Jakość XVII
Dodatek promocyjno-reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 263 (6946) 9 listopada 2004 r.

Jakość naszego życia

Wypowiedź dr. Mirosława Rechy, sekretarza Polskiej Nagrody Jakości

Idea ustanowienia Polskiej Nagrody Jakości była odpowiedzią na nową sytuację gospodarczą, w jakiej znalazły się krajowe przedsiębiorstwa na początku lat dziewięćdziesiątych. Jej podstawowym celem jest promowanie nowoczesnych metod zarządzania. Warto podkreślić, że problematyka ta dotyczy nie tylko przedsiębiorstw produkcyjnych, ale również organizacji publicznych i niepublicznych, jak np. administracji, służby zdrowia czy szkolnictwa. Nagroda nie jest celem samym w sobie, najważniejsza jest możliwość poprawy jakości zarządzania, samodoskonalenie się, wzrost konkurencyjności czy też polepszenie relacji międzyludzkich.

Koncepcja PNJ była gotowa w 1994 r. Organizatorami konkursu zostali: Krajowa Izba Gospodarcza, Polskie Centrum Badań i Certyfikacji oraz Fundacja Teraz Polska, którą wkrótce zastąpiło Polskie Forum Klub ISO 9000. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 1995 r. Po trzeciej edycji PNJ postanowiliśmy ustanowić Regionalne Nagrody Jakości. Obecnie mamy ich trzynaście, niektóre z nich mają już siódmą edycję, jak np. mazowiecka, małopolska czy śląska. Ustanowienie nagród regionalnych dało większe możliwości dotarcia do przedsiębiorstw. Wyznaczyło też pewną kolejność w ubieganiu się o nagrody jakości: począwszy od regionalnej, poprzez krajową do europejskiej. Postanowiliśmy również ustanowić indywidualne nagrody w kategoriach: nauka, praktyka i promocja. Siódma edycja tej nagrody nosi imię prof. Edwarda Kindlarskiego, który był jednym z założycieli Polskiej Nagrody Jakości i promotorem rozwoju TQM w Polsce.

Po dziesięciu latach funkcjonowania Polskiej Nagrody Jakości możemy pochwalić się niemałym dorobkiem. Przeszkoliliśmy kilka tysięcy osób w dziedzinie TQM czy samooceny organizacji. Warto pamiętać, że samoocena jest jednym z najważniejszych narzędzi w procesie nowoczesnego zarządzania. Aby móc usprawnić zarządzanie, trzeba najpierw wiedzieć w jakim miejscu się znajdujemy. We wszystkich edycjach PNJ brało udział ponad 500 przedsiębiorstw. Na jej temat napisano kilkanaście prac doktorskich i kilkadziesiąt magisterskich. PNJ było poświęcone ponad tysiąc artykułów prasowych oraz audycji radiowych i telewizyjnych.

Z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że w Polsce bardzo wiele się zmieniło, jeśli chodzi o postrzeganie problematyki jakości. Polskie organizacje zaczynają nabierać siły, są one coraz lepiej zarządzane, a menedżerowie doceniają wagę jakości na różnych szczeblach funkcjonowania przedsiębiorstwa. Coraz więcej firm i instytucji ubiega się o to wyróżnienie. Szczególnie dużo podmiotów przystąpiło do konkursu w tej edycji, siedemnaście spośród nich przeszło do finału. Rośnie poziom konkursu, ostrzejsze są również kryteria oceny.

Przez dziesięć lat nieustannie zmieniał się też sam konkurs. Przygotowaliśmy nowe nagródy, np. dla bardzo małych organizacji, liczących do 20 osób. Nie muszą one przygotowywać szczegółowej samooceny. Oceniany jest natomiast program poprawy funkcjonowania firmy. Przygotowaliśmy kryteria oceny dla organizacji publicznych, obecnie opracowujemy dla organizacji edukacyjnych i służby zdrowia.

Jednym z priorytetowych zadań jest dla nas wprowadzenie do gimnazjów i szkół średnich przedmiotu: „Wstęp do jakości”. Ściśle współpracujemy w tym dziele z pomorskim kuratorium oświaty, które nam bardzo pomogło i wniosło wiele cennych uwag. Naszym celem jest stworzenie drogi do certyfikacji szkół. Dzięki temu szkoły mogłyby stać się bardziej nowoczesne w sensie nauczania, a nie tylko wyposażenia. Opracowujemy program nauczania i wspólnie z pomorskim kuratorium chcemy zaproponować jego wdrażanie ministrowi edukacji i sportu. Pamiętajmy, że żyjemy w czasach rewolucji jakościowej, dlatego niezwykle ważne jest, aby polscy uczniowie wynieśli ze szkół podstawowe informacje dotyczące etyki współpracy, kontaktów między ludźmi, nowoczesnych metod zarządzania organizacją i in. Ta wiedza na pewno przyda im się w przyszłości. Od następnej edycji PNJ zamierzamy wprowadzić nagrodę dla instytucji edukacyjnych, w oparciu o kryteria, które przygotowaliśmy.

Warto jeszcze wspomnieć, że dwa lata temu założyliśmy Narodową Organizację Partnerską, która pracuje przy Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakości, zarządzającą Europejską Nagrodą Jakości. W ich imieniu możemy przyznawać dwa wyróżnienia: pierwszego i drugiego stopnia. Organizację założyli KIG, PCBS i Stowarzyszenie Umbrella.

Tegoroczny Europejski Tydzień Jakości odbywa się pod hasłem: Jakość przez różnorodność. To hasło znakomicie oddaje ideę jakości, która jest bardziej pojęciem filozoficznym, niż rozwiązaniem praktycznym. Problem jakości dotyczy niemal wszystkich dziedzin życia człowieka: jest przecież jakość wychowania młodego pokolenia, sprawowania władzy, ustanawiania prawa. Cieszę się, że ten sposób rozumienia jakości można dostrzec coraz częściej w naszym kraju, choćby patrząc na laureatów PNJ, wśród których coraz więcej jest jednostek administracji państwowej, samorządów, zakładów opieki zdrowotnej czy komend policji. Problematyka samodoskonalenia w tych instytucjach znalazła zrozumienie wśród wielu osób i pojawiła się jako inicjatywa oddolna. W tym przypadku przykład niestety nie idzie z góry. n

• Informacje o Polskiej Nagrodzie Jakości