Recykling – Tworzywa Sztuczne
Dodatek lobbingowy do RZECZPOSPOLITEJ.
27 maja 2008 r.
Jak wykorzystać odpady z tworzyw sztucznych
Rozmowa z Józefem Menesem,
dyrektorem Instytutu Chemii Przemysłowej
im. prof. Ignacego Mościckiego
Spośród wielu technologii opracowanych w instytucie na szczególną uwagę zasługują:
Informacje dotyczące opracowanych technologii znajdują się na stronie internetowej instytutu: www.ichp.pl n |
Tworzywa sztuczne, które wydają się dziś niezastąpione w życiu codziennym i gospodarce, stały się jednocześnie przekleństwem dla środowiska naturalnego. Nie wiadomo, co z nimi zrobić po użyciu. Dlatego też każde rozwiązanie dotyczące ich recyklingu jest ważne. Instytut Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego pracuje nad tym problemem od wielu lat. Jak się okazuje, z sukcesem.
To prawda. Od dłuższego czasu przedmiotem naszych zainteresowań są zagadnienia dotyczące gospodarki odpadami z tworzyw. Prace badawcze i wdrożeniowe z tej dziedziny potwierdziły m.in., że odpady produkcyjne oraz poużytkowe tworzyw stanowią cenny surowiec do produkcji nowych materiałów polimerowych, w tym konstrukcyjnych i o specjalnym przeznaczeniu. Należy jednak pamiętać, że powtórne przetwórstwo tworzyw powoduje pogorszenie ich właściwości. Rozwiązaniem tego problemu jest ich modyfikacja – fizyczna lub chemiczna. Możliwości takie daje np. nowoczesna metoda przetwórstwa tzw. wytłaczanie reaktywne. W niewielkim urządzeniu przetwórczym, jakim jest wytłaczarka, zachodzi proces modyfikacji chemicznej odpadów, w wyniku którego tworzą się trwałe wiązania chemiczne skutkując polepszeniem właściwości wyrobów. Dopiero wówczas takie tworzywo może mieć właściwości konkurencyjne w stosunku do tworzywa pierwotnego, zaś recykling odpadów z tworzyw jest uzasadniony nie tylko ekologicznie, ale i ekonomicznie.
Jakie technologie proponuje IChP w zakresie recyklingu tworzyw?
Proponujemy wiele technologii z zastosowaniem tworzyw odpadowych. Metody te obejmują zarówno recykling materiałowy, polegający na ponownym wykorzystaniu tworzyw, po ich mechanicznym oczyszczeniu, jak i surowcowy tzw. chemiczny, obejmujący procesy, w których odpady są poddawane rozkładowi do prostych surowców petrochemicznych. W związku z wprowadzeniem w Polsce regulacji dotyczących gospodarki odpadami przemysłowymi i komunalnymi, zgodnych ze standardami UE, sprawa recyklingu tworzyw znalazła swoje prawne uregulowania. Regulacje stwarzają podstawy zarówno organizacyjne, jak i prawne, a także w pewnym sensie ekonomiczne w zakresie praktycznego wdrożenia technologii odzysku i ponownego zagospodarowania tworzyw. Doświadczenie i osiągnięcia Instytutu w recyklingu odpadów tworzyw stanowiły podstawę objęcia przez IChP koordynacji w konsorcjum 13 jednostek naukowo-badawczych, realizującym Projekt Badawczy „Gospodarka i rozwój technicznego wykorzystania odpadów z tworzyw polimerowych w Polsce”, finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dotyczy on kompleksowego rozwiązania problemu recyklingu i odzysku tworzyw, a także ocenę krajowej bazy tworzyw oraz czasu ich użytkowania na podstawie analizy ilościowej i jakościowej powstających odpadów, z uwzględnieniem geograficznego podziału według koncentracji wytwórców i użytkowników tworzyw.
Czy istnieje możliwość zastąpienia części tworzyw sztucznych materiałami naturalnymi?
Prognozy rozwoju przemysłów opartych o surowce naturalne, takie jak skrobia, celuloza zakładają, że biotechnologie i produkty chemiczne, a w szczególności polimery mogą w XXI wieku spełnić tę samą rolę, jaka w XX wieku przypadła produktom petrochemicznym. To właśnie one wyparły w XX wieku produkty pochodzenia naturalnego, początkowo jako zamienniki, potem oferując lepsze i nowe właściwości użytkowe. Ale kierunek ten ulega powoli odwróceniu i w coraz większej skali można zastąpić produkty petrochemiczne produktami powstałymi z surowców odnawialnych. Na zwiększenie zainteresowania implementacją technologii bazujących na surowcach odnawialnych ma wpływ wiele czynników, m.in. zmniejszająca się dostępność światowych zasobów podstawowych surowców do wytwarzania petrochemikaliów i paliw – ropy i gazu, prognozy wzrostu cen ropy i gazu, nadprodukcja rolnictwa europejskiego; ogólnoświatowe zabiegi o zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery. Odpowiadając na zapotrzebowanie rynku, instytut od lat prowadzi prace w obszarze zintegrowanego przetwórstwa surowców odnawialnych.
Instytut otrzymał wiele nagród i wyróżnień za swe osiągnięcia. Czy również w dziedzinie recyklingu tworzyw sztucznych?
W okresie ostatnich 10 lat za osiągnięcia w tej dziedzinie instytut otrzymał kilkadziesiąt złotych, srebrnych i brązowych medali, a także wiele nagród i wyróżnień przyznanych na prestiżowych międzynarodowych wystawach wynalazków i innowacji, m.in. w Brukseli, Budapeszcie, Genewie, Kuala Lumpur, Moskwie i Norymberdze. Nasze osiągnięcia zostały też docenione przez Kapitułę Konkursu Polski Produkt Przyszłości, czego dowodem są wyróżnienia w kategorii „Technologia przyszłości” za technologię wytwarzania reylanu – tworzywa konstrukcyjnego z odpadów PET (butelki) w 2003 r. oraz technologię wytwarzania kompozytów polimerowych z odpadów poliwęglanu, w tym płyt kompaktowych w 2007 r. Technologia dotycząca tworzyw konstrukcyjnych z odpadów PET została wdrożona do produkcji w 2003 r.
Dziękuję za rozmowę.
Maria Weber