Energia XXVI
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 61 (5834) 13 marca 2001 r.

Testowanie systemu informatycznego wspomagającego funkcje rynku energii elektrycznej

W wyniku deregulacji rynku energii elektrycznej, Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA (PSE SA) zaczęły pełnić funkcję Operatora Sieci Przesyłowej (OSP) – polegającą na zapewnieniu bezpieczeństwa Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, jego zbilansowania i umożliwieniu przesyłu energii elektrycznej zakontraktowanej pomiędzy uczestnikami rynku energii elektrycznej (Rynek EE) – kupującymi i sprzedającymi. Prawidłowa realizacja wymienionych funkcji wymaga wyposażenia powstającego rynku EE w odpowiednią infrastrukturę techniczną, a przede wszystkim narzędzia i systemy informatyczne wspomagające procesy ofertowania, akceptacji, planowania i grafikowania oraz rozliczania dostarczanej energii elektrycznej.

Specyfika rynku energii elektrycznej, krótki czas funkcjonowania nowych rozwiązań oraz ich odmienność w każdym z państw uniemożliwiają wykorzystanie gotowych narzędzi i systemów. Konieczne są daleko idące modyfikacje systemów istniejących, a jeszcze częściej projektowanie i budowa systemów na miarę potrzeb poszczególnych użytkowników, poprzedzone serią analiz i prac badawczych.

W pierwszym półroczu 2000 PSE SA rozpoczęło proces wdrażania systemu informatycznego oraz równolegle zintensyfikowano prace nad przygotowaniem zasad formalnoprawnych całego projektu. Krótki czas realizacji i wdrożenia tak ogromnego i skomplikowanego rozwiązania wymuszał na PSE SA stworzenie bardzo wydajnej metody testowania dostarczonych aplikacji oraz systemu informatycznego jako całości. Przyjęta architektura techniczna projektu zakładała powstanie węzła centralnego w lokalizacji PSE SA oraz kilkudziesięciu węzłów lokalnych w lokalizacji uczestnika rynku (UR) rozproszonych na obszarze całego kraju.

PSE SA z dniem 1.10.2000 powołało Zespół Koordynatora Testów, pod kierownictwem dyrektora Adama Kleniewskiego, składający się z pracowników PSE-Info – podmiotu obsługującego większość systemów informatycznych wdrożonych w PSE SA i pracowników firmy Impaq, posiadającej doświadczenie w podobnych projektach.

Podstawowym zadaniem koordynatora testów oraz jego zespołu było przygotowanie harmonogramu prac oraz przede wszystkim zapewnienie nie zakłóconego procesu testowania elementów systemu oraz systemu jako całości.

Proces testowania obejmował testy wewnętrzne systemu (węzeł centralny) oraz testy akceptacyjne systemów informatycznych uczestnika rynku. Cały proces testowania i monitorowania wdrażanego systemu informatycznego został podzielony na trzy główne etapy:

• testów procesowych Etap I,

• eksploatacji próbnej Etap II,

• eksploatacji testowej z monitoringiem Etap III.

Statystyka testów

1. Zostało złożonych przez uczestników rynku 56 wniosków o rejestrację.

2. Testy komunikacyjne z wynikiem pozytywnym ukończyło 32 UR.

3. Do testów wstępnych aplikacji Etap I zakwalifikowało się 25 UR.

4. W testach ciągłych aplikacji Etap I bierze udział 14 UR.

Doświadczenia i wnioski z dotychczasowego procesu testowania

Przedstawiona powyżej statystyka zaawansowania prac wdrożeniowych wskazuje, że proces uruchamiania tak złożonego i unikatowego systemu informatycznego nie jest procesem trywialnym. Potwierdzają się doświadczenia z innych rynków energii (angielskiego, amerykańskiego), że główne problemy przy wdrażaniu tego typu systemów dotyczą przede wszystkim szeroko rozumianej warstwy komunikacyjnej zarówno po stronie węzła centralnego, jak i po stronie UR. W tym konkretnym przypadku problemy związane są z niestabilnością pracy warstwy IPSec oraz MQSeries. Obecnie trwają intensywne prace naprawcze celem wyeliminowania tego negatywnego zjawiska.

PSE SA w trosce o dotrzymanie zobowiązań co do terminów planowanego uruchomienia dobowo-godzinowego rynku energii elektrycznej wspólnie z koordynatorem testów zorganizowało serię spotkań roboczych z UR oraz ich dostawcami systemów informatycznych. Celem tych spotkań była identyfikacja występujących problemów oraz próba znalezienia właściwych rozwiązań.

Stosunkowo niewielka grupa podmiotów (UR) biorąca udział w testach ciągłych aplikacji jest wynikiem z jednej strony trwających problemów technicznych głównie w warstwie komunikacyjnej oraz z drugiej strony obserwowanym brakiem pełnej mobilizacji niektórych UR w pracach związanych z testowaniem systemu.

Metodą na zwiększenie zaangażowania UR oraz uwiarygodnienia stopnia zaawansowania prac wdrożeniowych systemu jest wprowadzony przez koordynatora testów w uzgodnieniu z PSE SA system monitorowania wyników testów ciągłych aplikacji.

Wprowadzony z dniem 1.03.2001 system monitorowania dobowego pozwoli na ciągłą ocenę stopnia gotowości systemu informatycznego po stronie węzła centralnego (PSE SA) oraz węzłów lokalnych (UR).

Przedstawiony system monitorowania dobowego jest dowodem prowadzonej otwartej polityki informacyjnej PSE SA wskazującej jednoznacznie, że tworzony dobowo-godzinowy rynek energii jest interesem nie tylko samego PSE SA, ale przede wszystkim całego sektora energetycznego.

Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, że generowane raporty dobowe przez uruchomiony z dniem 1.03.2001 system monitorowania będą przedstawione organom nadrzędnym (URE, Ministerstwo Skarbu) i staną się podstawą do podjęcia przez nie ostatecznej decyzji co do uruchomienia rynku energii elektrycznej w Polsce.

Rola PSE-Info w procesie budowy rynku dobowo-godzinowego

Rola koordynatora testów przypadła PSE-Info w okresie jej dynamicznych przeobrażeń i rekonfiguracji strategicznych celów rozwojowych firmy. Rola PSE-Info w procesie budowy rynku energii w Polsce nakłada na PSE-Info szczególną odpowiedzialność za wykonywaną pracę. Rola ta jednocześnie wymusza konieczność pełnego zaangażowania wszelkich dostępnych zasobów firmy w trwającym obecnie procesie testowania systemu informatycznego. Zdobyte na tym etapie prac doświadczenia i wiedza pozwolą podnieść potencjał merytoryczny pracowników PSE-Info, co umożliwi w najbliższej przyszłości podjęcie się przez PSE-Info z całą odpowiedzialnością administracji wdrożonego i przetestowanego systemu informatycznego, wspomagającego uruchomiony dobowo-godzinowy rynek energii elektrycznej w Polsce.

 

Adam Kleniewski

koordynator testów

e-mail: [email protected]

 

• Informacje o firmie PSE-Info