Nasze Zdrowie III
Dodatek promocyjno-reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 212 (6895) 9 września 2004 r.

Homeopatia we współczesnej medycynie

Rozmowa z dr. Robertem Księżopolskim, konsultantem medycznym Boiron Sp. z o.o. w Polsce

Możemy spotkać różne opinie na temat homeopatii. Często również wiedza na ten temat nie jest zbyt duża. Dlaczego, pana zdaniem, warto propagować tę metodę leczenia?

Terapia homeopatyczna ma swoją długą tradycję. Jest znana i popularna w Europie od ponad 200 lat. Można powiedzieć, że powstała wraz z rozwojem myślenia racjonalistycznego, ponieważ opierała się na doświadczeniach empirycznych. Jej prekursorami byli osiemnastowieczni lekarze, stosujący w swojej epoce całkowicie typowe leczenie. Rozwój homeopatii towarzyszył postępowi w medycynie, chemii i farmacji.

W ostatnich latach coraz większe znaczenie w medycynie ma umiejętność dostrzegania nie tylko dolegliwości u pacjenta, ale przede wszystkim spojrzenia na człowieka jako indywidualność. W tym kontekście warto podkreślić, że leki homeopatyczne są wykorzystywane z powodzeniem w codziennej terapii, zwłaszcza lekarzy pierwszego kontaktu, a receptariusz homeopatyczny jest bardzo bogaty.

Dawna medycyna jeszcze w XIX wieku korzystała z wielu surowców mineralnych. Znaczna ich część obecnie nie jest wykorzystywana lub bywa rzadko stosowana. Wiele z tych preparatów po prostu nie funkcjonuje w powszechnej świadomości jako substancje lecznicze. Dawniej taka terapia często była niebezpieczna dla pacjentów. Stąd u lekarzy zrodziła się idea, aby stosować niewielkie dawki leków i uniknąć dzięki temu efektów ubocznych. Stosowano leki pochodzenia roślinnego w niewielkich dawkach wagowych, zgodnie z regułą podobieństwa. W myśl zasady, że dana substancja, która wywołuje pewne objawy u osoby zdrowej, może także te objawy zmniejszyć lub usunąć u osoby chorej. Także wtedy, gdy zostały wywołane przez chorobę, np. gorączka, biegunka czy podrażnienie skóry.

Dlaczego homeopatia dzisiaj? Można powiedzieć, że ta dziedzina medycyny po prostu rozwija się naturalnie od ponad 200 lat, przeżywając swoje wzloty, a także okresy mniejszego zainteresowania. Niewątpliwie wielką zaletą homeopatii jest całościowe podejście do pacjenta. Wpływ otoczenia i tryb życia pacjenta to ważne elementy, które pomagają lekarzowi uzyskać indywidualny obraz choroby pacjenta. Homeopatia zatem wymaga aktywnej postawy od pacjenta, a od lekarza uważnego słuchania i rozmowy z pacjentem. Jest to terapia ekologiczna, leki są bowiem produkowane z surowców pochodzenia roślinnego, mineralnego i zwierzęcego. Stosuje się je w rozcieńczeniu, dlatego są nietoksyczne.

W Polsce homeopatia wciąż jest traktowana jako leczenie alternatywne, czy tak powinno być nadal? Jakie miejsce powinna ona zająć w systemie opieki zdrowotnej?

W niektórych krajach homeopatia jest elementem systemu opieki zdrowotnej. Na przykład w Wielkiej Brytanii działają specjalistyczne szpitale, które leczą zarówno lekami homeopatycznymi, jak też klasycznymi metodami. Funkcjonują one w ramach publicznej służby zdrowia. Jednym z nich jest, działający w strukturze szpitali akademickich, Królewski Szpital Homeopatyczny w Londynie. Szpital ten jest również ważnym ośrodkiem badań w dziedzinie homeopatii. We Francji leczenie homeopatyczne także jest stosowane w publicznej służbie zdrowia. Leczenie i leki homeopatyczne są tam refundowane.

