Jakość – Normalizacja – Certyfikacja
Dodatek lobbingowy do „RZECZPOSPOLITEJ”.
23 czerwca 2009 r.

Akredytacja w Unii Europejskiej

Od nowego roku wejdzie w życie Rozporządzenie nr 765/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej określające ramy prawne dla akredytacji.

Rozporządzenie odnosi się zarówno do akredytacji obligatoryjnej, jak i dobrowolnej. Zawarte w nim wymagania dla krajowych jednostek akredytujących służą zwiększeniu zaufania do akredytacji nie tylko ze strony jednostek oceniających zgodność, a więc jednostek certyfikujących, inspekcyjnych, laboratoriów badawczych i wzorcujących, ale także ze strony władz publicznych, przemysłu, a w konsekwencji całego społeczeństwa. Aby to osiągnąć, władze krajów członkowskich UE odpowiedzialne są za monitorowanie działalności swojej krajowej jednostki akredytującej. Wymaga się m.in., aby były one niezależne od ocenianych przez siebie jednostek oceniających zgodność, były obiektywne i bezstronne, posiadały kompetentnych pracowników, nie oferowały usług, które świadczą ich klienci oraz prowadziły działalność nie nastawioną na zysk.

Nałożony został również obowiązek, aby państwa członkowskie upoważniły swoje krajowe jednostki akredytujące do przeprowadzania akredytacji w charakterze władzy publicznej i nadały temu formalny status. Akredytacja została także uznana jako usługa niepodlegająca konkurencji. Wyłączając akredytację z obszaru konkurencji, przewiduje się, że państwo członkowskie UE może posiadać tylko jedną krajową jednostkę akredytującą. Efektem jest znaczne ograniczenie w korzystaniu z akredytacji transgranicznej. Najważniejszą jednak informacją dla akredytowanych jednostek i jednostek ubiegających się o akredytację jest zagwarantowanie, iż w Unii Europejskiej wystarczy tylko jeden certyfikat akredytacji, który będzie uznawany na całym terytorium Unii. W praktyce oznacza to uniknięcie wielokrotnej akredytacji, a tym samym ograniczenie kosztów związanych z ubieganiem się i utrzymaniem akredytacji. Jednostka oceniająca zgodność zainteresowana uzyskaniem akredytacji zobowiązana jest do złożenia wniosku do krajowej jednostki akredytującej w państwie, w którym prowadzi działalność.

Dla zapewnienia równego poziomu kompetencji krajowych jednostek akredytujących, a w konsekwencji jednostek oceniających zgodność, a także ułatwienia wzajemnego uznawania certyfikatów akredytacji oraz wyników ocen zgodności wydawanych przez akredytowane jednostki wprowadzono system oceny wzajemnej. Ocenie mają podlegać krajowe jednostki akredytujące. European co-operation for Accreditation (EA) – organizacja zrzeszająca jednostki akredytujące w Europie została uznana jako organizacja odpowiedzialna za prowadzenie i nadzór nad tym systemem (efektem pozytywnego przejścia oceny jest podpisanie wielostronnego porozumienia – Multilateral Agreement, MLA).
Krajowe jednostki akredytujące zobowiązane są do członkostwa w EA i systematycznego poddawania się wzajemnej ocenie.

Prace nad uznaniem akredytacji jako usługi działającej na rzecz interesu publicznego oraz określeniem roli i znaczenia EA trwały od początku 2003 roku. Celem prac było wzmocnienie roli akredytacji i nadanie jej odpowiednich ram prawnych na terenie Unii Europejskiej. Sprawą podpisania formalnego porozumienia pomiędzy Komisją Europejską i EA zajmowała się specjalnie powołana przy Komisji grupa robocza – SOGS (the Senior Officials Group for Standardisation and Conformity Assessment), składająca się z przedstawicieli Komisji Europejskiej, EA, przedstawicieli administracji państwowej poszczególnych państw UE i innych stron zainteresowanych akredytacją. W efekcie 13 sierpnia 2008 roku opublikowano Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r., ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93. Po wielu latach intensywnych działań, po raz pierwszy na poziomie Wspólnoty, określono więc ramy prawne dla akredytacji, ustanawiając zasady jej organizacji i funkcjonowania.

W Polsce akredytacja udzielana jest przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA), które ustawowo zostało upoważnione do prowadzenia tego typu działań jako jedyna krajowa jednostka akredytująca w świetle Rozporządzenia nr 765/2008.

01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42
tel. 022 355-70-00, fax 022 355-70-18
www.pca.gov.pl