Energia – Środowisko
Dodatek promocyjno-reklamowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
nr 268 (6946) 16 listopada 2004 r.

Producenci i importerzy baterii oczekują zrozumienia i pomocy

21 października br. sejmowa Podkomisja Nadzwyczajna ds. rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. 2001.63 poz. 639 z dnia 22 czerwca 2001 r. z późn. zm.) postanowiła rekomendować Sejmowi obniżenie wskaźników odzysku i recyklingu baterii pierwotnych, o których mowa w Załączniku nr 4 do ustawy (wskaźniki te dotyczą 2007 r.) z 50% do 35% i podwyższenie wskaźnika recyklingu akumulatorów małogabarytowych z 50% do 60%.

Decyzję podkomisji trzeba oceniać w świetle wyników analizy dotychczasowych, dwuletnich doświadczeń budowy krajowego systemu selektywnej zbiórki baterii. Okazuje się bowiem, iż wskaźniki ustalone w aktualnie obowiązującej ustawie są całkowicie nieosiągalne w tak krótkim okresie – zaledwie pięciu lat. Dowodem tego są zarówno wyniki zbiórki i odzysku baterii osiągnięte w Polsce w latach 2002-2003, jak i prognozy dot. roku bieżącego i lat najbliższych. W przeciwieństwie do odpadów z opakowań i do innych rodzajów odpadów poużytkowych, w przypadku baterii wymagane wskaźniki nie zostały osiągnięte, pomimo wysiłków producentów, organizacji odzysku, części samorządów (gmin, związków komunalnych oraz nielicznych powiatów) i firm gospodarki odpadami. W 2002 r. udało się zebrać i zapewnić odzysk zaledwie 1% baterii wprowadzonych na rynek, wobec 5% wymaganych zgodnie z ustawą, natomiast w roku ubiegłym uzyskano 4,9% wobec wymaganych 7%¹⁾. Wg sygnałów płynących z gmin i z organizacji odzysku wskaźniki odzysku i recyklingu baterii nie zostaną także osiągnięte w roku bieżącym. W opinii przedsiębiorców – członków Stowarzyszenia Producentów i Importerów Baterii i Akumulatorów Małogabarytowych (PPBA), w takiej sytuacji zamiast podwyższać jeszcze bardziej poziomy odzysku i recyklingu, należy je obniżyć w sposób bardziej zdecydowany. PPBA proponuje, aby zmodyfikować je w następujący sposób:

Dla uzasadnienia tego postulatu, należy podkreślić, iż Polska jest jedynym krajem akcesyjnym, w którym obligatoryjne poziomy odzysku i recyklingu zostały wprowadzone praktycznie bez żadnego okresu przejściowego. Tymczasem zużyte baterie są specyficznym rodzajem odpadów; występują one w olbrzymim rozproszeniu w zmieszanych odpadach komunalnych, a z racji niewielkich rozmiarów nie daje się ich ręcznie wysortować na składowiskach.

Przeważająca większość mieszkańców kraju nie ma wpojonego nawyku oddzielnego gromadzenia baterii po zużyciu i wyrzuca je po prostu do śmieci.

Należy podkreślić, iż wskaźniki zaproponowane przez Podkomisję Nadzwyczajną znacznie wykraczają powyżej wymagań rozpatrywanych aktualnie w Unii Europejskiej. W projekcie nowej Dyrektywy Unii Europejskiej ws. baterii i akumulatorów, który jest obecnie konsultowany z rządami, przedsiębiorcami, władzami regionalnymi i organizacjami konsumenckimi państw członkowskich UE, Komisja Europejska zakładała początkowo, iż wymagany wskaźnik recyklingu wynosić będzie 120 g rocznie/mieszkańca. Nowy, kompromisowy projekt dyrektywy przygotowany przez prezydencję holenderską przewiduje, iż zamiast parametru masy (x gramów/mieszk.) wprowadzone zostaną wskaźniki procentowe (analogicznie jak w Polsce), przy czym zakłada się, iż wskaźnik recyklingu w wys. 30% masy baterii wprowadzonych na rynek, zacznie obowiązywać w cztery lata po transpozycji przepisów dyrektywy do ustawodawstwa krajowego państw członkowskich. Dyrektywa prawdopodobnie wejdzie w życie 1.01.2006 r., a państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy na dokonanie jej transpozycji do prawa krajowego. Oznacza to, iż ww. czteroletni okres „dostosowawczy” rozpocznie się najwcześniej w połowie 2007 r., czyli 30% poziom zbiórki i recyklingu będzie wymagany na obszarze Jednolitego Rynku UE dopiero od 1.07.2011 r.!