Trudno dziwić się popularności homeopatii, albowiem analizy medyczne i ekonomiczne, publikowane przez niezależne instytucje badawcze udowodniły, że leczenie przy użyciu leków homeopatycznych jest w większości przypadków tańsze. Odnosi się to szczególnie do zwalczania ostrych infekcji górnych dróg oddechowych. Homeopatia jest w tym wypadku skuteczna i tańsza niż inne metody leczenia. Miejsce homeopatii w strukturze służby zdrowia zależy od tradycji danego kraju. W niektórych krajach, także w Polsce, pierwsi lekarze stosujący leki homeopatyczne pojawili się na terenie różnych zaborów już w pierwszej połowie XIX wieku, w okresie międzywojennym homeopatia polska rozwijała się dość dynamicznie, co przeciął wybuch wojny. W okresie powojennym homeopatia w naszym kraju nie należała do preferowanych dziedzin medycyny, a zakaz zrzeszania się utrudniał jej rozwój. Od 1989 roku obserwujemy zdecydowany wzrost zainteresowania pacjentów, lekarzy i farmaceutów zagadnieniami związanymi z leczeniem homeopatycznym.

Sądzę, że popularność homeopatii w naszym kraju będzie rosła, wraz z rosnącą świadomością i popularyzacją obiektywnej wiedzy na temat tego sposobu skutecznego i bezpiecznego leczenia. Unia Europejska czy agendy ONZ, np. Światowej Organizacji Zdrowia zajmujące się polityką zdrowotną, wypracowują standardy postępowania, z których my również korzystamy. Postępująca globalizacja zbliża nas do innych krajów także w dziedzinie medycyny. Warto podkreślić, że rezolucja WHO rekomenduje stosowanie medycyny tradycyjnej, takiej jak m.in. ziołolecznictwo i homeopatia. Zwraca uwagę, że są to sposoby leczenia znane od lat i skuteczne w wielu dolegliwościach. Oczywiście nie wszystkich, trudno bowiem wyobrazić sobie leczenie wielu chorób homeopatycznie czy ziołolecznictwem.

Jednym z najważniejszych zadań jest teraz określenie miejsca i roli homeopatii we współczesnej medycynie i w jej rozwoju. Nie mam wątpliwości, że homeopatia powinna rozwijać się w ramach systemu opieki zdrowotnej, z poszanowaniem standardów postępowania lekarskiego.

W jaki sposób zamierzają państwo propagować tę metodę leczenia wśród lekarzy i ich pacjentów?

Podstawowymi metodami propagowania homeopatii jest edukacja i informacja. Chodzi przede wszystkim o upowszechnienie informacji, które do tej pory są znane jedynie wąskiemu gronu specjalistów. Niewiele osób, także ze środowiska medycznego wie np. o rekomendacji WHO dla medycyny tradycyjnej, w tym homeopatii. Również istotna jest kwestia upowszechniania informacji na temat wyników badań dotyczących homeopatii, które są zwykle publikowane jedynie w czasopismach specjalistycznych.

Na przykład prestiżowy magazyn naukowy „Physica A” opublikował bardzo istotne wyniki badań, które pokazują pewien mechanizm działania i przenoszenia informacji za pośrednictwem struktury roztworów. Dzięki tym badaniom jesteśmy bliżej poznania mechanizmu działania leków homeopatycznych. To niedaleka przyszłość, ale już teraz dysponujemy wynikami licznych badań klinicznych, które mówią o skutecznym zastosowaniu terapeutycznym leków homeopatycznych w określonych wskazaniach.

Dla firmy Boiron Polska staje się jednym z najważniejszych rynków w naszej części Europy. Jakie są najmocniejsze strony państwa oferty?

Boiron jest w dziedzinie homeopatii twórcą wielu unikatowych rozwiązań i patentów, które świadczą o wysokiej jakości produktów.

