Energia XXII – Ciepło, Elektroenergetyka, Gaz
Dodatek reklamowy do RZECZPOSPOLITEJ.
nr 86 (5556) 11 kwietnia 2000 r.

Gaz de France – szeroka wiedza i doświadczenie

Myślą o przyszłości
Gaz de France

 

Świadomy znaczenia prac badawczych w jego rozwoju, Gaz de France stworzył jeden z największych na świecie ośrodków badawczo-rozwojowych w dziedzinie gazu ziemnego. W nowoczesnych budynkach Dyrekcji ds. Badań w Saint-Denis koło Paryża 400 badaczy rozwija stan wiedzy nad oceną złóż i rozwojem nowych technologii użytkowania gazu ziemnego.

Osiąganie postępu w badaniach wymaga otwartej wymiany myśli. Dlatego też w ośrodku badawczo-rozwojowym Gaz de France 80% projektów powstaje przy ścisłej współpracy z najważniejszymi dyrekcjami operacyjnymi i z filiami Grupy oraz z partnerami zewnętrznymi: ośrodkami badań, przedsiębiorstwami energetycznymi i przemysłowymi. Ośrodek badawczy Gaz de France jest również szeroko otwarty na współpracę z zagranicą, działając w Europie, w Ameryce Północnej (szczególnie w Quebéc wraz ośrodkiem technologii gazu ziemnego w Montrealu), w Ameryce Łacińskiej i w Azji.

Bezpieczeństwo instalacji gazowych

Dla zapewnienia większej wygody użytkowników, Dyrekcja Badawczo-Rozwojowa Gaz de France prowadzi liczne projekty szczególnie w dziedzinie urządzeń domowych i odczytu gazomierzy na odległość. Jej działalność jest skierowana również na przedsiębiorstwa przemysłowe w celu zwiększenia ich konkurencyjności, poprzez optymalizację przeróbki odpadów i oczyszczania spalin, dzięki nowym technikom wykorzystującym gaz ziemny.

Jedną z tych metod jest dopalanie spalin (reburning gaz). Gaz de France opracował technologię, która zmniejsza zanieczyszczenie spalinami pochodzącymi ze spalarni odpadów komunalnych. Dopalanie to polega na ponownym spalaniu niepożądanych substancji obecnych w spalinach przy użyciu gazu ziemnego. Przy tej metodzie, gaz ziemny działa jako czynnik zapewniający niską emisję substancji zanieczyszczających środowisko, zapobiegając powstawaniu tlenków azotu, uchodzących za głównych sprawców zanieczyszczenia fotochemicznego.

Dyrekcja Badawczo-Rozwojowa jest jedną z najbardziej nowatorskich w dziedzinie polepszenia bezpieczeństwa w górnej i w dolnej części instalacji gazowych (w stosunku do gazomierza). Świadczą o tym w szczególności próby przeprowadzone dla polepszenia bezpieczeństwa gazociągów w przypadku „agresji” ze strony maszyn budowlanych. W dolnej części instalacji gazowej, po stronie klientów, ośrodek badawczy koncentruje się głównie na nowych urządzeniach do wykrywania gazu przeznaczonych dla użytkowników.

Badania pozwalają zresztą na ciągły i nieustający wysiłek na rzecz redukcji kosztów całego łańcucha gazowego. W dziedzinie skroplonego gazu ziemnego, gdzie można jeszcze osiągnąć duże oszczędności, nawiązano partnerską współpracę w z przedsiębiorstwem Total i z Francuskim Instytutem Naftowym (Institut Fran˜ais du Pétrole) w celu budowy pilotażowej instalacji, która zmniejszy koszty skraplania gazu o 20%.

W dziedzinie przesyłu gazu ziemnego drogą lądową bada się zastosowanie nowych materiałów i nowych metod układania rurociągów gazowych dla zredukowania kosztów wielkiego przesyłu.

W dziedzinie podziemnego magazynowania gazu Francuski Instytut Naftowy i Ośrodek Badawczy Gaz de France opracowały wspólnie i opatentowały technikę kontroli powstawania tzw. buli gazu magazynowanego. Technika ta może mieć również zastosowanie w przemyśle naftowym.

Na uwagę zasługuje rola Forum Inżynierii Informatycznej Ośrodka Badawczego w dziedzinie gazownictwa. Opracowuje ona głównie oprogramowanie, które pozwala zoptymalizować rozmiary sieci i wspomaga decyzje w dziedzinie eksploatacji sieci. Oprogramowanie to zostało już upowszechnione w zagranicznych przemysłach gazowniczych. Forum Inżynierii Informatycznej pracuje również nad zastosowaniem nowych technologii informatycznych z dziedziny obliczeń naukowych w symulacji zachowania się podziemnych magazynów gazu, w dziedzinie skroplonego gazu ziemnego, w mechanice struktur i w mechanice płynów. Wreszcie, w ramach stosowania informatyki w projektach gazowniczych, kadra naukowa Gaz de France przeprowadza studia porównawcze w szczególności dla wykorzystania informatyki gazowniczej do otwarcia na konkurencję, dla oceny technik, narzędzi i metod informatycznych, takich jak informatyka przemysłowa, rozpoznawanie głosu, multimedia, nowe technologie w dziedzinie informacji i komunikowania.

Kogeneracja i trigeneracja

Gaz de France przeznacza jedną trzecią swojego budżetu na badania i rozwój zastosowań gazu ziemnego, jak jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej oraz klimatyzacja. Tematy badań określa się biorąc pod uwagę nowe potrzeby klientów indywidualnych i przemysłu, przedsiębiorstw gazowniczych, paragazowniczych i energetycznych. Rosnące zainteresowanie ochroną środowiska oraz międzynarodowy wymiar prowadzonej w tym względzie polityki stwarzają korzystny klimat dla rozwoju najmniej zanieczyszczających środowisko źródeł energii. Pod tym względem gaz ziemny posiada pożądane walory ekologiczne.

