Konsolidacja – zmiany w energetyce

Energia XXXII
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 217 (6294) 17 września 2002 r.

Konsolidacja – zmiany w energetyce

Wypowiedź Jerzego Gruszki, prezesa Zarządu Energetyki Poznańskiej SA

Wszystko wskazuje na to, że z początkiem 2003 roku powstanie nowa, jedna z największych firm sektora energetycznego w naszym kraju. Połączonych zostanie pięć działających w zachodniej Polsce spółek dystrybucyjnych – firm zajmujących się dostarczaniem energii elektrycznej do naszych domów i miejsc pracy. Konsolidacja, to szansa na realne zyski zarówno dla odbiorców energii elektrycznej, jak i pracowników łączonych firm oraz właściciela – Skarbu Państwa.

Cele konsolidacji spółek dystrybucyjnych

Konkurencja na polskim rynku elektroenergetycznym istnieje dziś jedynie w ograniczonym zakresie. Dopiero od 2005 roku indywidualni odbiorcy energii elektrycznej uzyskają prawo wyboru dostawcy energii. Aby sprostać konkurencji, trzeba się do niej dobrze przygotować. Jedną z dróg jest stworzenie silnych, dobrze zorganizowanych i zarządzanych firm dysponujących dużym kapitałem, nowoczesną infrastrukturą techniczną i doświadczoną, fachową kadrą, obsługującą kilka milionów klientów.

Połączenie w jeden organizm Energetyki Poznańskiej SA, Energetyki Szczecińskiej SA, Zakładu Energetycznego Bydgoszcz SA, Zakładu Energetycznego Gorzów SA i Zielonogórskich Zakładów Energetycznych SA prowadzi właśnie do tego celu.

Motywami konsolidacji są nowe możliwości rozwojowe systemów energetycznych wynikające z postępu technologicznego w zakresie źródeł lokalnych oraz strategii rozwoju źródeł odnawialnych, a także rozwój w dziedzinach telekomunikacji i informatyki, pozwalający na zmianę procesu obsługi klienta i prowadzenie go w sposób kompleksowy przy zwiększeniu jego efektywności.

Wymienione nowe możliwości pozwalają na wyodrębnienie pewnych obszarów działań towarzyszących dotychczas monopolistycznej usłudze sieciowej w samodzielne spółki, których efektywność może być w przyszłości weryfikowana przez podmioty konkurencyjne. Można tu wymienić obszary obrotu energią elektryczną, obsługi klienta oraz cały zakres usług multienergetycznych i innych usług z nimi związanych.

Działania w obszarze obrotu, już w obecnej fazie rozwoju rynku energii elektrycznej w Polsce, wymagają wydzielenia spółki obrotu ze struktur spółki dystrybucyjnej. Wynika to z postępu we wdrażaniu konkurencji w wytwarzaniu energii elektrycznej oraz rosnącej liczby klientów uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych dla dostawy energii zakupionej u wybranego sprzedawcy. W obszarze tym działa już obecnie wiele polskich i zagranicznych firm, a zatem niezbędne jest stworzenie podmiotom wychodzącym ze spółek dystrybucyjnych jednakowych warunków dla konkurencyjnych działań.

W sferze obrotu energią należy rozpatrywać dwie grupy klientów – wielkich i drobnych konsumentów energii. Obecnie do konkurencyjnego rynku energii dopuszczeni są tylko wielcy odbiorcy. W tym obszarze wybór sprzedawcy energii przez odbiorcę może mu zapewnić znaczące zyski, biorąc pod uwagę wolumen zakupów.

W obszarze drobnych odbiorców, ich zyski, nawet przy prawidłowo działającym rynku, nie mogą być duże ze względu na niską wartość obrotu pojedynczego klienta. Wartością większą dla klienta będzie zapewnienie sprawnej obsługi i reprezentacji jego interesów wobec dostawców usług przesyłowych, sprzedawców energii, a także łatwy dostęp do bogatszej oferty usług związanych. Wartość tę w sposób kompleksowy, ekonomiczny i skuteczny może zapewnić wyspecjalizowana spółka obsługi klienta.

W działalności istniejących obecnie spółek dystrybucyjnych występuje również obszar związany z eksploatacją i rozbudową sieci elektroenergetycznych oraz obszar usług pomocniczych związanych z transportem, zaopatrzeniem, informatyką, telekomunikacją, oświetleniem drogowym, lokalnym wytwarzaniem energii, itp. Zgodnie z prawem energetycznym oraz założeniami polityki energetycznej państwa, społeczności lokalne reprezentowane przez samorządy gminne są odpowiedzialne za planowanie energetyczne na swoim terenie. Rolą przedsiębiorstw energetycznych jest oferowanie usług zapewniających rozwój źródeł i sieci energetycznych zgodnie z wypracowanymi przez gminy planami. Zatem również w tym obszarze niezbędna wydaje się konkurencyjna oferta przedstawiana gminom ze strony spółek obsługi sieci i innych związanych z funkcjonowaniem sieci i źródeł energii. W tym celu optymalnym rozwiązaniem wydaje się wydzielenie z dotychczasowych spółek dystrybucyjnych spółek serwisu sieci i innych usług pomocniczych z rynkowym obszarem działania na sieci dystrybucyjnej, a także w obszarze realizacji gminnych planów.

Działalność takich spółek jest celowa także ze względu na spodziewany rozwój w wyniku wykorzystywania funduszy pochodzących z Unii Europejskiej, przewidzianych w unijnym Narodowym Planie Rozwoju, a przeznaczonych na poprawę infrastruktury technicznej w gminach.