Firma Boiron ma wieloletnie tradycje i doświadczenie w dziedzinie homeopatii. Naszą mocną stroną jest silne zaplecze naukowo-badawcze. To wszystko decyduje o innowacyjności i wysokiej jakości naszych produktów. Warto jeszcze wspomnieć, że we Francji Boiron jest kojarzony z pracodawcą, który wprowadził wysokie standardy polityki społecznej i socjalnej. Ogromną wagę przywiązujemy również do zasad etycznych w działaniu marketingowym.

 

Boiron Laboratorium Boiron zostało założone we Francji w 1932 r. Od 1968 r. firma rozwija produkcję leków homeopatycznych we Francji i tworzy sieć dystrybucji. Obecnie Boiron ma 29 własnych ośrodków dystrybucji i informacji we Francji, 5 filii zagranicznych oraz przedstawicielstwa i punkty sprzedaży. Boiron jest właścicielem Laboratoriów HERBAXT, drugiego co do wielkości producenta preparatów zawierających mikroelementy we Francji. Posiada także ponad 40 proc. udziałów UNDA – największego belgijskiego producenta leków homeopatycznych. Boiron ma 65-procentowy udział we francuskim rynku leków homeopatycznych, 30-procentowy w europejskim i 15-procentowy w światowym. Leki Boiron produkuje rocznie 100 milionów jednoskładnikowych leków homeopatycznych oraz całą gamę złożonych preparatów, jak: Oscillococcinum, Sedatif PC, Stodal, Homeovox, Sportenine. Ponadto wytwarza serię past do higieny jamy ustnej Homeodent, produkty do pielęgnacji ciała Soins quotidiens oraz leki ziołowe Phytotherapie. Leki są dostępne wyłącznie w aptekach. Dystrybucja odbywa się przez prawie wszystkie hurtownie leków w Polsce.

Jednym z najbardziej znanych leków Boiron jest Oscillococcinum. Jakie jego cechy zdecydowały, że stał się tak popularny?

Jednym ze sztandarowych naszych produktów jest lek homeopatyczny Oscillococcinum. Twórcą leku był doktor Louis Rey, który w 1919 roku prowadził badania dotyczące różnych materiałów biologicznych, stosując je również w swojej praktyce lekarskiej. Zaobserwował, że u osób, które otrzymywały lek, zmniejszały się objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Oscillococcinum od lat dwudziestych jest szeroko stosowany w farmacji w różnych wskazaniach, szczególnie w leczeniu ostrych infekcji górnych dróg oddechowych, wywołanych wirusami. Tak jest do dziś. Oscillococcinum jest przykładem stworzonego przez lekarza leku, którego skuteczność została potwierdzona w codziennej praktyce lekarskiej, a następnie prawa do jego produkcji wykupiło laboratorium Boiron.

Wyniki badań nad Oscillococcinum były publikowane w prestiżowych magazynach medycznych. Ujawniają one fakt, że około 10 proc. chorych przyjmujących lek zostało całkowicie wyleczonych z objawów przeziębienia i grypy, już po dwóch dniach stosowania terapii. Oscillococcinum skraca czas trwania objawów grypowych. Natomiast w profilaktyce przeziębień i grypy należy Oscillococcinum traktować jako nieswoisty stymulator odporności organizmu, stosowany w okresie wysokiego narażenia na zachorowanie. Oczywiście Oscillococcinum nie zastąpi nam szczepionki na grypę. Warto zaś zastosować go uzupełniająco lub jako lek stosowany przy pierwszych objawach przeziębienia lub grypy. Jako ciekawostkę mogę podać fakt, że Oscillococcinum znalazło się na pierwszym miejscu wśród leków zalecanych przez Jeana Marcela Ferreta, lekarza reprezentacji Francji w piłce nożnej, w profilaktyce grypy u sportowców i osób aktywnych.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał Piotr Janczarek

 

• Informacje o firmie Boiron