Ośrodek Badawczy walnie przyczynił się do rozwoju tzw. kogeneracji i inżynierii cieplnej. Kogeneracja to technika pozwalająca na wytwarzanie z gazu ziemnego jednocześnie energii elektrycznej i cieplnej przy uzyskaniu znacznie wyższej wydajności ogólnej niż przy osobnym wytwarzaniu tych rodzajów energii. Uzyskiwana przy użyciu tej metody oszczędność waha się od 30% do 50%, jeśli chodzi o zużycie energii wejściowej w stosunku do tradycyjnie stosowanych rozwiązań. Technika ta szybko rozwija się dziś na świecie. W tej dziedzinie Gaz de France działa na arenie międzynarodowej bezpośrednio oraz poprzez swoje filie Sofregaz i Cofathec. I tak, na przykład, firma Sofregaz utworzyła filię wyspecjalizowaną w kogeneracji i trigeneracji, (tj. jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej, ciepła i zimna). W Portugalii Gaz de France wraz z Elyo (Suez-Lyonnaise des Eaux) objął udziały w firmie Climaespa˜o w celu rozprowadzania siecią zimna i ciepła na terenie wystawy światowej w Lizbonie. Zakład trigeneracji został zainaugurowany w 1998 r. Z innych wartych wspomnienia osiągnięć na wymienienie zasługują urządzenia do kogeneracji lotniska Charles de Gaulle w Roissy pod Paryżem, Zakładów Chevron Chemical w Gonfreville-l’Orcher i Michelin w Bassens. MEG International, filia należąca w połowie do Gaz de France i w połowie do Hydro-Québec, podpisała w Stanach Zjednoczonych kontrakt na budowę elektrociepłowni na gaz ziemny dla grupy papierniczej Champion w Bucksport w stanie Maine. W celu wspomagania rozwoju małych instalacji (poniżej 1 MWe), Gaz de France opracował tzw. moduł kogeneracji. Jest to izolowany akustycznie package, czyli zespół urządzeń, na który składają się wszystkie części składowe instalacji do kogeneracji (silnik, prądnica, wymiennik).

Inną rozwijaną przez Gaz de France dziedziną zastosowań gazu ziemnego jest inżynieria cieplna. Zalety klimatyzacji z wykorzystaniem gazu – takie jak poszanowanie środowiska naturalnego, nieobecność związków freonu (CFC i HCFC) szkodliwych dla warstwy ozonowej, których wykorzystywanie jest od niedawna zabronione – są coraz bardziej doceniane. Klimatyzacja na gaz ziemny zapewnia dodatkowo tak pożądany komfort akustyczny, długotrwałą niezawodność, oszczędność w eksploatacji i optymalizację poczynionych inwestycji (każde urządzenie wytwarza ciepło i zimno, w związku z czym nie ma konieczności inwestowania w ciężką i kosztowną infrastrukturę elektryczną).

W ramach filii Cofathec Gaz de France utworzył strukturę specjalizującą się w ogrzewaniu, klimatyzacji, kontroli atmosfery i zarządzaniu instalacjami. Cofathec zrealizował na przykład urządzenia klimatyzacyjne hotelu Atrium w Pradze. Grupa Gaz de France zaopatruje obecnie 170 klientów, co odpowiada ok. 200.000 m2 powierzchni klimatyzowanej przy użyciu gazu i przewiduje w 2000 roku 350 klientów i klimatyzację 420.000 m2.

Pomieszczeniami, w których zastosowanie klimatyzacji gazowej jest najbardziej uzasadnione są kompleksy biurowe, osiedla gminne, hotele, baseny i kompleksy rozrywkowo-kulturalne. Przyszłość hotelarstwa w Polsce i w innych krajach wymaga modernizacji istniejących placówek. Klimatyzacja na gaz ziemny jest w tej sytuacji istotnym atutem handlowym.

Biogaz – technologia jutra

Pod koniec 1996 r. Dyrekcja Badawczo-Rozwojowa Gaz de France rozpoczęła badania nad biogazem. Od 1 października 1997 r. specjalna umowa o współpracy połączyła Ademe (Agencję ds. ochrony środowiska i poszanowania energii) i Gaz de France.

Biogaz – to palny gaz powstający podczas rozkładu odpadów organicznych w środowisku rozrzedzonego powietrza. Fermentacja jest wynikiem naturalnego bądź kontrolowanego działania bakterii. Z tego też powodu biogaz zaliczany jest do kategorii energii odnawialnych. Wytwarzanie ciepła i wytwarzanie energii elektrycznej są najbardziej rozpowszechnionymi jej zastosowaniami, niekiedy jednocześnie. Zastosowanie biogazu jako paliwa do pojazdów jest we Francji przedmiotem projektów pilotażowych; ma to miejsce na przykład w Lille czy w Chambéry. Elektrownia Gazmont jest zasilana biogazem pochodzącym z zakładu sortowania i usuwania odpadów w Montrealu. Zbudowała ją firma Novergaz (47% Gaz de France), uczestniczącą również w jej eksploatacji. Gaz de France wspomaga też eksperymentalne zatłaczanie biogazu do sieci gazu ziemnego w Montech, koło Montauban w południowo-zachodniej Francji.

Przykłady zastosowania klimatyzacji gazowej

 

• Stadion Stade de France,
• Elyo Centre Ouest,
• Holiday Inn Paris – val de Bievre, koło miasteczka studenckiego Wyższej Szkoły Handlowej HEC,
• Unilever France.

 

• Informacje o Gaz de France Kraje Nadbałtyckie