Wprowadzenie wyżej opisanych zmian powoduje konieczność głębokiej restrukturyzacji spółki, zapoczątkowanej równocześnie z działaniami konsolidacyjnymi. Docelowa struktura koncernu opartego na dotychczasowym majątku, w obszarze infrastruktury sieciowej i spółkach zależnych lub w samodzielnych zakładach stwarza optymalne warunki rozwoju w celu realizacji multienergetycznych i multimedialnych usług własnych, a także poprzez nawiązanie ścisłej współpracy z innymi przedsiębiorstwami oferującymi usługi i media sieciowe.

Przedstawiona struktura nie narusza bynajmniej wpływów lokalnych z tytułu podatków od nieruchomości (z uwzględnieniem zobowiązań podatkowych dla gmin od linii i urządzeń elektroenergetycznych). Wpływy z tytułu podatku dochodowego konsolidowanych zakładów będą zastąpione wpływami od dochodu lokalnie działających spółek usługowych utworzonych w wyniku restrukturyzacji.

Podsumowując przedstawione powyżej uwarunkowania wprowadzanego modelu, należy stwierdzić:

Zyskają społeczności lokalne,

ponieważ konsolidacja nie oznacza likwidacji, a w wyniku przekształcenia firm nastąpi jedynie centralizacja majątku i zarządzania. Dotychczasowe Zakłady Energetyczne nadal będą istnieć, tyle że w postaci zrestrukturyzowanych spółek serwisowych. Istniejące jednostki terenowe i stanowiska pracy pozostaną w dotychczasowych miejscach i w dalszym ciągu będą obsługiwać swoich klientów oraz region, w którym działają. Ale to nie wszystko. Nowa firma ma w planach rozwój usług okołoenergetycznych, a co za tym idzie poszerzenie swojej oferty dla klientów oraz co nie mniej ważne w regionach dotkniętych wysokim bezrobociem – tworzenie nowych miejsc pracy związanych z tymi usługami. Organizacją tej sfery działalności zajmą się nowe spółki usługowe lokalizowane na terenie działania dotychczasowych Zakładów Energetycznych. W ten sposób lokalne społeczności nie tylko nie utracą dotychczasowych miejsc pracy i przychodów z podatków lokalnych, a wręcz przeciwnie – zyskają nowy potencjał gospodarczy.

Zyskają klienci,

gdyż połączenie pięciu oddzielnie funkcjonujących firm przyniesie ze sobą oszczędności. Przykładem może być chociażby silniejsza pozycja w rozmowach z dostawcami energii elektrycznej. Jaki związek ma z tym klient? Niższe koszty prędzej czy później znajdą swoje odzwierciedlenie w stabilnych cenach prądu. Niższe koszty to również więcej pieniędzy, które mogą być przeznaczone na modernizację i rozwój sieci, a to oznacza chociażby mniejszą liczbę awarii. Ujednolicenie struktur, bez którego nie może być mowy o połączeniu, spowoduje większą wydajność, a to również czynnik obniżający koszty. Nie chodzi tu jednak tylko o pieniądze. Ujednolicenie struktur spowoduje, że sprawniej działać będą poszczególne elementy powstającego koncernu. A to przekłada się na lepszą obsługę klientów – szybsze załatwianie wszelkich spraw, związanych z dostawą energii elektrycznej.

Zyskają pracownicy

– pracę w dużej, odpornej na wstrząsy firmie. Pięć małych (w europejskiej skali) przedsiębiorstw miałoby na wolnym rynku energii z pewnością więcej problemów niż jedno duże. Mniej problemów oznacza większą stabilność, większe możliwości rozwoju, a co za tym idzie – zachowanie istniejących miejsc pracy i wręcz tworzenie nowych. Co nie mniej ważne – po konsolidacji wartość akcji koncernu będzie z pewnością wyższa. Pracownicy spółek dystrybucyjnych podczas prywatyzacji swoich firm otrzymają ich akcje, tak więc mogą liczyć na wyższy zysk, niż w przypadku prywatyzacji pięciu firm.

Jak powstaje nowa firma?

W dniu 29 lipca br. minister skarbu Państwa podjął decyzję o utworzeniu tzw. Grupy Zachodniej i połączeniu pięciu spółek dystrybucyjnych z Poznania, Szczecina, Bydgoszczy, Gorzowa i Zielonej Góry. Zarządy tych firm, w dniu 8 sierpnia br., podpisały Porozumienie w sprawie wspólnego zorganizowania, przeprowadzenia oraz finansowania programu restrukturyzacji i konsolidacji spółek dystrybucyjnych Grupy Zachodniej.

Struktura przyszłego koncernu musi być w pełni dostosowana do wymogów prawa energetycznego. Po ujednoliceniu struktur wszystkich spółek, nowa firma opierać się będzie na 4 filarach, które stanowią: dystrybucja energii, obrót energią, usługi oraz obsługa klienta.

Zanim dojdzie do konsolidacji, struktury Energetyki Szczecińskiej SA, Zakładu Energetycznego Bydgoszcz SA, Zakładu Energetycznego Gorzów SA, Zielonogórskich Zakładów Energetycznych SA i Energetyki Poznańskiej SA zostaną dostosowane do wspólnych standardów. Z początkiem przyszłego roku te pięć firm połączy się, tworząc nowy, prężny koncern, gwarantujący szybki rozwój oraz ugruntowujący swoją pozycję rynkową. n