczestnikom rynku energii konieczność używania domów maklerskich jako pośredników.

Aby nie dopuścić do dalszego spowolnienia procesu urynkowienia sektora energetyki, niezbędne jest jak najszybsze wdrożenie nowych zasad dotyczących bilansowania i rozliczeń. Funkcjonowanie godzinowego rynku bilansującego pozwoli na przejęcie przez uczestników rynku bezpośredniej odpowiedzialności finansowej za odchylenia pomiędzy zakontraktowanymi a rzeczywistymi przepływami energii oraz zagwarantuje optymalizację decyzji w zakresie wytwarzania i zużycia energii. Umożliwi również wejście na rynek firmom handlowym oferującym produkty związane z zarządzaniem ryzykiem.

Usunięcie tych podstawowych barier oraz prawidłowe wdrożenie wszystkich niezbędnych mechanizmów rynkowych jest warunkiem koniecznym, aby nastąpiło zwiększenie efektywności we wszystkich podsektorach elektroenergetyki.

Enron jest wiodącą międzynarodową firmą zajmującą się obrotem energią elektryczną, gazem i metalami, a także oferującą usługi w zakresie telekomunikacji i zarządzania ryzykiem. W 1999 roku firma osiągnęła 40 miliardów dolarów przychodu, a w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2000 roku – 60 miliardów dolarów.

Enron Poland Sp. z o.o.
00-113 Warszawa, ul. Emilii Plater 53
tel. (022) 526-53-00, fax (022) 526-53-99
e-mail: [email protected]
http://www.enron.pl

 

• Informacje o firmie Enron Poland Sp. z o.o.