W opinii PPBA nie ma żadnego uzasadnienia, aby jeszcze wyższe wskaźniki odzysku i recyklingu musiały zostać osiągnięte w Polsce aż o cztery lata wcześniej. Są co najmniej trzy ważkie powody zmiany wskaźników, proponowanych obecnie jako cel ekologiczny do osiągnięcia w 2007 roku, tzn. poddanie odzyskowi i recyklingowi 35% baterii pierwotnych, a recyklingowi aż 60% akumulatorów małogabarytowych:

• przedsiębiorcy potrzebują więcej czasu na zbudowanie ogólnokrajowego systemu selektywnej zbiórki i odzysku zużytych baterii,
• potrzeba czasu i znacznych środków finansowych na uświadomienie konsumentom – użytkownikom baterii, potrzeby ich selektywnego gromadzenia i następnie przekazywania do odzysku,
• „deficyt” odzyskiwanych baterii powoduje konieczność uiszczania rosnących opłat produktowych przez tych przedsiębiorców i organizacje odzysku, którzy odpowiedzialnie traktują swoje obowiązki wobec środowiska (wprowadzają baterie na rynek w sposób legalny, posługują się wyłącznie oryginalnymi dokumentami potwierdzającymi spełnienie obowiązku odzysku lub recyklingu); w sytuacji słabości organów kontrolnych aparatu państwowego, rodzi to poważne uprzywilejowanie podmiotów omijających przepisy, a w niedalekiej przyszłości może wręcz zachęcać do łamania prawa.

Co gorsza, na rynku znajdzie się więcej baterii tzw. niemarkowych lub wręcz podrabianych²⁾, o znacznie mniejszej pojemności energetycznej, a tym samym o krótszym okresie użytkowania.

Wskutek tego, legalnie działający producenci i importerzy baterii lub działające w ich imieniu organizacje odzysku, znajdą się w jeszcze trudniejszej sytuacji, aniżeli dotąd, albowiem to na nie spadnie ciężar zapewnienia odzysku baterii pochodzących z przemytu i z nierejestrowanego importu.

Wnioski z powyższej analizy są jednoznaczne: producenci i importerzy baterii potrzebują zrozumienia i pomocy tak ze strony władz publicznych (Sejmu i Senatu, rządu i administracji samorządowej), jak i wszystkich tych, którzy na swoim terenie mogą zbierać zużyte baterie: zakładów przemysłowych, jednostek handlowych, firm gospodarki odpadami itd. n

 

1. Są to wskaźniki odzysku dla baterii pierwotnych, natomiast wymagane wskaźniki recyklingu akumulatorów Ni-Cd były wyższe i wynosiły odpowiednio 10% w 2002 r. i 15% w 2003 r;
2. na podstawie danych uzyskanych dzięki Organizacji Odzysku REBA S.A. oraz Centralnemu Laboratorium Akumulatorów i Ogniw wśród zużytych baterii zebranych selektywnie w 2004 r. można wyodrębnić ok. 200 rodzajów (nazw własnych), w tym kilkadziesiąt „imitacji” produktów markowych.

02-954 Warszawa, ul. Kubickiego 19 lok. 16,
tel. (022) 550-61-08, fax (022) 550-61-09
infolinia: 0 801 363-373
e-mail: [email protected]
www.reba.pl

 

• Informacje o firmie REBA Organizacja Odzysku